Barne-ausardia frogatu ezinik

Halaxe zioen, hitzez hitz, Jean Louis Davantek zuzentzen zuen BRANKA. Euskaldun Sozialista Aldizkariak, ia duela berrogei urteko hamalaugarren alean. Zortzi hilabete lehenago EAJk Euskadiko Jaurlaritzan sartzeko gonbitea egina zien sortu berri ziren talde abertzale berriei (ETA, ELA-Berri, EGI-Batasuna, Enbata…), eta ezezko erantzunaren argudioetan barrena emandako azalpenetako bat zen hori.

Erantzule anonimoak gogorarazten zion EAJri denbora ez dela alferrik pasatzen eta, hain zuzen ere, 1936tik 1971ra 35 urte pasatuak zirela eta aldatzeko ordua zela: 1896tik 1931 arte eta 1936tik 1971 arte, denbora tarte berbera dago. Zer zen ordea 1896ko urtea 1931ko gizonentzako? Gonbarazio honek agian gaurko egoera konpreni-arazten lagun dezake. Are gehiago, bestelako ideologia-arrazoietan sartu aurretik, erantzuleak adin-kontua ere leporatu nahi izan zien “aspaldiko kontuak” gogotan zituzten jeltzaleei: 1936an 21 urte zituztenak, gaur 56 urte dituzte.

Bai, segurutik 35 urtean gauzak dezente aldatu izaten dira eta 1971an 56 urte zituzten gudariak aguretzat jotzeko hainbat arrazoi izango zukeen BRANKAko gure euskaldun sozialista ezezagunak. Gertatzen da, ordea, 1959an  ETA sortu zenetik hona, 35 urte ezezik 51 pasatu direla eta 1959an 21 urte zituztenek 72 urte dituztela gaur egun.

Onartezinezko hastapenez gainera, gogoratu beharko 1959an 21 urteko gazteria ordezkatzen omen zuen ETAk 60 urte bete zituela Lizarrako itunari muzin egin zionean; 68 urte, berriz, Loiolako aukera pasatzen utzi zuenean eta, honez gero, 72 urte, bihotzez maite (omen) duten herri horren izenean, egia den bezala eta beharrak agertzen diren bezalakoak ikusteko barne-ausardiarik frogatu ezinik dirauten honetan.

Zein erraza den gero 20 urterekin 50eko lagun hurkoa zahartzat baztertu nahi izatea eta zein zaila, ostera, 70ekin nork bere burua trabatik kentzea.

Eta behingoz, isil-isilik, jubilatuko balira?

Ezin gero zehatz esan baina, oso oker ez banago, "Branka" aldizkaria 1968an edo sortu zen. Ezin ere mehatz esan zein lerrotakoa zen. Sozialista eta abertzalea bai, baina ez nintzateke orain jakineko siglarik ezartzen ausartuko. Henrike Knörren bitartez jakin nuen haren berri, baita adiskideaz fidatu eta beronen eskabidez pare bat artikulu bidali ere. Lehen hamahiru aleak euskaraz, frantsesez eta gaztelaniaz argitaratu ziren. Hamalaugarrenetik aurrera, aldiz, euskara hutsean. Guztiak ere Angelun argitaratu ziren antza denez.