Volgako Batelariak

Hyde Park: Euskal Herri posmodernoa

Juanjo Olasagarre 2007/05/29 02:00

Irakurri gabeko beste liburu baten kritika bat argitaratzeari ekiten diogu, atalak lortutako arrakastak gugan eragindako bozkario logikoaz (Pierre Bayarden "Comment parler des livres que l'on n'a pas lus?" liburuak berme teorikoa eta ulerberatasuna eman digu). Aurreko lau kritiketan egin bezala, oraingoan ere euskal kritikari baten ahotsa hartuta, Marijo Olaziregirena hain zuzen, eta liburua (iruzkin hau argitaratu arte behintzat) batere irakurri gabe, egin da lana.

Hyde Park-eko hizlaria
Joxemari Iturralde
Pamiela, 2006

(MJO's way)

Gustukoak ditut euren ibilbide literarioan etengabeko berrikuntzan ahalegintzen diren idazleak. Are gehiago, uste dut idazle orori derrigorrezkoa zaiola idazketa eta sorkuntza literarioari buruzko hausnarketa. Hala nola, botereari buruzkoa, M. Foucaultek erakutsi bezala.

Atxagaren Soinujolearen Semea nobelak baino 200 orrialde gehiago izan arren, erraz irakurtzen den eleberri horietakoa da Hyde Park-eko hizlaria. Novalisen hitz ezagunek ("oroimen oro oraina da") ematen diote sarbidea hastapenetik modernitatea akuilu duen nobela honi, Hyde Park bilakatu baitu egileak modernitatearen gatazken mikromundu, Stendhalek nobelari egozten zion ispilu izatearen helburua betez.

Eta modernitatea esan badugu posmodernitatea ere aipatu beharko genuke Iturraldek literatura klasikoari egiten dion gorazarre intertestuala kontutan harturik Foucaulten utopian barneratuz: pertsonaien joan etorrien noraeza, egilearen bidaide literario ezagunak diren hainbat lanen irakurketa posmodernoa (Weber, Pavese, Nabokov eta New British Narrative, of course), eleberrian zehar begitandu dugun Hyde Park promisek landean interpretazioa eta Londresen gaudenez, duela gutxi horren atentatu ankerra bizi izandako hirian, ulergarria da L. Wittgensteinen filosofiaren aipamena. Bera izan zen adierazpide artistiko desberdinetan hedatuz zihoazen aire berritzaileak hizkuntzaren eremura eraman zituena. Eta horrela nobelako pertsonaia ugari bezain harrigarrien bidez berriz ere boterearen eremura itzularazten gaitu Iturraldek. Eta boterearekin Foucaulten utopiaren konzeptura: badakigu heriotza izan ezean, beste helmugarik ez duen bidaia baten aurrean gaudela.

Iturralderen nobela honek oroimena eta orainaren arteko amildegiaz, Euskal Herriaz, bakardadeaz, bilaketa ororen alferrikakotasunaz edo gure bizitzari zentzua ematen dioten istorio nahiz kontsignen hutsaltasunez hitz egiten digu.

Edozein aldertietatik begiratura ere, nobela hunkigarria idatzi digu Iturraldek.

Niri dagokidanez, hurrengoaren zain geratzen naiz.

Volgako Batelariak / Бурлаки на Волге

Literatur inoizkari kosakoa / Казацкий литературный журнал

Moñoñotasuna, zurikeria, bertso-kitsch-laritza, biktimismo orokortua, produktu literario paketatua, euskararen kalonjeen (uler bedi: irakurle militanteen) nagusitasuna, plastidekor-idazleak, malditismo faltsuaz mozorrotutakoak, laurogeiko hamarkadaren (eta aurreko ia guztien) nostalgia... horiek guztiak gaitzesten eta gaitzetsiko ditu inoizkari honek, eta beldurrik gabe salatuko. Akaso ez dira salagarri eta denbora galduko dugu, baina esan bezala, gogoak ematen dizkigu hala egiteko, dibertitu nahi dugu, eta dibertituko gara. Nahiz eta, funtsean,
eta inork sinesten ez gaituen arren, oso jende serioa garen.

Uxue Apaolaza, Rikardo Arregi Diaz de Heredia, Ibon Egaña, Angel Erro, Juanjo Olasagarre eta Iban Zalduak osatzen dugu kontubernio hau. Erantzunak ongi etorriak izango dira (edo ez), baina beti benetako izen-abizenez sinatuta datozen heinean, eta kolaborazioak ere onartuko ditugu.