Garagoittiko Orakulua

 Argazkiak.org | Posiziñuak 360823 © cc-by-sa: txikillana

1936ko Agorrilla. Estatu kolpia gertatu danetik ondiok hillabete pasau ez bada be, altxatutakuak ondiok ez dabe estatuan agintia lortu. Errepublikiari fidel jarraittu daben militarrak eta herri miliziak Araba eta Naparruatik datozen golpistei aurre egitten dihardue. Frantziako mugarako pausua babesteko, gotor-lerro doblia osatu dabe Irun inguruan eta momentuz golpisten erasuei eusten dihardue ahalegin haundixakin. Bidasoatik aurrera egin ezinda, golpistak pausua Hegoaldetik inguratzeko maniobria hasi dabe: Tolosa eta Andoain okupatuta dagoz onezkero, eta errepublikazaliak Oria ibarrian behera erretiratu dira Santiagomendi, Oriamendi, Santa Barbara eta Buruntzako gotorlekuetara.

 Argazkiak.org | Buruntzako tontorretik © cc-by-sa: txikillana

Agorrillan 23ª. Irungo burruka gogorrak gertatzen diharduen bittartian, golpistak Buruntza eraso dabe Donostiarutz pasau ahal izateko. Derrepente basarriraiñok heldu diran arren,  errepublikazalien erantzun bortitzak atzerarazi egin dittu.

 Argazkiak.org | Buruntzatik Derrepente © cc-by-sa: txikillana

 Erasuak Agorrillan 24, 25, 26, 27 eta 28an errepikatu dira, baiña golpistak ezin izan dabe Buruntza mendiko posiziñuen erresistentzixia gaindittu. Azken eguneko burrukia, 28kua, guztietatik gogorrena izan da. Azkenian, Agorrillan 28xan golpistak mendixa hartzia lortzen dabe. Zazpi egun izan dira eten bako burrukan, eta 80 lagun hil dira euren aldetik; errepublikazalien partetik, iñork ez daki.

 Argazkiak.org | Andoaindik, Buruntza © cc-by-sa: txikillana

 Anen "euscalguincha" billera bat aprobetxauta, Buruntzako guduzelaixa ezagutzera juan naiz. Nere ikerketa eremu normaletik kanpo badago be, hiru ordu nittuan eta leku desbardiñak ezagutzeko gogua. Platano bi eta umia motxilan sartu, eta hantxe juan gara en alegre biribilketa, 6 egunian zihar mantendutako burrukiak arrastoren bat lagako zebalakuan eta zeozer topatzeko konfiantzan.

Lehelengo, arazuak: Buruntzan kantera haundixak dagoz, eta gaiñera errepide haundi baten obrak. Hegoaldetik hurreratzeko bidiak korapillotsuak dira, eta jentiak esandakuari jaramon eginda, umiakin juateko arriskutsuak. Derrepente basarrixa kokatziakin konformau naiz –lehelengo egunian bertara allegau ziran golpistak eta ezin pasau, errepublikazalien erantzun gogorrakin- eta gero Azkorteko ermittaraiñok hurreratu dot kotxia, “retaguardiara” alaegixa.

Erdi alturan, bide babestu itxurako bat topau dot, zuzenian gangarrerako ramal batekin. Egixa esan, delimitaziño zangia be izan zeikian... Gangarrera helduta, gorutz hasi naiz eta bidian zati haundi baten ez dot ezer ikusi. Tira, ezer topatzen ez badot be, mendi barri bat ezagutuko juagu.

 Argazkiak.org | Bide babestu posiblia © cc-by-sa: txikillana

Aldapara haundixenak pasau dittudaz, trepada barregarri batzukin (Niko behintzat, barrezka zoian dinbili-danbala bizkarrian). Goiko atx batzutara helduta, leku bat ikusi dot atzian zelatari postu bana ipintzeko morokua, Andoain eta Naparruara begira.

 Argazkiak.org | Parapeto natural posiblia © cc-by-sa: txikillana

Pizkat aurrerago, beste halako bat topau dotenian ¡eureka! atzeko partian trintxera moroko zanga batzu ikusi dittudaz. Hala begittandu jataz behintzat; ez naiz sartu ondo miatzera, ez nenguan-eta hesi altua salto eta otatzan arakatzeko moduan.

Tontorreraiñoko aldapara leuna animo gehixagogaz igotzen, arrasto argixaguak agertu dira: atxen artian pikatxoiz zabaldutako almenak, tiradore postu morokuak...

 Argazkiak.org | 1 almenia © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | Almenia 2 © cc-by-sa: txikillana

Kontrapendientian bide babestu luze bat izan leikena, tarteka errefujixo zuluekin. Mereziko leuke hau ondo begiratzia: bidia amildegixan ertzian dago, babesteko leku gitxikin, eta terrenua kontuan hartuta -kareharrixa- ez litzake arrarua izango haitzulo natural edo artifizialak egotia.

 Argazkiak.org | Bide babestua 2 © cc-by-sa: txikillana

Denporaz estu nenbixan, eta kurutzera heldu naizenian, konfirmaziñua: Erlaitz eta Morkaikokuen traza berekua, hamabost bat metrotako hormigoizko kurutze haundixa, marmolezko plakia hautsittako baten arrastuak, graffiti anarkistia... Ez dot iñon honen erreferentziarik irakorri, baiña duda barik hau be bertan hildako golpisten aldeko monumentua da.

 Argazkiak.org | Buruntzako kurutzia © cc-by-sa: txikillana

Allegau da alde egitteko ordua. Ez dakat denporarik gehixago begiratzeko, eta ba noia behera. Halan be, mobidutako lur eremu batetik pasatzen nagoala, lurrera begiratzia okurridu jata, eta azken sorpresia: fusil kaskillua, "RS 1935" letraduna. Bost segundotako billaketan hau topau badot, ¿zer ez da agertuko ondo begiratu ezkeriok? Normala bestalde, sei egunez luzatu zan bertako burrukia eta gero golpisten artillerixa postua egon zan hamen.

 Argazkiak.org | 36ko fusil kaskillua © cc-by-sa: txikillana

Ba dago hamen entretenimendu nahikua: trintxera-fortifikaziñuak ondo miatu (granadekin kontuz), krokisa marraztu, burruka honen zehaztasunak dakixan jentia entrebistau (nun zeguazen tropak, artillerixia, kuartelak... zeintzuk batalloiak, milizianuak, gudarixak...). Bihar politta Andoain inguruko zaliendako. Ni neu ez dot uste bueltauko naizenik, baiña gaur behintzat goize politta pasau dot umiakin.

Florence Foster Jenkins oin dala 100 urteko friki mediatikua; tono bardiñian etorri da musikia be: "El chorro de voz" (Aceves Mejia), "El tio calambres" (Luis Aguilé), "The woody woodpecker song" (Andrew sisters & Danny Kaye) eta, bertsiño jokuan "Baby elephant walk" (Henry Mancini / Dave Grusin). Bergarako euskalkixa entzun dogu amaitzeko, Juan Lonbidek soluen bedinkaziñuen gaiñian emondako azalpenekin.

Click To Play

Aittitta Raduga. Interneten edonoiz entzungai: http://bitakora.arrosasarea.org
Eta uhiñetan:
* Lekeitioko Arrakala Irratija 107.7 FM - Ewastena 8.00 eta Barijakua 15.00
* Eibarko Matrallako Irratixa 102.8 FM - Eguastena 21.00 eta Zapatua 19.00
* Bittorixako Hala Bedi Irratia (Lautada 107,4, Trebiño 107,7, Aiara 96,5, sakana 90,6 FM) - Astelehena 19.00
* Plamponako Eguzki Irratia (107,7 FM) - Martitzena 13.00 eta astelehena 01.30)
* Bilboko Tas-Tas Irratia (97,0 FM) - Eguastena 19.00
* Oreretako “La Sinchili” (100,0 FM) - Martitzena 18.00
* Urruñako Info7 (podcast) - Astelehena 21.00

Click To Play

lana lan hau Creative Commons-en baimen baten mende dago.

"Azkuen Ipoin Bildumia" Arrakala Irratijan 2004 eta 2007 urtien artian grabautako ipoin txorta bat da. Resurreccion Maria Azkuek bere "Euskalerriaren Yakintza" liburu kolekziñuan (4 tomo), tomo bat osorik eskintzen detsa ipoiñei, eta berau izan da ekoizpen honetarako erabilli dogun oiñarrixa. Azkuek jatorriko euskalkixan jaso zittuan ipoiñak, 1910 inguruan. Guk hórrek euskalkixok mantendu doguz, herri bakotxeko doiñu eta hizketak ahal danik eta fidelen errespetatuta.

Aste honetan, fellatioak ezpaiñetarako dittuan onurak aldarrikatu doguz; almogavar muskulotsuen balentriyetaz berba egin dogu bebai, beraz testosterona gaindosi hau gaindittu ahal izateko Marc Bolan eta T-Rexen musikia erabiltzia baiño etxaku geratu. Eta Marc-ek beria emon eta gero, Güntherrei omenaldixa ("Mamma mia gimme a sangria") eta Estatu Bantuetako beste txilipurdi legal bat. Bertsiño joko aboziñaua izan dogu: "Geuria da ta geuria" kantu hiperjatorran jatorri orientala ezagutu dogu ("Shalom alechem"), Los Chimberos, William S Fischer eta Meshugga Beach Party taldiekin. Amaitzeko, Miren Arantzeta elgetarrak ogixari buruzko azalpenak emon deskuz.

Click To Play

Aittitta Raduga. Interneten edonoiz entzungai: http://bitakora.arrosasarea.org
Eta uhiñetan:
* Lekeitioko Arrakala Irratija 107.7 FM - Ewastena 8.00 eta Barijakua 15.00
* Eibarko Matrallako Irratixa 102.8 FM - Eguastena 21.00 eta Zapatua 19.00
* Bittorixako Hala Bedi Irratia (Lautada 107,4, Trebiño 107,7, Aiara 96,5, sakana 90,6 FM) - Astelehena 19.00
* Plamponako Eguzki Irratia (107,7 FM) - Martitzena 13.00 eta astelehena 01.30)
* Bilboko Tas-Tas Irratia (97,0 FM) - Eguastena 19.00
* Oreretako “La Sinchili” (100,0 FM) - Martitzena 18.00
* Urruñako Info7 (podcast) - Astelehena 21.00

Click To Play

lana lan hau Creative Commons-en baimen baten mende dago.

"Azkuen Ipoin Bildumia" Arrakala Irratijan 2004 eta 2007 urtien artian grabautako ipoin txorta bat da. Resurreccion Maria Azkuek bere "Euskalerriaren Yakintza" liburu kolekziñuan (4 tomo), tomo bat osorik eskintzen detsa ipoiñei, eta berau izan da ekoizpen honetarako erabilli dogun oiñarrixa. Azkuek jatorriko euskalkixan jaso zittuan ipoiñak, 1910 inguruan. Guk hórrek euskalkixok mantendu doguz, herri bakotxeko doiñu eta hizketak ahal danik eta fidelen errespetatuta.

Gure kabezerako filosofo kaletarran berbei jarrittuta, gidabaimena eta automobillari buruzko gogoeta espiritualak konpartidu doguz. Jozulinekin ostera, euskaldunak beti penetan egotian arrazoia deskubridu dogu. Bertsiño jokuan, Sunshine of your love errepasau dogu barriro, Clapton-Knopfler (inprobisaziño amaittueziñezkuakin) eta Dread Zeppelinen mokor dantziakin. Azkenik, Antonio Oregi “Zabale” plaentxiar karismatikuak gaitzak sendatzeko erremedixuetaz berba egin desku.

Click To Play

Inpresionau egin jestak bart 1937ko Eibarko pelikula irudixak ikustia Asierrenian. Hainbestetan ikusittako argazkixak, miatzian miatzez, aspaldiko ezagunak bihurtu jatazak; antxiñan desaparezidutako herri horren ikuspegi bakarrak, hutsune eta guzti. Haitzuluan modura; fokuan argipian ikusten dirazen kale eta eraikiñak agertzen dittuk bakarrik, fotografuan eritzixan argazkixak merezi zittuezenak; Arrandikale moroko kale zehiak ostera, iñok ez jittuan argittu. Halako milla txoko, Ojanguren eta Castrillon argazkixetako eraikiñen atzian imajiñau dittudazenak.

Baiña hori beste gaixa dok: pelikulatxo horretan (lau minuto eskas) eskuma-esker ikusten dirazenak betiko ikuspegixak dittualako, ezer be barririk barik. Halan be, kriston zirraria emoten jok, adibidez ixilttasunangaittik: filma abots barik hartu zalako dok, jakiña; baiña pentsau laeikek soiñu naturala ez zala izango oso desbardiña. Ixilttasun sepulkrala; luperixaren bat edo beste, eskonbruetan; txori despistauen bat; tente geratutako etxien sakeua... Keiak be atentziñua deitzen jok: hain delikaua, herixotzian gaiñetik oharkabian lez pasatzen... Eta aspaldittik ezagututako argazkixak, baiña mobimentuan. Etxuat amorrurik sentidu, golpistak gora ta behera ikustian, eta UGT-ri harrapautako banderia barrez eusten ikustian; garrulo gaixuak, txontxongilluak.

Arrarua amorrurik ez igartzia. Izan be, garuna pizkat erabiltzeko edadia izan nebanian, eta pasautakua ulertu nebanian, bai nekan-eta amorrua. Kontatzen zestezen kale eta leku polittak ezin ezagutu izatiana, etxekuei lapurtu eta zapaldutakua bengatzeko gogua... Fantasia asko izaten najittuan, ume guztien modura; eta euretako baten, Urkoko hegixan ametralladoriakin egoten nintzuan, Legarre goixan dagon porlanezko abixan –gero jakingo neban benetako gerrako abixia dala, orrattiokan-. Bertatik, Eibar bonbardeatzera zetozen hegazkiñak tirokatzen najittuan: nere tebeuetako bala trazadoriak fuselajeko latoi xaflak kentzen zetsezen; motorren ron-ron-rona ixildueragitten neban; hegazkiñak ketan jausten zittuan, bata bestian atzetik; suzko perretxikuak egitten jittuezen Galdaramiñon kontra... berunezko malkuak zittuan nik jaurtittakuak, inpotentziaz besterik egin ezin dabenanak.

Baiña ez, oiñ etxagok amorrurik. Egixa esan, ezin juat zihetz definidu gerra aurreko herrixa irudikatzian sentitzen doten emoziñua. Maittasunan antzerakua dok.

Eta pelikula horretan, inpaktantiena Portaleko Etxian irudixa izan dok, Iparkale behetik gora ikusten danekua. Biharbada horixe izango dok azken urtietan gehixen erreproduzidu izan dan gerrako argazkixetako bat. Pelikulan, golpista batek zine kamariakin hartzen jok irudi ber-bera; ixa Ojanguren eta bestien argazkixen lakoxia. Desbardinttasun bakarra jagok: goiko partian, argi indarrezko kable bat agertzen dok, kili-kolo, dantzan, hondatuta, hilda. Irudi honekin argazki historiko horrek errealidadera eztanda egin jok, nere barruan. Beste pauso bat.

 lana lan hau Creative Commons-en baimen baten mende dago.

Click To Play

Click To Play

2003ko bidai horri buruz hamen idatzi neban.

 En resumidas cuentas, we’ll aldarricate once again the maximum of “first reuse, then recycle”, that any son/daughter of neighbour should apply to his/her head to be a real echologyst. This time we’ll give an urtenbid for that quotidian trouble of oil-asses remaining in forgotten godalets in obscure corners of many kitchens. First of all, let’s abyss that this counseil won’t fit the premies of free tanga users; these, because of the high amount of residual oil produced, will better use the service of the next Garbigune, which will provide them with egokies residual-oil-cans that, bide batez esand, will full in less time than a cock sings. Instead of that, our aholks are directed to those that seldom fry; people like us, whose guay-way of healthy cooking generes such a little amount of residual oil that (asses to asses) too many months are needed to fill a ziztrin bottle to take to the Garbigune. A real fuck, ¿don’t you think my friends? So, afile your videograbators and ear to the parch.

I won’t include here any photographs of the process; despite of the good quality of the prime materials of this recipe, hondakins’ irudies can give bad impression, and dessanimate you to employ this good aholk. So images will be obviated.

It’s needed to say that this recipe’s osagays are aldacors at all, depending on the cooking made in last days and our imagination. So, instead of giving zehatz aholks, I’ll simply describe what this etxekoandros has done last day he employed this method.

Orraitiock, how I’m rolling. Hey so, if I start beyngoss.

A last note: frying oil is usually used once and again, but osasun experts gomend not to reuse it more than two times. The reason for this is that some oil particles degenere when sometting it to high temperatures, becoming kaltegarry for health.

The process of this ellaborated recipe of mayonnaise is complicated and requires some days because each part of it must be done step by step. We can start, for example, on Monday; we’ll issur 250 cc of ekhilore oil in the frying pan. Then, we’ll prepare some french fries, and after that break some egg’s and fry them; besides of eating such a delicious dish, we’ll have prest the first part of the recipe: the parfum de pomme de terre et oeuf.

Next day, you’ll have prest some fish slices; in this example, we have prepared them with wheat flour and water, in such a tempura way. We take the same oil that we used the day before, and fry the fish in it; after that, we have already completed another garrantzits part of this laborious process: the huile de poisson.

This aromatised oil must be reserved appart, and gorded until its temperature gets down. Remember that we have used it twice, so the cancerigenal particles haven’t still appeared and this oil is entirely healthy. The little particles of fish’ cover can be iragazzed (for tickeys-mickeys) or, as I did, left in the godalet’s ass of the godalet to strenghten the parfum of the final product.

And here comes the thirth day: ¡we are about to finish! Now we just have to do a simple mayonnaise sauce with this oil. ¼ egg, ¾ oil, salt, a tooth of garlic, vinegar (in this case, a delicious home-made one with the rest of Kalamuck Parlament’s aurkeztion’s piscolabis’ high-class wine), irabiate it all, ¡and it’s ready!

Now you have this fine platter prest to be tasted. The amount of sauce uses to be too large to be eaten at once (that’s the reason because free tanga users can’t probest this recipe; unless they are able to consum 4 litres of mayonnaise a week), and era berying home made mayonnaise shouldn’t be gorded for more than two days. So we suggest to use it for seasoning some brave potatoes first, and liquidate it next day cooking, for example, a russian ensaladill.

Zeresanik be ez doing, that this fine sauce can be variated in a multiple sort of recipes, according to the abillezie of the cook: mayonnaise au huile de poulet avec parfum de chorizo, mayonnaise au huile de thon...

¡Bon appetit!

This idazky has been started in Vitoria-Gasteiz at 6.00 in the cold morning of the 19 of March, and finished in the Madrid bus, zeharching Castille lands, at 7.49. Now this intergalactic bus should let me blog it zuzenly by its wifi share.

Click To Play

***
"Azkuen Ipoin Bildumia" Arrakala Irratijan 2004 eta 2007 urtien artian grabautako ipoin txorta bat da. Resurreccion Maria Azkuek bere "Euskalerriaren Yakintza" liburu kolekziñuan (4 tomo), tomo bat osorik eskintzen detsa ipoiñei, eta berau izan da ekoizpen honetarako erabilli dogun oiñarrixa. Azkuek jatorriko euskalkixan jaso zittuan ipoiñak, 1910 inguruan. Guk hórrek euskalkixok mantendu doguz, herri bakotxeko doiñu eta hizketak ahal danik eta fidelen errespetatuta.