Ingelesen hilerria

Oteizaren museotik San Kristobal izeneko brontze bat ostu dute. Eta diote, gainera, bere azken eskultura horiek ez direla denak benetakoak. Extra! Extra! Apasionantea. Hau guztia Miguel Laboaren eta Ramon Joaquinen komandoaren kasuarekin dago lotuta duda barik. Nafarroan metal-forjarekin erlazionaturiko delikuentzia sare mafioso bat ba ei dago, eta nago ni polizi operazio hau horrekin lotuta egongo dela.

Esate baterako, Oteizaren museotik brontze bat ostu dute, eta Juan Luis Zabala kazetariak Iturengo beste gaizkile horrekin paralelismoa igarria zuen ostegunean jada Berria-n. Artikulua: Santuak, ezin fidaturik

Susmoak daude gainera, Oteizaren lan guztiak ez direla denak Oteizarenak. Hau da hau, ez ote da Oriokoa autore materiala han hemenka landatu dituzten metalezko trastozar horiena? Sakrilejioa!

Alberto Barandiaranek analisia atera zuen Berria-n eta nonbait Marlborough delako bat dago nahastua. Marlborough hori... ez ote da Trukukuak eta Manbrukuak nahasten zituen kanta hartakoa? Ordorika connection, kontu ilun honetan euskal kantagintza guztia dago kakatan leporaino!

Sustatuko ikerketa taldeak ere aspalditik Oteizaren lanei zerien usain faltsua salatua zuen lerro hauetan.

Extra-Extra! Apasionantea!

Txantxazko mezu bat dabil atzodanik zirkulatzen Interneten. Miguel Laboa delako batek, Iturengo arotz batek eta beste batzuek osatutako komando bat atxilotu duela Poliziak, Garzon epailearen aginduz. Ba, aizuek: jendeak sinetsi! Elkar argitaletxera deika eta deika ari omen dira gaur berria konfirmatu guran.

Hauxe da, atzodanik, hortik zehar ikusi izan dugun mezu elektronikoa:

Otro ataque contra la cultura vasca

Atención! El juez Garzón acaba de poner en marcha otra operación policial contra la cultura vasca. Concretamente ha expedido una orden de detención contra varios miembros del mundo de la música y la cultura euskaldun. Hay que hacer algo! Esta es la información de agencias:

Operación policial en el País Vasco y Navarra / Agencias

El dispositivo policial trata en estos momentos de localizar en la localidad navarra de Ituren a Ramón Joaquín Sumbil Tellechea, y en Estella a Jorge de Riezu, mientras que en Guipúzcoa, se busca en San Sebastián a Miguel Laboa Mancisidor, los tres integrantes que según fuentes policiales constituirían el núcleo del comando que ha perpetrado una "ekintza" contra intereses religiosos y culturales navarros. A Ramón Joaquín Sumbil Tellechea, de profesión carpintero, se le acusa de haber cometido el robo de una obra de bronce y su manipulación con el objetivo de transformarlo en un artefacto de gran estruendo acústico. Se trata de una figura religiosa que representa a San Cristóbal, obra de un importante artista español y que habría sido sustraído en un museo navarro el pasado domingo, 11 de abril.

La investigación policial partió de la documentación incautada en la operación que dirigió el 23 de enero de 2001 el juez Baltasar Garzón contra la editorial Zabaltzen. El exhaustivo análisis de esa documentación ha dado sus frutos ya que entre diversos materiales relacionados con Miguel Laboa Mancisidor se ha encontrado un detallado plan para sustraer una pieza fundida en bronce y titulada San Cristóbal. En esta documentación se citaba expresamente a Ramón Joaquín Sumbil Tellechea como encargado de ejecutar la operación. Según fuentes policiales la documentación se encontraba escrita en vascuence antiguo y en verso lo que ha dificultado su desciframiento. En el se dice literalmente "Carpintero de Ituren, Ramón Joaquín, estas enfadado, porque hemos sabido, que ningún Santo se puede fiar de ti, has fundido a San Cristóbal para hacer campanas"

Gure ustez, mezuaren nondik norakoa erraz samar kaptatzeko modukoa da. Baina, nonbait, ez dago hain argi denentzat. Eta euskaldun askori ere sakatu diote honekin.

Elkar argitaletxeko Xabier Mendiguren editoreak dioenez, tabarra edarra ari dira jasotzen gaur kontu honekin. Halaxe kontatu du Eibartarrak zerrendan, mezu publiko batean:

Atzo hemen plazaratu ziguten mezua, Ramón Joaquín, Miguel Laboa eta Jorge de Riezuk osaturiko komandoa atxilotu zutenekoa, gaur ikaragarri ari omen da zabaltzen. Elkar disketxera deitu eta deitu ari dira hainbat komunikabidetatik, berria ziurtatzeko, erreakzioak jasotzeko, iritzia galdetzeko... Erdaldunak direnean, tira, baina euskaldun dexentek sinetsi dute nonbait, eta hori barregarria baino gehiago iruditu zait negargarria: nola gure erreferentziekin egindako txiste bati antzemateko gauza ere ez garen (erdaraz idatzita egon arren).

Bergara.es erosi zuen Bergarako Udalak, Bergara-udala.org ez zutelako gehiago nahi, eta Bergara.net IZFEk bahitua zuelako. Orain, Bergara-udala.org kadukatzen utzi du Udalak, eta pornografo batek okupatu du, itxura batean Marbellatik. http://www.bergara-udala.org Sustaturako notizia "mamitsua": Bergarako Udala .es domeinu espainolera pasatu da, eta bere domeinu zaharra pornoak okupatu du. Baina ez dut uste Sustatun aterako dugunik/dutenik... Nire blog pertsonalean ager bedi, eta hor konpon.

Imanoltxu Trebiño eibarnautak historixa hau kontau da Eibartarrak zerrendan Apirilak 12 dituenean, Aste Santuko astelehena, iluntzeko 20:45, Bilbotik Gasteizera doian autopistaren lehen peajea pasa eta berrogei metrotara... Aitatutako une eta toki horretan gertatutakoa kontatzera noia, ahalik eta fidelen erregistratuz han pasatu zena. Astelehen Santua Basaurin pasa dot, andriaren gurasoen etxean eta arratsaldea nahiko aurreratuta zeuanian bertan utzi dot umea eta bera Gasteizera joateko hurrengo egunian biharra egin behar dot eta. Kotxea hartu, betiko bidea egin, Arrigorriagatik autopistara, autopistan aurrera, lehenengo peajean tiketa hartu, pasa eta kontrol bat dagoela ikusten dot, guardia zibil batek albo batera joateko agintzen desta, "Valla por Dios!" pentsatzen dot. Nire bizitzan pasatzen doten lehenengo kontrola, honezkero sekulan ez jatan tokau. Esaten destan tokira jun eta bertan beste kotxe bat dagoela ikusten dot, Arabako matrikulakoa eta atzeko kristalan Hala Bedi irratiko propagandako pegatina bat, ikurriñaren bat, eta Asturiaseko beste pegata bat daka. Taka! konturatzen naiz nik EUS matrikula bi ditudala ikurrintxo txiki batekin, EAk zabaldu zituenen antzekoa honek Corte Inglesian erositakoak eta Egunkariaren pegata bat. Bale, badakigu zergatik gelditu gaittuen. Gelditzen naiz, dokumentaziñoa eskatzen deste eta eroaten dabe. Aurrekuak pareja gazte bat dira, euren artean berriketan, maleterua zabaldu eragiten detse, nabarmena da kanpinez edo joan direla, nik neuk be ikusten dotelako maleterua halako trastez beterik daukela, eta, gaitzerdi, miaketa oso azalekua izan da. Orduantxe konturatzen naiz, kopilotuaren jarlekuan Oier Gorosabelek idatzi zeban Bidai aluzinantearen testua dakat, inprimituta, Basaurira, Bidebietara, joan nintzen aurrekoan eroan neban eta gaur konturatu naiz mesillan zeuala, itxuria ahaztuta utzi neban eta amaginarrebak, edo bertan diñuen lez, amaixak, ikusi egingo zeban eta txukun-txukun gorde eustan. Oin kopilotuaren jarlekuan dago. Aurreko parejiakin berba egiten dot apurtxo bat, neskia arduratuta dago haxix txinaren bat edo harrapau detselako -¡Jodé! Pero si aquí todo el mundo fuma!- Pixka bat barre egiten dot. - ¿Su residencia es la que aparece en la documentación? - Mire... - Eh!, sin mirar el documento! Azalpenak emon bihar, ez dala nirea, nire gurasoena, baina ez dala bez nire gurasoen oingua... Guardia zibil gazte bat dakat galdezka, nire bizitza kontau behar, non bizi naizen, zertan nebilen Basaurin, non bihar egiten doten... Kotxearen azaleko miaketa bat egiten dau, maleterua zabaltzeko... Gorosabelen testua topatu dau, bistan-bistan zeuan. Eroaten dau beste guardia zibil batzuengana, etortzen da berriro eta galdetzen desta testuak zer diñoan, eta kontatzen detsat. - ¿Quienes son estas dos personas? Gorosabelen testuan, gainean, eskuz idatzita nakan: "Bidai Aluzinantea / Oier Gorosabel". Neure letria beti izan da nahiko ulergaitza eta berak ez daka ideiarik pez euskaraz. Esplikatzen detsat: "Esto es el título, éste es el autor..." - ¿Porqué aparece aquí Valdemoro? Klaro euskaraz ez daka ideiarik pez baina lehenengo horrixan "Urjentxixazko egutegixa" agertzen denez eta eguneroko informaziño horrek goialdian datatuta dagozenez ikusi dau errepikatuta dagoela "Valdemoroko espetxia...", "Aranjuezeko espetxia...", eta Valdemoro eta Aranjuez eta horrek bai adittu dittu. Testua azaldu behar, zer kontatzen daben, zein dan Oier Gorosabel, espetxietan bizi izandakoa kontatzen dabela... - ¿Ha participado usted en alguna manifestación? Hori legala dela, ez dotela parte hartu ez dakit zenbat urtetan, azkena Gasteizen aiuntamentuak hizkuntza eredua aldatu gura izan zebanian haurtzaindegietan, "evidentemente no para mejorar la situación del euskara"... Hurrengo galderia: Nondik atera doten testua, zer harreman doten egilearekin. Eta orduan Eibartarrak zerrendarena argitu behar. - ¿Es una lista del entorno? (sic-sic-sic-sic) Ni harrituta: - ¿Qué entorno? - El entorno abertzale - En este país son abertzales el 60% - No sé de qué país hablas, porque país, el único país aquí es España - Evidentemente hablo de este país, el País Vasco, País - Vasco, País Eta hor liatzen gara, berarentzat Euskal Herria, País Vasco, ez da "País" bat, "unas provincias" baino. - Bueno, son del entorno? - Pues si hablamos de abertzales, sí. - Vale. Eta libreta txiki-txiki batean apuntatzen dau. Gero zehazten detsat, ordurako tonu haserrean, berak "tú ya sabes lo que te pregunto!", nik "pues entre lo que tú me preguntas y lo que dices que yo sé que preguntas pero que no preguntas hay una diferencia abismal!" - Y qué lista es esa? Eta datuak ematen zerrendaren gainean, zerrendaren izena, zeintzuk osatzen dugun, jeneralean: "un grupo de eibarreses aficicionados a las nuevas tecnologías"... Oier Gorosabelen testuaren gaineko eta bere pertsonaren gaineko datu gehiago, zelan detenidu zeben, zelan ibili zan kartzelaz kartzela... - Comprenda usted que sea sospechoso, me está diciendo que lleva el texto de una persona que fué detenida Aske utzi zebela besterik gabe, epailearen akatsa izan zala espetxez espetxe ibiltzeana, hau be ez zala "del entorno", izatekotan bakezalea zala... -Un pacifista. PELIGROSÍSIMO!- nik ordurako. Bakarrik uzten nabe, joan egin da aurreko bikote gaztea, ez naiz konturatu noiz baina joan egin da. Denbora pasatzen da. Galdetzen dot: jakin leike zer gaozen itxoiten? - Estamos esperando a comprobar sus datos Denbora pasa, dokumentaziñoa bueltatzen deste (karneta, kotxearen dokumentaziñoa eta "el panfleto", "panfleto" entzutean nik keinu bat egin eta berak zuzendu: "el panfleto o lo que sea", berriro galdetzen desta biharran gainean, eta joan naikela diñosta. Bueltatzen naiz kotxera, haruntza noiala txua botatzea entzuten dot eta pentsatzen dot bueltatu naizenean txua bota dabela lurrera, paso egitea pentsatzen dot hasiera batean baina gero ez, protestatzera noiala, gertu dago nagusia dirudiena: - Es usted la persona al mando?- Hau beti egon da gertu, hiru-lau metrotara, baina beste toki batera begiratzen, kasu egingo ez baleu lez. Gero pentsau dot posible dala euren artian mikrofonoak izatea eta pixka bat aparte egon arren igual gure konbersaziñoa entzuten egon dala. Eta txuarena kontatzen detsat. - Pues yo estaba al lado y no he visto nada y en el suelo no se ve nada- Besteak beste ordurako gau iluna dalako eta galipota beti beltza izan bada orduan are gehixago eta ez dalako ezer-ezer ikusten. Eta berriro gaztiarekin liatu, ez luze, baina ez labur: - Yo tengo mejor educación que ésa y yo no escupo al suelo, en todo caso te escupiría directamente a la cara - Pues escupir a la cara no es precisamente una señal de buena educación Eta horretan liatzen gara, ez dakit zer diñostan, ikusten dot hau bide txarretik doiala, eta nagusiari diñotsat "¿le puedo responder?" (badakit tontakeri bat dala baina halaxe esan netsan) berak nahi dotena egin neikela eta nik diñot hogeta hamar urte daroiagula demokrazian (hala esan neban) eta ez dala igartzen. Eta demokriaren gainean be diskusiño txiki bat izaten dogu, gaztiarentzat "no estamos en democracia, porque si lo estuvieramos algunas cosas serían distintas". Kotxean sartzeko diñosta nagusiak, sartzen naiz, arrankau, hurreratzen da berriro nagusia eta esaten desta aurreko faro bat fundiduta dotela. - Adiós - Adiós Etxerako bidai guztia erabat urduri eta akatsen bat be eitten dot konduzitzen. Etxera ailegatzean konprobatzen dot, bai, faro bat fundiduta daukat. Pentsatzen dot hau kontau egin behar dala eta gertatutakoaren eskema bat egiten dot ez ahaztutzeko. Gero, hamabi t'erdiak aldian, ohera noia hurrengo goizean zortziretarako jeiki behar naizelako. Alperrik, gabeko laurak arte ez nau loak hartu. Imanol Trebiño.

Zelako enpeinua dakan administraziñuak, gitxien gitxien eittia gustatzen jakuna, pagatzia, ein daigun Internetetik. >Ordainagiriak eta isunak Internet bidez ordaindu daitezke > >Dagoeneko, donostiarrek Internet bidez ordaindu ditzakete isunak eta >ordainagiriak. Horretarako, Udalaren web orrian sartu behar da eta Zure >Udaletxea aukeran On line ordainketa lotura aurki daiteke. Egun osoan >zehar martxan egongo den zerbitzuak bai txartel bidez zein on line banku >bidez ordaintzeko aukera ematen du. Sistema hori erabili ahal izateko >Udalak adostutako kreditu txartelen jabe izatea eskatzen da edo bestela >proiektuarekin bat egin duten bi banketxeetakoren baten erabiltzaile >izatea (Kutxa eta Banco Guipuzcoano ). > >- El Ayuntamiento estrena un sistema para pagar recibos y multas a través >de Internet El Diario Vasco Hori izango da, bai, e-administrazioa... Bittartian, ikusi http://www.donostia.org/ eta topau, Udal zerbitzuen telefonorik hor. Ea inork suerterik dakan.

Zerk bateratzen ditu Aberri Eguneko konbokatzaileak? Microsoft Word-ek. Ekitaldi edo asmo bateratuak konbokatzeko gauza ez gara, baina komunikatu bat zabaldu behar bada, zaude ziur, Microsoft Word-ekin egin eta banatuko dela. Berria-k dauzka bilduta bere orri nagusian.

Berria-k Word formatuan eskaintzen ditu Aberri Egunerako hainbat adierazpen, denak Microsoft Word-en .doc formatuan, bere lehen orriko eskumako zutabean: www.berria.info

Word-en jasotako dokumentuak hauenak dira:

• LAB
• Batasuneko Mahai Nazionala
• Udalbiltza (EAJ-EA)
• Ezker abertzalearen inguruko Udalbiltza
• Eusko Alkartasuna
• Nazio Eztabaidagunearen azken proposamenak (Aberri Egunarekin batera kaleratuak).

Gauza jakina da, Word dokumentuak zuloz betetako fitxategiak direna: Macro erako birusak izan ditzakete. Eta, gainera, beren jatorri informatikoa eta izandako eraldaketak agerian uzten dituzten datu pribatuak izaten dituzte.

Askorik arakatu gabe, ikusi ahal izan dut Nazio Eztabaidagunearen Word dokumentua, nonbait Usurbilgo Udalaren izenean dagoen Word instantzia batekin idatzi dela.

Seguruaski, beste tresna batzuekin are datu esanguratsuagoak atera daitezke Word dokumentu horietatik. Bi adibide:

• Tony Blairren gobernuari gertatu zitzaion, Word dokumentu batzuk jarri sarean Irakeko gerraz, eta agerian geratu zenbat manipulazio izan zituzten testuek azken erredakzioaren aurretik. Tony Blairren kasuaz, ingelesez.
• Microsoft berari gertatu zaio, XBox joko-makinaren propagandarekin. Irakurri hemen gaztelaniaz.

Berrian bildutako Word dokumentuen sorta horretan, ez dago EAJ-renik, baina ez pentsatu Jeltzaleak besteak baino kuriosoago dabiltzanik. Beren webgune ofizialeko prentsa-ohar guztiak Word dokumentuak dira.

Nazio Eztabaidagunea ipurdia bistan uzteaz aparte, beste norbait ere molestatzeko, horra EAJ-PNV.com guneko azken prentsa-oharretik ateratako datu batzuk: gutxienez bi diskete eta hiru disko gogorren arrastoa badu prentsa ohar horrek. Horra arrasto horietako batzuk:

• C: Documents and Settings \ UNZUETA \ Datos de programa \ Microsoft \ Word \ Guardado con Autorrecuperación de Documento3.asd
• C: Documents and Settings \ J_ARIZTONDO \ Escritorio \ DB-prentsaoharra-04-04-06.doc
• A: \Barcelona.doc
• G: \ Prentsa \ Prentsa oharrak \ 2004 \ 04085.doc

Europako Parlamenturako hauteskundeei buruzko erdarazko ohar batean aurkitu ditut datu horiek. Doako testu editore soil-soil batekin atera ditut neuk, ez dihardut Goardia Zibilaren material informatikoarekin.

Dick Turpinek abisatzen digu Sustatun (http://www.sustatu.com/1081889635) SpyMac zerbitzuak eskaintzen duela jada GMail-en gauza bera, Giga 1eko e-posta kontu bat. Dick-ek dioenez: > ... Gainera, SpyMac-ek bilaketa sistema bat du, mezuak aztertzeko. Hor dago koxka, nire ustez. Bilaketa sistema bat, gauza bat da, eta beste bat Googleren bilaketa sistema, eta azken hori da, nire ustez, GMail-en balio posible handiena erabiltzailearentzat. Yahoo bilatzaileen gerran buru-belarri sartu da, eta laster dator gudu honetara Microsoft ere (MSN), baina aldi berean, Googlek atzean utzi ditu, bilatzaileekin promesak egin bai, baina bilaketa ganorazkorik ez dietelako eskaintzen beren erabiltzaileei: Yahoo Mail edo Hotmailek ez dute bilaketarik, eta Yahoo Groups-ekoa negargarria da. Erabiltzaileari material propioan bilaketak eskaintzea, hor dago bataila honetako koxketako bat. Ni oraindik nire Google-lokalaren zain nago. Nire PC-ko edukietan bilaketak azkar egingo dizkidan zerbaiten zain. Posta zaharrarentzako (eta berriarentzako), esperantza dut GMail-ek balioko didala. Ikusiko dugu.

Asier Sarasua eibarnautak dittuan zalantza terminologiko batzuen inguruan. >Eibarko euskerian inguruan zalantza batzuk daukaraz, eta ia danon artian >zeozer argittu geinkian. >Zelan esaten dozuez honek? > >Temprano: goiz / goix / goizao / goixo (hoy se ha despertado temprano) Neuk be Amatiñon moduan, esango nuke desberdinak dirala goixo eta goizao >Mes: hill / hillabete / hille (enero es el mes más frío) Hille. Hillerik hotzena. Baina hillabete be bai (hillebete, akaso?), astebete esaten dan moduan. >Hacer: egin / ein / eiñ / iñ eiñ. Txikillanak diño 'eñ', baina nik hori ezin neike siñistu :-) >Alegre (mugatuan): alegria / alegeria / alaia / alaixa (es una persona muy >alegre) alaixa, eta gainera: anaia, junixo, julixo, komunixo, demonio/demonixo... Luistxo

Euskarazko informazioa eta edukiak Interneten hedatzeko zereginean aukera berriak ari zaizkigu irekitzen. Robotek irakurtzen dituzten informazio jarioak, XML lengoaian kodetuak, izango dira aukera horietako giltzarrietako batzuk. Artikulu hau, ordea, ez bakarrik robotentzat, pertsonak ulertzeko moduan idazten saiatuko naiz. Hau Erabili.com-erako idatzia da, eta hango kontestuan ulertzen da, hango URL eta adibideak aipatzen baitira. Euskarazko informazio jarioa Interneten

Euskarazko informazioa eta edukiak Interneten hedatzeko zereginean aukera berriak ari zaizkigu irekitzen. Robotek irakurtzen dituzten informazio jarioak, XML lengoaian kodetuak, izango dira aukera horietako giltzarrietako batzuk. Artikulu hau, ordea, ez bakarrik robotentzat, pertsonak ulertzeko moduan idazten saiatuko naiz.

Zu zeu, Erabili.com guneko Berri-Berriak atalean ari zara hau irakurtzen. Zure nabigatzaileko helbide jakin batean ikusten duzu orri hau. http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1080053124 orrian zaude, ezta? Ba, begira, euskaldun arruntek irakur dezakegun orri honetaz gain, badaude Erabili.com-en beste irakurle mota batentzako orriak ere: robot-entzako orriak dira.

Horra bat, http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/rdf . Segun eta zein nabigatzaile darabilzun, orri hori irekiko zaizu edo ez, baina egoki irekitzen bazaizu, honako testu pusketak irakurri ahal izango duzu:

<item>
<title>Mintzalaguna ekimenak hamar urte</title>
<link>http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/1076331912</link>
<description>Hamar urte dira BAGERA Donostiako Euskaltzaleen Elkarteak Mintzalaguna ekimena abian jarri zuela. Garai hartan hainbat bagerakide kezkatuta zegoen. Euskara ikasleek euskalduntze prozesu osoa bukatu edo urte asko euskaltegian igaro ondoren, ikasitakoa kalean praktikan jartzen ez zutela ikusita. Batzuek inguruan euskaldunik ez zutelako, beste batzuek, aldiz, lotsa edo konfiantza falta zutelako. Hortaz, 1993ko abenduan bagerakide talde bat euskara ikasleekin elkartzen hasi zen. Hala, ikasleei euskaraz mintzatzeko aukera eskaini nahi zitzaien.
</description>
</item>

Kortxete arteko informazio hori, robot batek irakurtzeko moduan dago idatzia. Albistearen informazioaren hiru alor daude kodetuta adibide honetan, izenburua, lotura eta deskribapena. RDF deritzon XML lengoaiaren dialekto batean dago. Orri horretan dagoenari, feed esaten zaio. Euskaraz, elikatzearekin itzuliko genuke, baina uste dut jario terminoa hobeto dagokiola. Erabili.com-etik, albisteak jariatu egiten dira RDF formatuan...

Nora jariatu? Roboten atzaparretara. Eta zein robot dira jario horiekin elikatzen direnak? Horra bat: Bloglines.

Euskarazko 67 albistegi

Bloglines deritzon tresna horren aukeren erakusgarri, RDF eta XML estandarrak erabiltzen dituzten 67 euskarazko albistegi lotu ditugu web helbide bakar batean. Horrekin zer lortzen den? Interneten Euskaraz sortzen den informazioaren zati handi bat begiratu bakarrean eskuratzea. Hementxe duzu: http://www.bloglines.com/public/euskaraz

Bai, Erabili.com gustatzen zaizu, eta Sustatu eta Berria ere bai, eta Sarean. Eta beste ez dakit zenbat ere bai. Baina ezin denak egunero bisitatzen ibili, luzeegi emango luke eta...

Hori aspaldiko arazoa da Interneten, baina konponbidea ere aspaldi iritsi zen, eta hemen ere hitzegin dugu horren inguruan Sustatu.com-en lehenago ere: RDF formatua eta Agenditisaren inguruan.

Kontua da, nabigatzaileaz ikusteko egokia den HTML formatuaz gain, RDF estandar horretan ere emititzen duten webguneen bilketa egin dugula, eta Bloglines-en bidez jarri ditugula denon eskura.

Bloglines doako zerbitzuari esker, norberak bere selekzioa egin dezake, bere albiste iturriak aukeratuz, eta lantzean behin Bloglines-ek webgune horiek bisitatu egiten ditu nobedade bila. Nahikoa da han bakarrik begiratzea beraz.

Ezagutzen duzue beste RDF iturririk euskaraz? Bota hona, Erabili.com-erako erantzun batean, eta gehituko ditugu gure selekzioan!

Bloglines adibide bat baizik ez da

Bloglines dagoen bezala, beste antzeko zerbitzu batzuk ere ari dira sortzen, hala-nola Feedster edo Technorati. Hauek nola dabiltzan eta zehazki zer eskaintzen duten, ez dakit. Ikertu egin behar. Beste batzuk ere ikertzen ari dira, Yahoo eta Google bezalako Interneteko erraldoiak kasu. Google News bezalako albiste iturri anitzen biltegiak ere, neurri handi batean, era honetako sistemekin elikatuko dira etorkizunean.

Nolanahi ere, feed edo jarioak irakurri eta aztertuko dituzten robot-ak sortzea ez dago bakarrik Bloglines, Google edo horrelako proiektu hiper-teknologiko arrotzen esku. Webgune dinamiko baten jabe denak, badu aukera beste iturri batzuetatik horrela sortzen den informazio-jarioa automatikoki integratzeko. Adibidez.

Sarean.com gunean, Jabi Zabala kazetariaren weblog interesgarrian, eskumako zutabean, Sustatuko azken albisteak deritzon ataltxo bat ikusiko duzue. Jabik ez du atal hori ikutzen. Robot txiki bat du, berarentzat lanean, eta hark automatikoki hartzen ditu albisteak Sustatu.com-eko jario batetik, eta integratzen ditu Sarean.com-en.

Jabik egin duena, HTML kode nahiko sinple batzuekin egin daiteke. Baita webgune estatiko samarretan ere. Pista batzuk hemen

Eta hau guztia zertarako?

Albistegietatik eta blog-etatik jariatzen, isurtzen, diren feed edo datu estandarizatu horiek informazio truke izugarria ahalbidetzen dute:

• nork bere informazioa bere kasa argitaratu arren, bilguneak antola daitezkeela iturri desberdinetatik automatikoki elikatzen direnak.
• era berean, nork bere etxean argitaratu duena biderkatu egiten da, bilgune horietan eta jario hori beren tresnetan integratzen ahal duten hainbat eragiletan. Erabili.com-en argitaratzen diren euskararen inguruko informazioaren indarra, adibidez, biderkatu egiten da web-ean agertzeaz gain, harpidedunei e-postaz ere iristen zaielako, eta orain, bere RDF jarioa Bloglines-en eta beste toki batzuetan ager daitekeelako.

Bloglines da zerbitzu indartsu bat informazio-truke horren gainean eraikia. Baina ez da ikusiko dugun azkena izango. Sortuko dira berriak, eta gainera, postura egingo nuke, bilatzaileen kokapenean eta, oro har, Interneten informazioa bilatzeko eta errelebantzia lortzeko moduan. Bloglines-en bildumatxo horretan edo beste edozeinetan agertzeko kakoa denen esku dago: informazioa XML estandarrean ere eman gure guneetatik.

Gaur egunean ez dago ez Berria eta ez Sareko Argia XML formatuan. Ezin integratu oraingoz ez Bloglines-en ezta Jabi Zabalak Sarean.com-en duen albiste bilduma automatikoa bezalakoetan. Eta Bloglines edo antzeko zerbitzuen bidez informazioa bilatzen duenak ere ez ditu aurkituko Berria eta Argia. Azkenean, Google-n agertzen ez den guneak bisita gutxiago dituen bezalaxe, XML formatuan informazioa hedatzen ez duen albistegiak ere oihartzun gutxiago izango du Interneten.

Baina estandarra hedatzen bada, zenbat eta gune euskaldun gehiagok eskaini XML jarioak edo feed-ak orduan eta erabilgarriagoa izango da sarea euskaldunontzat, orduan eta hobeto hedatuko da euskaldunon hitza Interneten, orduan eta prestatuago egongo gara Interneteko hurrengo iraultzetarako.

Iraultza hori norantz joango den ez dago esaterik. Web edo amaraun semantikoa sortzen ari dela diote batzuek. Erreferentzia gurutzatuek, eta semantikoki markatutako informazio jarioek, sarea esanahiz, semantikaz, hornituko omen dute. Terminoen bilaketa itsuak eta informazio desegituratuaren pilaketa, eduki semantiko berri batek ordezkatuko omen du... Eta hori hala bada, ez gara ba euskaldunok, bakoitzak gure baitan filologo ezkutu bat dugularik, sare semantiko horretatik kanpo geratuko! Gure esku dago.

Joxe Aranzabal. Sustatun dio gaur bere gaixotasuna sendaezina dela. Galdetzen digu edo galdetzen dio bere buruari ea elbarria edo gaixo aktiboa, ze ote den bera.

Honako erantzun diot nik:

Elbarri inaktiboa ez behintzat... Lehengoan Berria-n (2004.03.24, Tartea atalean) ikusi genuen zure aurpegia, eta bai, pixkat puztuta sumatu genuen. Baina zuretzako definizio on bat ere bazekarren Berriak. Han idatzita zegoenez, ez omen zara Sustatuko kolaboratzailea, baizik eta kobaloratzailea.

Ez zenien esango Gizarte Segurantzakoei zenbat lan egin duzun Sustatun... elbarriak esplotatzeagatik itxiko digute loratzen laguntzen duzun koba zulo hau!