Garagoittiko Orakulua

 Argazkiak.org | Zollo-Elexalde © cc-by-sa: txikillana

Zollo auzua zan ustian etorri gaittuk, eta herrixa dala jakinda urten: berrogetamar lagun inguru bizi ei dittuk bertan. Sorpresa majua, Ganekogortan hegoalde ezezagun eta ederra: Elexalde auzoko  basarri xelebriak -eskillarapeko arkuekin-, aldapan behera mahastixak nunnahi, Ustara auzotik behera Kortzetako urtegi txikira. Urtegi zaharra, porlanezkuak egitten hasi baiño lehenagokua. Atsegiña emoten juan, nahiz eta pareta nagusixan baiño ezin izan garan ibilli: urtegiko bueltia asfaltau bakua,momentuz burditxuekin gabizenondako yuyu-lurraldia...

(iruddy: dopepicz.com)

Kontrakua diruring arren, I'm not asking for a firekiller who will satiate my thirsty brokeback with his full-of-liquid hose; keep lassay in your seats, my gay friends, and go on leeing.

This is about green hot pippers. I have a father-in-law who likes to spend his time baratzing. That's why in ours it sarry happens something that every basarrittar's senid hain ondo knows: tons of sagars, lechugs, powers, pippars and so on. Of course, such a big amount of genders can't enter in our sabels so easily, so we need lapiks and cameras to cook/freeze them and keep all the winter eating home-made conservs. Duda barik, this is a good thing an I'm not going to neggar about it.

There's only "A" conflictive landare at my wife's jaiotech. It gives green hot pippers, also called "güindil-las". Many of them. Once and again. And the count is that I have the ¿luck? of being the baccar one that likes them. Of course, this supposes that every time there's a visit a bag full of green hot peppers is waiting for me. Well, I really don't know what-the-Christ used they to do with them before I aggerted in their lifes.

Gauzak holan, I often happen to be with a killogram of this green dynamite. I, as many seme-alabs of postgüer-ra children, have been educated never to waste food, and this instinct prevents me from throwing them away (my policial antecedents are other reason: I surely would have problems with sapoys if putting such an arriskable material on the streets without control; maybe a urtenbid would be to carry them to the Garbigune or call the TEDAX). So I have deliberated to eat them and kitsch; and surprisingly, I'm developing a sort of upper/lower resistance.

Anyway, eating Killimo's green hot peppers is ondiok a gizatasun proof for me. I usually fry them, and then add that green pats to the current food: autumn's cold dissapears, sweat tants flow across my forehead... don't need to go far from home to feel hard emotions. The "dragon-on-fire" sentsation remains for half an hour, moreless. Egixa esand, I think that in the beginning the sentsation was unbearable presissament because I paid too much attention to it. Now, the burn seems to be the same but it's me who has accepted it and feel the gars of the fire in my digestive tract like laztans of love. Inclusive yesterday, we had to do some lans at the "Solidarity Gel" in Abittaga Cave (Amoroto), and this supposed to remain geldirik for a pair of hours -geldirik means cold, in a cave-. That's why I prested some "dynamite sandwichs" and entered them in the bizkar-sakkle. At lunch time, as I suspected my membrilloed friends didn't ausart even to haink them, so I introduced between chest & back three sandwiches of fire without pestanying; derrepent cold dissapeared from my body and I could bure my lans politely in next hours.

Going on with the rutinary culinary-fisiological process, after some digest hours have passed, then comes the second part. It's a real art to calculate when and how relax the sphinter. We have to realize that only some centimeters of the brown-pudding contained in descendant collon contain the burning capsine; the question is not to cut the gorotz just there, avoiding your sphinter from involunteerily tasting the disgusting product. If you lort it, these gorotz centimetres will just pass down oharkabean and gald down the water. That's why a good calcule is needed. Edozelanb, although some years ago the ass' fire sentsation was just unbearable for me, the hard training of last years has valued to aldate my ikuspeggy. Now I sacconly breathe, and think that cosmic energy is filling me; when espirying, its purifying properties go down my digestive tract jo-ta-dana-garbying and not even a bizix remains alive after that. That's what I feel in these hot moments and, for the sake of God, ¡believe me that it works!

That who doesn't console, it's because he doesnt't want to.

Argazkiak.org | Katetxi © cc-by-sa: txikillana

Pena bat borroso agertzia.

Esandako moruan, umia trapuan darabigunian jente asko geratzen dok kaletik guri begira, edo komentarixua egitten: “¡Ene, begiratu!”, “¡Ai, zelako politta!”, “¡Bai ondo doiala!” eta halakuak. Baiña egixa dok irribarretsuenak emakume nagusixak izaten dirala; gaztiaguen jarkeria orokorrian positibua badok be, harrittuago geratzen dittuk. ¿Zergaittik ete?

Hipotesis bat: kontuan hartu daigun oin dala urte gitxirarte (1950, esate baterako) euskaldun gehixenak pobriak giñala estandar europarrekin alderauta; kaliak asfaltau barik bajeguazen, basarrixak zer esanik bez. Baiña emakumiak umiak izaten jittuezen, oin baiño askoz be gehixago gaiñera; biharra egitten juen; ez jeuken dirurik iñori umia jagotiarren ordaintzeko; eta jakiña, etxetik solorako bidia etxuen egingo 500 eurotako “Baby Jané” karrotxuakin, lokatzez betetako estratan zihar.

Ergo: gure amamek umiak besuetan erabilli izan jittuez. Edo gitxienez, umetzaruan berorren amen besuetan ibillittakuak dittuk. Eta ume bat besuetan erabilli bihar dabena segiduan konturatzen danez, oihal batek pisua asko deskargatzen jok. Eta kultura danetan erabilli izan dok seguru, nahiz eta historixa liburuetan agertu ez. Hortik emakume nagusixen konplizidadia.

Lekeittioko jaixetan diharduan txiringitua da Txozna Abasolo. Euren jaixak bermatzen dittuez, baiña guriak...

ç

Barakaldoko Cruces auzuan dagon ospittalian ostera, parkingeko "soilaru" guztietan halako dozenaka kartekl topau geinkez:

Zelan ez, "Euzkal Errian Euzkaras" bestiarixuan bere lekua merezi dabez bixak.

Sometimes, new euskaldunberries who want to approach to kaleko berbett, tend to hyperenxebrize some terms, in order to appear jatorrer than they really are. That's what happened to a famous bilbish cantant (who, all has to be said, I admire and laket) in his starts. Natch of Philip gave some lotsagarries adibids of this in the former discs of Oskorry. It's enough to listen to this song "Dabil beharrean".

Sareak hedaturik

itsaso gorriyan (for gorrean)

galerna zekenaren

beti beldurriyan

eguzkiaren pean

edo elurriyan

beti arrantzaliya maitia

dabil beharriyan.

Hala artzain gaixoa

mendi tontorriyan

nekazaria ere

laiako lurriyan

edo obrero eta

ola meharriyan

beti arrantzaliya maitia

dabil beharriyan.

Euskaldun langileak

modu zuhurriyan

dirau diru kontuan

lege zaharriyan

gaizkien pagaturik

itsas-bazterriyan

beti arrantzaliya maitia

dabil beharriyan.

Zergaitik horrenbeste

gutxitan barriyan (for barrean)

eta hain sarri gero

berriz negarriyan

Adanen pekatuko

mentura txarriyan

beti arrantzalia maitia dabil beharriyan, ai ai ai

beti arrantzalia maitia dabil beharriyan.

We have to say that the letter of this song was well-written by Gabriel Aresty, and it's Natch who enters his leg when pronouncing it. Double grave, if you're an artist and your lan will be recorded forever and ever to remember us your akats every time we listen that song. Ayway, I would like this message to be irakorred mainly by some hiperjatorrist folks of my town, who like to employ oftenegy abocinated terms like: bidixua, sasoixa or leikedostazu.

Gaur hiru orduko pasiotxua emon juat andra-umiekin, Lekeittioko Iraillan 1-ian, jaixetako egun polittenetakuan. Gauza jakiñekua neban arren, oso deigarrixa egin jatak jentian erantzuna hille ta erdiko umia kaletik zihar hala erabiltzen ikustian.

Bajagok fenomeno bat, “alderantzizko alkartasun” legez izendatu geinkiana. Soldautzatik librau giñanian –nere lagunartian oso oso gitxirek egin jok soldautzia- gu baiño nagusixaguetan halako amorru-sor bat somatzen najuan. Broma eta txantxen atzetik, azpittik “Gu izorrau bagiñan, zuek be izorrau biharko ziñakie” mezua usainduko balitzok legez.

Haurdunaldixan zihar, jentian jarkeriak behiñ baiño gehixagotan ekarri jestan ha gogora. Kontua dok, Anek oso haurdunaldi ona euki dabela: azken egunetararte pasiatzera juan, itxasuan bañua hartu, eta ezelako miñik eztok izan. Gauzak halan, ba jeguan egoera bat behiñ eta barriro beste ama batzukin errepikatzen zana: “¿Eta zer? ¿Bizkarra txarto eta? ¿Gomittuak...? Nik haurdunaldi osssua pasau neban bota eta bota, ohetik jaiki ezinda. ¿Eta hankak haunditzen jatsuz, ezta?”. Hónek dittuk emakume haurdunen aje nagusixak, gehixenetan egoten dirazenak, hala egixa. Kontua dok, Anek zorionez ez dabela halako ezer be euki; eta hárei... etxaken gustatzen hori entzutia. Interrogatorixuan zihar, ezagun zan sufrimenturen bat topau nahixan zebizela, esaten nabillen “kontrako alkartasun” aboziñauorrengaittik. Zera esaten moduan: “¿Txarto ezta? ¡Ja, jai!: gu be pasau bihar izan genduan, eta oin izorrau hari”. Askotan egon gaittuk beraz egoera xelebre honetan, eta azkenian urtenbide lojikua hartu zeban nere emazte txikixak: ¿Hankak haunditzen jatsuz? “Bai, bai”. ¿Bizkarreko miñak? “Bai, bai”. ¿Botaguria? “Bai, bai”... Eta danok pozik.

Sorpresa bat izan dok gaur beste adibide bat topatzia. Ez genduan uste. Hori bai, etxuat uste gaurkuan “alderantzizko alkartasun” kontua bakarrik izan danik; hortaz gain, askotan aittatu izan doten beste faktore bat sartu dok jokuan: umiak kristalezkuak diran siñismena, gizartian hain sustraittutakua eta hainbeste kalte ekartzen dabena.

Gauza jakiña dok ume bat jagon biharra duanian, bizimodua aldatu eta ezin izaten dirala lehengo ohitturak jarraittu. Nik behintzat zihero asumiduta najekan, eta horretxegaittik ez dok izan bape traumatikua neretako semian jaixotzia. Halan be, gaur hirurok koko jazteko gogua genkan, eta zazpiretako biberoia emonda kalera jaitsi gaittuk, lagunak ikustera. Sanfermiñero jantzitta juan gaittuk: Ane “Peña La Jarana”-kua, ni “Peña Los del Bronce”-kua eta Nikola mocico jantzitta, gerriko gorrixakin. Nik umia trapuan txintxilizk neroian, bular aldian, askotan legez; logikuena begittandu jatak, Lekeittioko alde zaharreko jentetza artian ume batekin ibiltzeko. Lehelengo plaza aldera jo juagu, han txozna bateko letrerua erretratatzeko. Bidian, exagerau barik, hogei bat pertsonen komentarixuak jaso doguz, eta batzu geratu eta gurera etorritta: ia zenbat denporako umia dan, etabar. Danak ezezagunak; baiña majuak halan be; pizkat astunak bebai, dana esan biharra dagok.

Hurrengo, kuadrillakuak Marinara doiazela, eta gu atzetik. Taberna barrura begiratu, eta espero ez nebana: leku asko, dantzan egitteko eta mobitzeko. Etxuat zalantzarik izan: ¡barrura! Berua, dantzia, zigarruak, pumba-pumba, cha-cha-cha. Eta hor bai, hor aldaketia somau juat. Lehengo moduan, begiradak eskuma-ezkerretik jasotzen jarraittu juat, baiña beste ñabardura batekin: zentsuraz. Dana bez: gehixenak harrittuta agertzen ziran, beste batzu umiari kaso egittera etortzen zittuan (lotan seko bera), eta batzu bakarrik okertzen juen muzturra. Baitta batzu arpegira esan be: “Zelan euki zeinke umia halan tabernan...”. Jente gaztia dana, eta hamarretik bedratzi ezezagunak. Lehen esan doten modura jakinda netuan, eta beraz ez jestazen asko ardura halako komentarixuak: nik ba jakixat zer dan onargarrixa eta zer ez eta nere irizpidiaz fidatzen nok. Halan be, umia zaintziaz pizkat inseguro dabizenendako benetako torturia izan leikek inguruko guraso beteranuen aholku zaparraria. Nere kasuan, irribarre egin eta berari begira geratzen najaken, erantzun barik. Eta bereziki inpertinentia begittandu jatan kaso baten, zera gaiñeratu juat: “Bai, umiak negar asko egitten dabenez, lehen bait lehen hiltzia pentsau dogu eta horregaittik etara dogu kalera”.

Halan segidu juagu ba, gure kaleko pasiaratxua. Marinako beruaz nekatu naizenian kanpora urten juat –neregaittik jakiña, ez umiangaittik, lo jeguan eta- eta han egon nok kuadrillian zati batekin. Bestiak urten dabenian, Dzanga tabernara juan gaittuk; han jente lartxo zeguala ikusi, eta sartu be ez gara egiñ; kanpoko freskuran geratu gaittuk, mozkorren jokuak eta txarangian eskandaluan albuan. Inguruan, aholkuak eta komentarixo ozpinduak eten barik: kanpuan daroian esku horrek kolore txarra dakala, zarata asko dagola, kolpia hartu leikiala, keiak kalte egingo detsala, berak ez leukela umia halan eruango... Nahi barik, oso egoera probokatzaillia sortu dogula konturatu nok; eta neri betidanik gustau izan jatak probokatzia.  Dana dala, tamalgarrixa dok: umien hiperbabesa batetik, eta hiperbabes desegoki honek ekartzen daben gurasuen izorramendua unibertsalizau nahixa.

Halako baten, nahikua izan juagu: bedratzi tt’erdiak izango zittuan Nikon afalordua etorri danian, eta parkian titixa emoteko asmua bagenkan be, nahixago izan juagu etxera igo eta parrandia amaittutzat emotia. Nik behintzat ederto ibilli nok eta barijakuan (antzar eguna) bestetxo bat egitteko gogoz geratu nok.

Gauza jakiñekua da, eskatu bako aholkuak ez dirala ongi etorrixak izaten. Eta nik etxuat jentia haiñ arduratuta ikusten gurasuak egunero kafia hartu, tabakua erre eta umiak inguruan dabizenian; umiei telefono mobillak erosten jakenian (mikrouhiñak eta garuna, konbinaziño txarra); kotxien tuboeskape onduan karrotxuak dabizenian...