Carpaccio de Tonno all'Araolazza
Argazkiak.org | Carpaccio de Tonno all'Araolazza © cc-by-sa: txikillana
Alabaia, oinguan esperimentuak alde batera laga eta kontrariuan hasi da Oier: lagunen aholku onak gogora ekartzen. Atun sasoia hasi jaku (bigarrena “prozesau” barri dot, 5,70 eurotan) eta kaskote-solomuak konjelau dittudaz, igaz Gariri hartutako ideia praktikan jartzeko.
1- Solomuak konjelau (anisaki, edo isozaki, edo hórrek txitxarok akabatzeko).
2- Konjelauta dagozela, trontzo fin-fiñetan ebagi.
3- Deskonjelatzen dirazenian, binagre eta orixua bota.
4- Barrura!
Zoragarri geratzen da, enamorauta naka. Umiei be gustau jake gaiñera –ez neri besainbeste, halan be-.
Gallego vintage
Adibide moduan pare bat eskaneau dittudaz, 1999-2000 inguruan Euskal Herrixan bizi genduazen une “faszinantien” islada legez.
Quiche Lequeitianne
Argazkiak.org | Quiche Lequeitianne © cc-by-sa: txikillana
Errekurtso ona da hau barazkixei salidia emoteko. Iñoiz kontau dot hamen, beti nabillela berdurak prestatzeko modu diferentien billa... Oiñ hori tokatzen da: lekia, azelgia, letxugia, kalabaziña... aurreko kargamentua gastau aurretik be etortzen dok hurrengua, Oiartzundik.
Kixen ideia interesgarrixa dok: hartu edozer, eta nata + arrautziakin egosi laban (nata 250 zentilitroko, arrautza bat). Kaso honetan azelgia eta lekia izan da, mortadela eta gaztaiakin lagunduta.
Nokturnua
GureGipuzkoa.net | Santa Marina plazan dagoen Antia jauregiko logela © CC BY-SA: Arzuaga, Jesus Mª
Ixilttasunangaittik da, jakiña.
Izan be, nik ondo gogoratzen dot, umetan, logelako illunetik sukaldeko hots lasaigarrixak: katxarruak, labadoria... Háren faltia zan kezkagarrixa. Eguneko gauzak buruan tolosten eta artxibatzen diharduzun momentu horretan, errutinako zaratatxuak halako segurtasuna emoten detse umiari. Dana bere lekuan dago, trankil egon neike.
Addenda:
- Besuetan hartziak be antzeko efektua dala esango neuke. Nik asko praktikatzen dot hori: bai Nikok eta bai Tomaxek be altzora etortzen jataz tarteka, kotxe elektrikuak kargalekura legez. Negarrez dagozenian, jakiña; baiña baitta bestela be. Etorri, besuetan hartu eta silloian egon; ez da besterik bihar (ez motiborik, ez azalpenik). Minutu batzutara, indarberrittuta, hor juango dira barriro baztarrak nahastatzera.
- Min hartzen dabenian be, umia negarrez dator, eta errutina basikua hauxe da: “Min hartu dok?” (bai) “Nun hartu dok miña?” (hamen) (mindutako lekua hartu eta putz egin) “Pasau da?” (bai) eta han doia antxitxiketan barriro.
Ze energia-trafiko klase ete dagon hor? Ez dakitt ba, baiña zeozer fisikua bai.
Hasibarri, forma onekin
Ibon Uribarri Zenekorta. Irudixa: Bizkaie
Zaborretako beste lora bat. Ez dago hamen literatura landurik, nahikua modu espontaneuan –itxuraz- eta tirada bakarrian idatzittako ipoin txortia baiño. Baiña gehixenak lora ederrak dira, landu bako harri-pitxiak. “Nire itzala” izenburukua da neretako onena, eta inkietantiena aldi berian. Baiña bestiak be, jeneralian, asko gustau jataz. Hermetikuak diraz: idazliak ez dau bide logiko lineala jarraitzen, tar-tar-tar korapillo guztiak azaldu eta askatuta. Biharbada azalpenik ez dakalako da, jakiña, baiña efekto hori gustatzen jata. Gaiñera neure ipoiñei gogoratzen desta: eskoletan redakziño ariketetan asmatzen nittuan mikrohistorien trazia hartzen detset, biharbada gaztetxo guztien idazlanak daken ezaugarrixengaittik: asko lehelengo pertsonan idatzitta dagoz, behin baiño gehixagotan protagonistiak hil eta gero kontatzen dau historixia...
¿Zaborretako loria zergaittik, orduan? Etxepeko basura-lekuan jasotakua dalako; eta papel-oretarako biharrian, zorixonez, irakorlien zirkulorako izango da urtetxo batzutan ondiok. Oiñ interneten billau biot Ibon Uribarrin barri. Gipuzkoako Foru Aldundian 3º Gazte Literatur Lehiaketa honetan irabazi zeban umemokuak ibilbide luzia egingo al zeban onezkero... hala dirudi.
Ajedrezian
Argazkiak.org | Píezak © cc-by-sa: txikillana
Mekolan bizi giñala, jangelako mahai bajuan egoten zan, piezak beti burrukarako prest. Jokatu ez neban asko jokatzen, normalian aittan edo anaian kontra. Gustatzen jatan baiña, eta esango neuke jokatutako apur horrek nere arrazonatzeko eta bizitziari aurre egitteko moduan atzian dagola.
“Pioi” berbia ume-umetatik ezagutzen dot nik; tallarretan eta obretan halakuak zeguazela, baiña, ez dot jakin euskeraz alfabetau naizen arte. “Pioia” entzutzian burura etortzen jatan lehelengo irudixa gure ajedrezekua da.
Horregaittik poztu naiz Nikok izan daben lehelengo erantzunakin. Egixa esanda, oiñ ba dakitt beste joku hezitzaille egokixagorik be ba dala (Go jokuan barri entzutiak lilluratu ninduan). Ajedrezari egindako kritikak be entzun izan dittudaz, kuadrikulau xamarra dalako, eta umien hezkuntzarako bla bla bla... Baiña tira: hori da nik etxian dakatena; neretako positibua izan da; eta pertsoniandako musa, foballa edo estropadak baiño pizkat aberasgarrixagua dalakuan nago.
Orduan, egunotan gordelekutik etara dot estraiñekotz. Modu furtibo xamarrian: Tomax siestan dagola ibiltzen gara (zer ez leuke egingo diabru txiki horrek halako pieza erakargarrixekin...). Lehelengo, nik ikasittako moduan saiatu naiz: píeza guztiak “en pie de guerra”, eta aurrera. Laster konturatu naiz, baiña, modu horretan segitzia nahikua aspergarrixa izan leikialako bai berandako (beti galdu) bai neretako be (apropos galduta). “Eibartarrak” zerrendan dogun xakelari zailduari galdetzia okurridu jata orduan, umien trebakuntzan zeozer jakingo dabelakuan. Hauxe izan da bere erantzuna:
Katalan batzuk egindako liburuki batzuk argitaratu ziran orain dala urte
batzuk eta euskaratu be egin ziran. Lehenengo salgai jarri zittuen eta oin
PDFian deskargatzeko dare. Hastapen moduan balioko detsue (batez be
lehenenguak):
http://www.xake.net/GX/et_1_eus.pdf
http://www.xake.net/GX/et_2_eus.pdf
Liburuok ariketak-eta eta fitxak eta holakuak dakez, eskolan xakia
erakusten danian laguntza-gisa erabiltzeko. Material txukuna da.
Lehelengua deskargau eta inprimidu dot, nere maillarako nahikua eta sobra. Umiei begira eginda dago; eta ni be pizkat umia naizenez, zoragarrixa begittandu jata. Arauak eta parte astunenak marrazki eta joko dibertigarrixekin tartekatzen dittu, konplikaziño-maillia modu logikuan jasota. Momentu honetan hiru “azpijoko” ikasi doguz:
- Pioi eskalatzaillian jokua.
- Pioi korrikalarixena (hau da gehixen gustatzen jakuna).
- Torré láserrena.
Datozen urtietarako entretenimentu-ordu ugari emon deskuk, Mikel. Eskerrikasko.
Hiltzaileak eta abortoak
Argazkiak.org | ondarroa130716 © cc-by-sa: txikillana
"Ni hiltzaili? Zuek abortuk!" (= Ni hiltzailea? Zuek abortoak!).
Jengibre eta koñakezko bizkotxua
Argazkiak.org | Jengibre eta koñakezko bizkotxua © cc-by-sa: txikillana
1000 bat gramotako bizkotxo bat egitteko osagaixak:
- 200 g gantza (olixua, mantekillia, txarri-koipia... gustukuena).
- 180 g ezti.
- Gatz pizkat.
- Koñak txorrostada luuuuuzia.
- Jengibre-pure koillarakada haaaaundixa (edo gehixago, gustokua bozu).
- 5 bat arrautza (tamañua zelakua dan).
- 190 g urun.
- 160 g almendra (txiki-txiki eginda).
- 2,5 kollarilla legamiña (kimikua).
Gantza eta eztixa ontzi baten ipiñi eta pizkat berotu, urtzeko. Ostian, bota beste gauza guztiak (azkena uruna eta legamiña), eta irabiagailluakin nahastau. Pasau egosteko ontzira.
Nik ogixa egitteko makiñan egosten dot, baiña bardin-bardin egin leike laban. 250ºC inguru, 1h15’ inguru biakozu, baiña zure labian arabera aldatu leike.
Oharrak:
- Jengibria osorik erosten dot nik (tuberkulua), xerratan ebagi eta minipimerrian ur pizkatekin zehetu. Hortik urtetzen daben puria pote baten sartu, kollarakada bat eztikin eta 200 bat ml binagrekin nahastau, eta hillabetiak irauten dittu.
- Labia erabilli bihar bozue, kontuan hartu argi indar asko kontsumitzen dabela: labakadia beste zeozer egosteko aprobetxau zeinkie (pizza...).
- Gozokixen errezeta gehixenak azukriakin egitten dira, baiña guk eztixa erabiltzen dogu. Beste errezetetan azukria eztixakin ordezkatzeko, kontuan hartu: kopuru bardiñian, eztixak azukria baiño gitxiago gozatzen dabenez gehixago bota biakozuela; eta eztixan parte bat ura danez beste likiduetatik gitxitxuago botatzia komeniko dala.
- Urun zurixa urun integralakin ordezkatzeko, kontuan hartu: zurixa %100 uruna bada, integralan parte majo bat zahixa dala. Horregaittik legamiña eta ur gitxitxuago biharko dittu.
Kuadro inpresionistia
Argazkixa: Asier Sarasua
Eguzki argixak ur txorruetan refraktatzen. Jente pilluan zurrumurrua. Vasco asko, euskera gitxi. Markiñarrez gitxiago, horregaittik entzutziakin batera begiratu egin dot. Ahizta bi dira, alkarri adarra jotzen eta barrezka. Bal-baltzak.
Ostrukiana egitten
Boto asmuen inkesta gehixenetan ez da kontuan hartzen abstentziñua. Egunotan aurkeztu dan honetan, adibidez.
Jakiña, irizpidia inkestia ordaintzen daben erakundiak markatzen dau. Eta uste eze etxakola interesatzen “demokrazia” hau azpittik jaten dagon harra bistaratzia. Ez ikustiakin arazua ezabatzen dalakuan edo.
Nik ostera, abstentziñuan kopurua eta arrazoia kontuan hartu biharko litzakezela uste dot. Faszismuan kontrako txerto legez bada be.