Postindependentzia (A Postponed Manifesto)

Abertzaleon, hots, euskaldunon kontra usu aditzen den argumentu batek proiektuaren utopikotasuna eta destenorea airatzen du. Nazionalismoa garai jakin bateko ondorioa izango zen (eta ez zerbait adenborala), batzuen ustez, eta garai jakin hori Erromantizismoa litzateke hain zuzen ere. Guk eztabaida luze bezain antzuetan sartu nahi izan gabe, garai berrietara egokitzen badakigula erakutsi nahian, independentzia lortzeko modu postmodernoa proposatu nahi diogu euskal gizarteari.

Bizi garen mundu post honetan, argi dago esentziak ez direla aintzat hartzekoak, itxurak nagusitzen direlarik. Bestela esan, euskaldunok euskaldun izatetik euskaldun irudia ematera pasatu behar dugu. Antipodetako herritar batek basque entzun eta irudi mental bat eduki dezan, herri burujabe batena. Hots, munduko herritar guztien edo ehuneko altu baten buruetan independentzia irudia ematea lortu beharra dago. Hemen, euskal lurraldeetan independentzia hori egiazkoa (administratiboa, dezimononikoa…) izan ala ez, ez du garrantzia batere, gure helburu berrirako, postindependentziarako.

            Horretarako hauexek dira proposatzen ditugun urratsak:

            - ETAren desagerpena, haren existentzia hutsak etengabe gogoratzen duelako urbi et orbi, Espainian zerbait gertatzen dela (ez da jakiten oso ongi zer), bonbak eta abar daudela. ETA Espainaren arazoa da, beraz, publikoarentzat (genitibo kontuetan batere trebea ez baita), EspainiaKO arazoa. ETA desagertuko ez balitz ere, hura birtual bihurtzea behintzat, bere jarduera osoa Second Life-ren eremura eramanez (handik ez ateratzeko). Edo, are egokiagoa litzatekeena (eta inoiz Ana Malagonek bere Pravda Txikia blogean iradokitakoari jarraituz), ad hoc asmatutako bideojoko baten eremura mugatuz ETAren ekintza guztiak, Doom edo Call of Duty klasikoen ildoan eta zeinetan, ziurrenik, gure mutikote elektronikoek bizkartzainik gabeko zinegotzi ohiak tirokatzea edo etorkin lokartuen gainean aireportu-terminalak birrintzea baino balentria ohoragarriagoak burutu ahal izango lituzketen: esate baterako, haur txikien organoen trafikoan nahasturiko nazioarteko bandak suntsitzea edo aldaketa klimatikoa areagotzen duten enpresak hartzea eta beronen pertsonalaren artean sekulako sarraskiak burutzea. Halako bideo-joko batek gaztetxoen (eta ez hain gaztetxoen) artean mundu mailako arrakasta balu, gainera, urrats sendo bat emango genuke postindependentziarako.

            - Euskal Selekzio bat, kirol arlo bakoitzean, edo gutxienez futbolarenean (besteekin zer gertatzen den, egia esan, axola gutxi, gure helburuei dagokienean: futbola da benetan garrantzia daukan bakarra). Neurri honi garrantzi handikoa deritzogu (Loiolan gai honetaz serioski aritu izan balira beste kuku batek joko zigun). Populazioaren eskasak ekar litzakeen emaitza are eskasagoak, mundu osoko arreta eta izua (hots, mirespena) pizteko moduko hooligan talde suhartu baten bidez konpentsa litezke, kale borrokako infanteria langabetik eta ordurako bigarren mailan egongo diren gure hiriburuetako lau ekipoen zalego are langabetuagotik elikatuak.

            - Eurovision Lehiaketan Parte Hartzea: gero eta herrialde gehiago aritzen dira gero eta prestigio handiagoa duen lehiaketa honetan, munduko frikitze eta gaytze prozesu amaiezinaren seinale: horiexetara (friki eta gayetara hain zuzen) iristea da gehien komeni zaiguna, giza espezie horien moda-eragina eta medio-ezagutza direla kausa. Aldaketa paulatinoa izan eta aldi berean Europan inpresio ona egite aldera, Alaitz eta Maider (the return) eramatea proposatzen dugu. Hurrengo urteetarako utziko genituzke performance bizarroagoak, hala nola Eganena edo Mikel Markezen eta Pako Aristiren arteko duetoarena.

             - Jaki Nazional baten Asmatzea: Honetarako (euskal sukaldarien ospeari esker) lana aurreratuta badaukagu ere, nabarmena da oraindik zerbait falta zaigula, munduko azken bazterrean ere (elikaduraren bidez) euskaldunon berri eduki dezaten. Orain arte egindako bideak kalitateari erreparatu dio, oso aukera garesti eta elitista sortuz, gure asmotarako batere eragin gabea. Ereduak beste bat izan beharko luke: nork ez daki Txina existitzen dela, jatetxe txinatarretan udaberriko errulotxoa dastatu baditu. Gauza bera Italia edo Kebab herrialdeez: nork pentsatuko zuen ez direla herri osoak? Gure proposamena: euskal sukaldari famoso (eta berekoi) horiek zazpi giltzapean itxi, Arantzazun esaterako, hanburgesa edo pizza bezalako jaki popular, merke eta zabalgarria asmatu arte, zeina, munduko lau txokoetara hedatuko baita; denborarekin, tokian tokiko jendearen eskutik ere beren izenak modu barregarrian euskaldunduz. Pintxoetatik abiatzea ez legoke batere gaizki.

           - Euskal PornoIndustria Labeldun baten Bultzatzea. Postindependentzian bizitzeko moduetako bat zera izango da: gaur egun errealitate nazionala deritzon ardatz-guneak bazterturik ertzak ertz-gune bihurtzea, Beatriz Preciado-ren teoriei sutsu segitzen diegularik. Oso bazterrekoa iritzi izan zaio pornografiari eraikuntza nazionalari dagokionez, baina gure uste apalean ertz-gune bihurtu beharko genuke. Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako zein Akitaniako diru laguntzarekin hiru bideo porno errodatzea proposatzen dugu (gero etorriko dira gehiago) euskal jendearen une intimoenetan ere identifikazio postnazional arina gerta dadin:

                                1)  Pilotariak Labriten: Unanue, Barriola, Retegui (lehen izarra), Martinez de Irujo eta abar aktore harturik bideo pornoa. Postindependentzian narratibitatea garrantzitsua delarik Anjel Lertxundi proposatzen dugu gidoia egiteko eta Medem errodatzeko, iruditzen baitzaigu lan transbertsalak garrantzitsuak izango direla;

                                     2)  Belarra mozten: Itxaro Bordaren gidoi pean;

                    3) Ikurrinaren atzean: Gidoia Volgako Batelariak. Hona proposamen bat: bideoa aurre-postindependentzia garaian hain garrantzitsuak ziren manifestazio batekin hasiko da. Ikurrina erraldoi bat daramate manifestazio buruan. Halako batean Ertzaintza kolpeka hasten denean orgia erraldoia osatuko dute manifestariek eta ertzainek ikurrinaren gainean.

        - Mundu Mailan Ezaguna Izango den Idazle (Post)Nazional bat. Honetarako, sukaldaritza arloan bezala, urrats batzuk emanak ditugu, Bernardo Atxagari esker, baina ez dira inondik ere nahikoak: gure gloria literario nagusia den arren, onartu behar da ez dagoela oraindik Nazioarteko Letren Errepublikaren elitearen erpinean. Alde horretatik, bi konponbide baizik ez zaizkigu bururatzen:

                          a) Jon Aranoren aspaldiko eskakizuna berretsiz, eman diezaiotela Bernardo Atxagari Nobel saria (egia esan, gure helburuetarako berdin lioke beste edozein euskal idazleri emango baliote, baina onartu beharra dago Atxaga dagoela uneotan egokien lekutua). Edo,

                           b) hori posible ez balitz, jada elite horren barruan dagoen idazle bat konbentzitzea euskaldun gisa ager dadin munduaren aurrean, bere hurrengo lanak (ez dute zertan guztiek izan behar) Euskal Herrian kokatzera konprometituko litzatekeelarik. Ziur gaude idazlearen euskal jatorriaz arduratzeko gure genealogisten lana, urtetan frogatua, akasgabea izango litzatekeela (Athleticentzat aritzen direnak bereziki aproposak izan daitezke), eta idazlea konbentzitzea diru kontu bat besterik ez dela. Aukeratutako puntako idazleari dagokionean, onartzen dugu bi bide egon daitezkeela: elitista eta popularra. Guk, jakina, bide elitistaren alde egingo genuke (eta JM Coetzee bezalako norbait proposatuko), baina berriro ere onartu behar dugu gure xedeen kausitzerako berdin-berdin liokeela best-seller idazle bat hautatuko bagenu, benetan handi bat alegia (ahaztu ditzagun Ken Follet bezalako mardulio-ekoizle arruntak): Stephen Kingek edo JK Rowlingek egiatan eta funtsean euskaldunak direla aitortuko balute (eta aurrerantzean halakotzat jokatuko balute) zinez garbaldua legoke postindependentziarako bidea (euskaraz idaztearenak, Silveira-Landa asuntoak ondo baino hobeto frogatuta utzi duenez, oso bigarren mailako auzia da honezkero).

Hau guztia kontuan hartuta, beraz, argia da gure proposamena: Nazioaren ordez, Imajinazioa (dena dela, inoiz utzi izan al zion nazioak, edozein naziok, imajinazioa izateari?); Abertzaletasunaren ordez, Aversisaletasuna; Independentziaren ordez, Postindependentzia.