Harrikadak

Ahaztu baino lehen. Gaurko proposatu dute ere Haitiko hondamendiari buruzko beste ekimen bat. 10 minutu twitter-en Haitiren alde.

Gogoan dut Alberto Arce sartzen zela telefonoz egunero, edo ia-egunero, Radio Euskadin Roge Blascoren irratsaioan. Askotan haserre agertzen zen, eta bazuen horrela egoteko aski arrazoi.

Duela zenbait aste pasa zidaten zinta. Gogorra zela esan zidaten eta, horregatik, kosta egin zitzaidan ikustea. Abenduaren 25ean ikusi nuen. Gauez. Eta bai, gogorra da filma. Pixkanaka doa gatazkaren intentsitatea igotzen. Eta oso iltzatuta geratu zait hogeitabatgarren minutuaren inguruan, korrika eta presaka ageri direla heldu batzuk bizpahiru haur ospitalera eramaten. Dena alferrikakoa suertatzen da. Hil egiten baitira. Irudi horiek guztiak grabatu zituen bikoteak eta dokumentalean erakusten dituzte. Ia bi orduko dokumentalak lekukotzaren indarra baitauka.

Esan bezala, gaurko egunez emisio globala egitea erabaki dute (Teketenek dioen moduan). Donostian, adibidez, hiruzpalau tokitan botako dute gaur. Ordu ezberdinetan, gainera. Hona hemen Euskal Herriko proiekzioak.

Joaterik ez baduzu, hona hemen filma ikusteko aukera bat.

To shoot an elephant, este apunte en castellano.

Irudia Loreak Mendian.

Gaur goizean Más que palabras irratsaioan Javier Vizcaínok eta Edurne Mendiak Foru Aldundiko Haurtzaroa eta Gazteria gaietarako zuzendaria den Jose Ignacio Insausti jauna elkarrizketatu dute Gaztemaniak! auziari buruz. Oraindik haserre nago gizon honek esandakoarekin.

Zergatik utzi nahi du Foru Aldundiak bertan behera hamasei urtez Gipuzkoako hainbat udalerritan serioski eta modu arrakastatsuan gauzatu den programa? Insausti jaunak, itxura guztien arabera erabakia bere gain hartu duen pertsonak, ez du kulturaz hitz egin erabaki hori arrazoitzeko. Gizon honek bota duen argudio bakarra izan da Gipuzkoan babesgabe dauden haurrei arreta egitea bere departamentuari dagokiola eta iaz asko igo zela ume gizajo hauen kopurua. Krisiak eragindako diru murrizpenak gehi haur hauen kasuen gorakadak, eraman du Diputazioa aipatu erabakia hartzera.

Gauzak horrela planteatu dituela jabeturik, kazetari biek galdegin diote Insaustiri ea zenbat diruz ari zen berbetan. 20.000 euroko kostua omen du programak Diputazioarentzat.

Gaztemaniak.net webgunean ikusgai dagoen informazioaren arabera, 2009an hamabost kontzertu (gehi Sorkun-ena 2010eko hasieran) egin ziren Gipuzkoako hainbat herritan: Arrasate, Donostia, Zarautz, Oñati eta Hondarribia.

Demagogia egin duela uste dut. Hau da, Gipuzkoako haur babesgabeak zaintzeko modu bakarra da Gaztemaniak! programako kontzertuak pikutara bidaltzea? Zer kristo gertatuko litzateke orduan gizon honen esku balego Haitiko hondamendiak sorturiko kalteen ondorioei aurre egitea?

Nire ustez gertatzen dena da programa hau ez zaiola batere gustatzen Insausti jaunari eta krisia aitzaki ezin hobea iruditu zaiola berau erditik kentzeko. Baina Gaztemaniak! programa ez da Gipuzkoako Foru Aldundiarena: Gaztemaniak! salba dezagun manifestu hau sinatu duten seiehundik gorako kabroiona baizik. Ez ahaztu!

Eguneratzea. 20:00. Jose Ignacio Insausti Más que palabras irratsaioan. Audioa entzuteko prest.

Están echando mano de la demagogia para cargarse Gaztemaniak!, este apunte en castellano.

Gora Gaztemaniak!

Hilzorian dago Gaztemaniak! musika-programa. 1994. urtean sortu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak ekimen hau, “musika joera berriak ezagutzera emateko, bertako musika taldeak sustatzeko eta kalitatezko musika gazteei hurbiltzeko asmoz”. Hamasei urteren ondoren, hasiera-hasieratik helburuak ondo baino hobeto bete dituen programa honen bidez Gipuzkoa mailan antolatutako kontzertuak bertan behera utzi nahi ditu Aldundiak. Une honetan, bertako udalekin batera, emanaldiak Donostian, Oñatin, Zarautzen, Arrasaten eta Hondarribian egiten dira.

Lerro hauen bidez eskatu nahi diegu Aldundiari eta udalei kontzertu programa hau ez desagerrarazteko, dituzten betebehar publikoak konplitzeko eta, beraien hitzak erabiliz, “Espainiako zein nazioarte mailako talde profesionalen proposamen berritzaileak” mantentzeko. Euskal taldeak ahaztu gabe, hauek beti izan baitute promozio handia eta toki nabarmena Aldundiko programa honetan.

Gaztemaniak! programaren desagerpenak ordezkaezina litzatekeen tokia utziko luke Gipuzkoako musika eszenan eta kultura gipuzkoarraren flotazio-marrari jaurtiriko misil zuzena litzateke. Gaztemaniak! programak beste musika batzuk daudela erakusten digu, baita beraiekin harremanetan jartzeko beste modu bat dagoela ere. Ezin da kalkulatu gazte belaunaldi baten (50.000 ikusletik gora 15 urteetan zehar) sormenean ekimen honek utzitako arrastoa.

Ekimen honen desagerpenak apenas izango duen ondoriorik Foru Aldundiaren diru-kutxetan. Erakunde honek, gainera, ez du eragozpenik ikusten zalantzazko etorkizuna duten Donostia 2016 bezalako proiektuak diruz laguntzeko eta ez dirudi kontziente denik Gaztemaniak! dela Kultur Hiriburuaren ideiaren hazia. Desagerpen honen gaurko ogia kultur dinamismorik gabeko etorkizuneko gosetea bihurtuko da, ñabardura eta kolore ezberdinen falta areagotuko baitu, ebento handien grispean itotako etorkizuna, betiko musika eta bere kabuz ekonomikoki mantentzeko gauza den kulturaren mesederako.

Berriro ere gure belaunaldiari sistemak irabazi dionaren beste adibide mingarria eta lokala izan zitekeen Gaztemaniak!-en desagerpena, baina behean sinatzen dugunok ez gaude amore emateko prest. Aldundiaren proposamen hau defendatu nahi dugu eta arduradun politikoei eskatu nahi diegu, beharrezkoa balitz, proiektua birplanteatzeko, irtenbideak bilatzeko eta ez dezatela biderik sinpleenera jo: guraizeak sartu pisuzko argudiorik bota gabe. Kasu horretan, Aldundiak derrigorrezko funtzioak utziko lituzke bazterrean: aisialdiaren mainstream industriaren babesik ez duen kultura babestea eta hedatzea.

Atzo goizean Joserra Senperena musikariaren mezu hau jaso nuen.

"Ostegun honetan grabatzen dut Cuentos para adultos diskoa, Dora Salazar eta Harkaitz Canorekin batera prestatzen ari garen erakusketa-disko-liburua, ekainean estreinatzekoa dena. Grabazioa goizez izango da Tabakaleran bertan, hango sala handiaren erreberberazioa baliatzeko. Gainera, prozesua filmatuko dugu lau kamera erabiliz, Iñigo Salaberriaren aginduetara. Takaleran grabatzen den lehenengo diskoa da, eta eraikina berritu aurretik azkena".

Ezin izango naiz joan, baina itxura hona du.

Arratsaldean, berriz, Ernest Lluch Kultur Etxean egongo dira Imanol eta Mattin Epelde, Bi anai. Emanaldia iluntzeko 19:30ean izangoa, Erakusleihoa programaren barruan. "Imanolek idatzitako poemak hartu eta Mattinek musika jarri die, Komuneko paperean izeneko ikuskizuna sortuz. Giro intimistan errezitatuko eta kantatuko dituzte poemak, inor epel ez uzteko ahaleginean".

Informazio gehiago nahi izanez gero, begiratu Komuneko Paperean proiektuko bloga.

Hona hemen minutu erdiko trailerra. Bertara joateko gogoa piztuko dizuelakoan. Gogoratu, urtarrilaren 14an.

Cuentos y poesía, con ayuda de la música, este apunte en castellano.

Gaur goizean entzun dut kanta hau Más que palabras irratsaioan. Ez da beste munduko ezer, baina grazia egin dit eta balekoa da gaur, larunbata elurtu honetan entzuteko.

Kolonbiakoa da abeslaria eta, Maider Martínek esandakoaren arabera, Esteman izena "¿Quién es este man?" esalditik dator. Hori idazten omen zuen jendeak tipoak bere kantak sare sozialetan mugitzen hasi zenean.

Juantxo Lopez Uralde gaur bertan askatu dute, espetxean 20 egun egin ondoren. Greenpeace erakundeko aktibista eta buruzagia abenduaren 17tik egon da kartzelan Danimarkan barregarri uzteagatik klima aldaketaren aurkako goi bilerako segurtasun neurriak. Berarekin batera beste bi lagun utzi dituzte libre. Aske dira baina ez erabat: akusaziopean baitaude. Ez da komeni ahaztea Kopenhague-ko goi bileraren bueltan makina bat lagun atxilotu zituztela.

Asel Luzarraga idazle eta musikari euskaldunarenak, berriz, gero eta muntaia kutsu handiagoa du. Nahiz tipo hau ez ezagutu eta Ozeano Atlantikoaren beste aldetik begira egon. Berrian irakurri dugunez, espetxera bidali dute Asel behin-behinean.

Zuzeun, berriz, Euskal PEN Kluba idazle elkartea aipatzen dute informazio iturri eta diote "Aselen atxiloketak nazioartean izan duen oihartzuna gerarazi nahi dutela horrela. Denbora hartu nahi dutela auzia epel dadin. Hiru hilabeteko epea eman dute ikerketak buru ditzaten eta bitartean preso edukiko dute Luzarraga".

Euskal PEN klubak ere adierazi zuen astelehenean atxiloketaren arrazoia: "Luzarragaren aurka jarritako kereilaren helburua, hark maputxeen alde egiten duen lana etetea da, deserosoa baita lan hori Txilerentzat".

Uralderen presio taldea indartsuagoa da, baina Luzarragarenak ere lortu behar luke hau askatzeko helburua.

Hamlet-ena gogoan, kirats usaia dator Danimarkatik, baina baita Txiletik ere. Ez ahaztu.

Luis (Transitok) zera dio Tantos días de Reyes en el barrio apuntean:

"Los barrios cambian, siempre hay un “nosequé” en ellos que permanece, una puntada que sirve para no tener que cambiarles el nombre. Entre las cosas nuevas de los últimos tiempos en mi barrio de Conde Duque estaba El Patio Maravillas, un espacio que parecía aún más grande de lo que era si mirabas el calendario de actividades programadas".

Baina goian azaldu bezala gaur exekatu dute epaia eta hustu egin dute Patio Maravillas.

Chez Gaztelumendi topatu dut Grande-Marlaska pop taldearen bideo hau.

Nire omenaldi xumea.

Duela egun batzuk irakurri nuen Noticias taldeko periodikoekin batera igandeetan banatzen den Magazinean Roberto Álamo aktoreari eginiko elkarrizketa bat. Azpimarragarria iruditzen zait ondorengo esaldi sorta:

"A la salida encuentras a alguien que te espera con los ojos vidriosos y te pregunta: `¿Te puedo abrazar?' Llevamos trece años como Animalario y es la primera vez que, finalizada la función, no hay nadie esperando a la puerta del teatro para pedir un autógrafo o hacerse una fotografía contigo. Quieren darte las gracias, abrazarte. Y eso es lo más grande que me ha sucedido como actor. Por eso soy actor".

Álamo da boxeolariaren rola jokatzen duen aktore bikaina. Victoria Eugenian ikusi nuen nik Urtain antzezlana. Gaurko gaua Bilbon pasa behar dugu eta, kasualitatez, konturatu naiz Arriaga antzokian dagoela antzezlana abenduaren 26tik 30era. Sarrerarik ez zela egongo pentsatu dut, baina begiratu eta bai, badaude oraindik salgai. Pare bat hartu ditut gaur iluntzerako.

Olentzerok oparirik ekarri ez badizu, erosi sarrera eta segi Antzokira. Ez zaizu damutuko. Bide batez, bertatik bertara jakingo duzu zergatik eskatzen dioten ikusleek besarkada bat Álamori.

Un actor al que le piden abrazos y no autógrafos, este apunte en castellano.

“Y pasó lo que no tenía que pasar. Hace unas semanas me hice una gastroscopia. Me dijeron que tenía dos pólipos. Pasaron los días y mi doctora no me llamaba (suele hacerlo en cuanto tiene los resultados, ya que conoce mi estado de nerviosismo constante)”.

“Llega el día de la consulta. Ella, yo y una residente alrededor de una mesa. No se anda con rodeos. Tengo dos tumores y no son buenos. La palabra C_A_N_C_E_R retumba por toda la sala y me llena la cabeza”. Gehiago Cáncer apuntean.

Giorgio Bassmatti musikari donostiarraren blogean izan nuen horren berri. Eta animo mezu bat utzi nion Federicari, baita nik gaztelaniara itzulitako Joxeren lehen aitorpena ere.

Federicaren blogean sartuz gero, Joxe Aranzabalek berak utzitako erantzunaz gain, Giorgio Bassmattik propio egindako abestiaren bideoa ikusiko duzue.

Ea dena ondo doan. Animo, motel.

Jabier Muguruzari irakurri, eta entzun izan diogu berriki, jendeak esaten diola alzheimerra, zahartzaroa eta beste zenbait komeri ageri direla aipatu antzezlanean, baina berarentzat (in)komunikazioa dela antzezlanaren gai nagusia.

Ama hil aurretik, semeak zin egiten dio aita zainduko duela. Unea iristen denean, berriz, ez da hain erraza. Semeak, kontablea, nahiko lana du etxetik kanpo eta ezin du bere munduan bizi den aita behar den bezala zaindu.

Halako batean teloia altxatu (edota altxatuta zegoen ni bertaratu nintzenerako) eta hiru aktoreak ageri dira eszenatokia atontzen. Musika entzuten da. Jabierren azken diskoko kantek girotzen dute itxarote minutu horiek.

Bospasei eszena-geltoki planteatzen dizkigute egileek. Gertukoa egiten zaigu gaia. Eta gogorra, bai, hori ere bai. Baina jendeari gomendatu nahi diot antzezlana hau ikustera joateko. Zergatik?

• Iji-aja antzerki errazetik ihes egiten duen antzezlana delako.
• Diru gutxirekin egindako antzezlana izanik ere, asko baitu eskaintzeko.
• Beti da gustagarria Soroiz edota Apaolaza bezalako aktoreak agertoki baten gainean ikustea.
• Jabier estreinatu egiten al da antzerkian? Baiezkoan nago, baina ezin dut ziurtatu.

Hona hemen zenbait lotura interesgarri:

Agus Perezek Berria egunkarian eginiko erreseina.

Jabier Muguruzaren zutabea.

Amaitzeko, Gipuzkoa Kultura telebista saioa.