Joana Albret

Gaurtik aurrera Nafarroako Liburutegi Publikoen katalogoa interneten dago kontsultagarri. Sare honetan 39 udal liburutegi eta Nafarroako Liburutegi Nagusiaren bibliografia-funtsen informazioa jasotzeaz gain Liburutegi Publikoen direktorioa ere kontsulta daiteke.

Azkenaldi honetan, azken bi aste honetan El Pais eta El Diario Vasco erdal egunkarietan “Donostiako Nazioarteko Kultura Guneari” buruz artikulu bina plazaratu dituzte. Trebinok dioen bezala erakunde horrek bere barruan zer izango duen ez dago batere garbi, izenaz gain gainontzeko guztia ez dago batere garbi.

2001ean Eusko Jaurlaritza, Donostiako Udala eta Gizpuzkoako Foru Aldundiaren artean Donostiako Nazioarteko Kultura Gunea sortzea erabaki zuten, hau da, "Centro Internacional de Cultura Contemporánea de Donostia-San Sebastián" delakoa sortzea erabaki zuten. Egunkari horiek esaten dutenen arabera proiektua bideratzear dago. Kontu honi buruz gehiegi jakin gabe, denon artean hausnarzeko asmoz bote pronton bururatzen zaizkidan kezka batzuk komunean jarriko ditut:

• Liburutegi Nazionalak, berez ez dauka entitaterik, indarrerik, garrantzirik izen horrekin sortzeko, ezagutzeko eta funtzionatzeko? Alde batetik , aipatutako egunkarietako berrietan Liburutegi Nazionala izenburuan amuzki gisa aipatzen da, eta bestetik Espainiako beste Autonomia Erkidegoetara baino begiratzea ez daukagu ikusteko nola daukaten antolatuta
• Liburutegi Nazionala erakunde desberdin askok eskatzen duen erakunde izanda, ez du merezi eraikuntza bereizi bat? Egun erakunde garantzitsua bada ere zer ezanik ez etorkizunari begira, etorkizun handiko erakundea da, ezbairik gabe beteko dituen funtzioak gero eta garantziagoak izango dira, inondik ere denboraren poderioz m2 asko eta asko beharko dituen erakundea izango da, gaur egungo Katalunyako Biblioteka 15.000 m2 betetzen ditu.
• Erakunde Nazionala izanda, presupuestoa zergatik irten behar da Donostiako udala eta Gipuzkoako Foru Aldundiatik, ez litzateke arruntagoa izango Eusko Jaurlaritzaren mende izatea?
• Alokatuta, errentan. Betiko erakunde bat errentan jartzea?
• Badago lekurik hainbeste erakunde eraikuntza batean sartzeko?

Mila kontu gehiago badauzkat ere, oraindik balizko antolaketa denez, oraingoz honetan utziko dut. Kezka gisa.

73/2005 FORU DEKRETUA, maiatzaren 16koa, Vianako Printzea Erakundea-Kultura eta Turismo Departamentuaren egitura organikoa ezartzen duena.

Gaurko Nafarroako Boletin Ofizialean Vianako Printzea Erakundea-Kultura eta Turismo Departamentuaren egitura organikoa argitaratu da. Liburutegi Zerbitzuen eginkizunak arautzen ditu, konparazio batera: ondare bibliografikoa, filmografikoa eta ikus-entzunezkoa babestu, zaindu, antolatu eta ezagutaraztea; Nafarroako Liburutegi Publikoen Sistemaren erregelamenduak egitea; Liburutegien zerbitzuez baliatzeko prozesu teknikoak eta prozedurak normalizatzea, ...

Halaber Nafarroako Liburutegi Nagusiaren eginkizunak eta Liburutegien Sarearen eginkizunak zehazten dira.

Dakizuen bezala, maiatzaren 18tik 20ra Biblioteca Valencianak antolatutako Biblioteka nazionalei buruzko jardunaldiak izan ziren Valentzian, Las Bibliotecas Nacionales del siglo XXI izenburupean. Estatu mailan sona handiko hizlariek parte hartu zuten, eta bertako txostenak helbide honetan (http://bv.gva.es/documentos/JBN_pon-V.htm) ikus ditzakezue, zenbait txostenek patxadaz irakurtzea merezi dute, José Antonio Cordón eta Juan José Fuentes-enak besteak beste. Falta diren bi txostenak laster jarriko dituzte web orrian, eta urte bukaera alderako paperean argitaratzeko asmoa ere badute.

Tabacalera podria albergar la Biblioteca Nacional vasca y un Centro de la Imagen

Las instituciones tienen ya sobre la mesa el proyecto de contenidos, aún no aprobado

M MARÍN - San Sebastián

EL PAÍS - 22-05-2005 El Centro Internacional de Cultura Contemporánea de San Sebastián (CICC) se convertirá en un gran contenedor de iniciativas, lo mismo ligadas a la vanguardia más internacional que a propuestas locales de clave identitaria. Porque, si se aprueba el plan de contenidos propuesto por las consultoras Bearing Point y Locus, en la antigua Tabacalera convivirán el Centro de la Imagen y la Comunicación, consagrado a la creación y la investigación, y la Biblioteca Nacional de Euskadi. Ésta funcionará, según el documento al que ha tenido acceso EL PAÍS, como cabecera de la red pública de bibliotecas, asumirá el depósito legal de libros, centralizará la bibliografía relacionada con Euskadi y dará servicio a todo el sistema a través del inventariado y la catalogación. El Gobierno vasco reserva para Bilbao la sede del Archivo Nacional. El edificio, de unos 30.000 metros cuadrados útiles repartidos en tres plantas más sótano y buhardilla, tendrá un espacio para la innovación cultural, que incluye desde una gran mediateca especializada en lo audiovisual, hasta un centro de Interpretación del Euskera; albergará exposiciones y será sede de grandes foros de debate. Las instituciones que impulsan el centro -Ayuntamiento de San Sebastián, Diputación de Guipúzcoa y Gobierno vasco-, tienen ya sobre la mesa esta propuesta, que ha costado 222.374 euros y otorga a Tabacalera, como estaba previsto, un perfil audiovisual.

El proyecto arrancó en 2001 con voluntad y 18 millones de euros. Pero a finales de 2003 sufrió su primer revés. El plan de contenidos diseñado por el gestor cultural ibicenco Bartomeu Marí no satisfizo las expectativas y su contrato no se renovó. Lo único claro entonces era que la Fundación Ordóñez-Falcón iba a depositar sus fondos fotográficos en Tabacalera y a gestionar un Centro Internacional de Fotografía. Con los meses, las instituciones se hicieron con la propiedad del edificio pagando a Altadis 8,5 millones de euros por su mitad, se pusieron de acuerdo en trasladar a Tabacalera la Filmoteca vasca contra la voluntad de sus responsables y encargaron un nuevo proyecto de contenidos a dos consultoras, que han hecho suyas iniciativas ya expuestas por sus clientes.De hecho, la Bilioteca Nacional, la Filmoteca vasca, el Centro Ordoñez-Falcón de Fotografía (COFF) estarán alquiladas y serán, según el documento, jurídicamente independientes del CICC. También lo será la entidad encargada de gestionar el espacio comercial de la planta baja, en el que se pretenden ubicar tiendas especializadas, restaurantes étnicos, un área de ocio y juegos y hasta un bar con pantalla gigante para ver espectáculos programados en otras ciudades.

En todo caso, las consultoras Bearing Point y Locum sostienen todo el proyecto sobre dos ejes, el audiovisual y el de la innovación cultural, mientras propugnan un modelo de actividad basado en alianzas con museos, instituciones y empresas. Sobre el primero se asienta una de las propuestas tractoras de nueva creación: el Centro de la Imagen y la Comunicación, que busca atraer y apoyar a las nuevas generaciones de artistas y propiciar su encuentro con el tejido social y empresarial. Si el proyecto se aprueba, este espacio ofrecerá recursos técnicos, humanos y financieros para la creación, programas de residencias de artistas, talleres, e incluso la posibilidad de participar en la puesta en marcha de una televisión por Internet. El Centro de la Imagen y la Comunicación tendrá además su propia oferta formativa, con la implantación de estudios de tercer grado, tanto presencial como on-line -incluyendo un máster con especialización en televisión-; un espacio de encuentro e investigación para miembros de la industria y creadores, y un programa de exposiciones dedicadas lo mismo a la publicidad que a la animación.

La otra gran apuesta del CICC la encarna, sobre el papel, el Centro de la Innovación Cultural. Las empresas consultoras engloban en él una gran mediateca con una vertiente generalista y otra especializada en lo audiovisual para expertos; un centro de interpretación del euskera, que ofrecerá material, talleres, conferencias y exposiciones a lingüistas e investigadores, y un servicio que centralizará todas las actividades culturales que se realizan en Euskadi. Precisamente, las consultoras proponen trasladar algunas de ellas a Tabacalera. Por ejemplo, la sección no oficial del Festival Internacional de Cine de San Sebastián, las actividades paralelas de la Semana de Cine Fantástico y de Terror, las Jornadas del Cómic, parte de la Feria de Teatro o de Elektronikaldia.

Con todos estos ingredientes, el centro debería atraer a unas 473.476 personas al año, según los calculos realizados por Bearing Point y Locum, que cifran en 33.522.000 euros el coste de la inversión inicial necesaria para poner en marcha Tabacalera. Eso, si no se tocan las estructuras del edificio en la remodelación, porque si se alteran, el presupuesto ascendería a 60.522.000.

Este es a grandes rasgos el proyecto de contenidos que deben estudiar y, en su caso, aprobar las instituciones, que ya han escenificado en alguna ocasión sus diferencias sobre lo que debe ser Tabacalera. Pero fuentes municipales y forales aseguran que el documento ha decepcionado a sus representantes, como ocurrió en su momento con el que presentó Bartomeu Marí.

Jakina da 2004ko abenduan Googlek Estatu Batuetako unibertsitate batzuekin eta New Yorkeko liburutegi publikoekin digitalizazio proiektua aurrera eramateko akordioa egin zuela. Baita Frantziako Liburutegi Nazionalaren Jean-Noel Nenneney zuzendariaren hitzak ere, Europako Liburutegi Nazionalaren arteko proiektua sortzea, alegia.

Azken aldi honetan digitalizazioa, liburutegi digitala biziki errepikatzen den terminoa da. Proiektu ugari eta desberdin bazter guztietatik sortzen ari dira. Bai kanpoan, baita Euskal Herrian ere.

Orain dela bi urte Bilduma aldizkarian argitaratu nuen Euskal Herriko liburutegi birtualen gaineko artikulu bat, non proiektu hauetako garrantzia eta halaber koordinazio falta azpimarratu bainuen.

Gaur egun ere sortuko ditugun proiektuak erakunde batek koordinatu beharko ditu. Honetarako Liburutegi Nazionalak dauzkagun.

Hona hemen Liburutegi Nazionalak proiektuen buru izatearen aldeko abantaila batzuk: Lehentasunak erabakitzeko gaitasuna, ale bikoiztuak edo hirukoiztuak ekiditeko baliabideak, erabilera erraza eta merkea bermatzeko ahalmena.

Ea egun batean konturatzen diren!

--------------------

ITURRIA: Sustatu. 2005-05-03. 09:15. Kultura

Frantzia, Alemania, Espainia, Italia, Hungaria eta Poloniak eskatu diote Europar Batasuneko presidenteari liburutegi digitala sortzea. Otsailean Frantziako Liburutegi Nazionaleko presidentea haserre zegoen Googlek liburutegi eta unibertsitate batzuetako liburuak digitalizatuko dituelako. Zalantzarik gabe, Googlen aurkako ekimena da hau Iazko abenduan sinatu zuen Googlek Michigan, Stanford, Harvard eta Oxford unibertsitateekin eta New York-eko liburutegi publikoarekin akordioa, liburutegietako edukiak digitalizatu eta sarean jartzeko. Frantziaren kontrako jarrera

Frantzian zalaparta eragin du Googlen ekimenak. Frantziako Liburutegi Nazionaleko presidenteak ekimen horren aurka hitz egin zuen eta Europa mailan antzerako proiektu bat sortzearen alde egin zuen. Jacques Chirac Frantziako presidentea ere aurka agertu zen eta Googlen proiektuarekin borrokatuko zutela esan zuen. Liburutegiak ere alde

Orain, Europako sei estatu horietako buruzagiek egin diote eskaera Europar Batasuneko presidenteari. Europako hemeretzi liburutegik ere akordio bat sinatu dute liburutegietako lanak Interneten jartzeko.

Apirilaren 29an Bilbon egin zen Euskal Artxibo Nazionalari buruzko jardunaldia : Gaurregungo historiari buruzko Agiritegiak eta Artxibo Historikoak Jardunaldia: "Euskadiko Artxibo Nazionala" (1987-2005). Haren inguruan agertutako berria duzue hau.

ITURRIA: GARA, 2005-04-30. Kultura

Cruz Mondet urge a crear una ley de archivos vasca

Diferentes expertos departieron ayer en Bilbo sobre el hipotético Archivo Histórico Nacional vasco en una jornada de debate organizada por Eusko Ikaskuntza. José Ramón Cruz Mundet, una de las autoridades en el tema, insistió en que la CAV debe cambiar radicalmente de modelo en la organización de los archivos. José Ramón Cruz Mundet (Donostia, 1960) es historiador, profesor de Archivística en la Universidad Carlos III de Madrid y autor de varios libros y artículos sobre el tema. En su intervención de ayer en el Archivo Foral de Bizkaia, frente a decenas de investigadores y archiveros, puso de manifiesto la «paradoja» que supone el hecho de que la Comunidad Autónoma Vasca sea la que ha seguido un «mayor mimetismo con el Estado en la organización del sistema de archivos».

Siguiendo el modelo estatal, la CAV reparte las competencias entre las instituciones generales vascas y los territorios históricos. «Con la misma concepción decimonónica de los archivos que tiene el Estado», la Administración vasca incluye los archivos en la Ley de Patrimonio Cultural Vasco del año 90 «y lo despacha en unos pocos artículos». Y la otra paradoja, según dijo, es la creación del Sistema Nacional de Archivos de Euskadi, que «en vez de estar encabezado por un Archivo Nacional de Euskadi, lo está por el Archivo Histórico del Gobierno Vasco». «¿Cómo vas a hacer una constitución nacional, si estás negando el reflejo histórico que todos los países tienen?», se preguntó ayer este experto. «Es la vía menos racional», aseguró.

Por eso, cree imprescindible que se haga una Ley de Archivos. «Los archivos tienen una utilidad que va más allá de la parte histórica. Los documentos no se crean por su valor histórico, sino que se crean como información para la gestión, como prueba y como conocimiento». Así, cita cuatro grandes utilidades de los archivos: la gestión ­los documentos se crean como instrumento de las organizaciones; la responsabilidad ­las organizaciones tienen una responsabilidad en sus actuaciones y eso se mide a través de los documentos­; el acceso a la información ­los ciudadanos tienen derecho a conocer la verdad­; y la histórica o cultural ­acceso a la historia­. Por ello, Cruz Mundet aboga por crear otro marco a través de una nueva ley que siga modelos como los de los países europeos punteros, y recuerda que es importante cuidar el aspecto de la formación creando una licenciatura universitaria específica. Por su parte, Borja Aginagalde, del Centro de Documentación Patrimonial Irargi, dependiente del Gobierno de Lakua, habló sobre el proyecto del Archivo Histórico Nacional de Euskadi, cuya creación figura en el Plan Vasco de la Cultura. «Hay consenso en que hay que crearlo y hay incluso presupuesto para realizar la infraestructura en Bizkaia», aseguró. Sin embargo, no ve voluntad política de crear una ley de archivos propia. «Al contrario que en Catalunya, aquí hay muy poca presión social y profesional», dijo.

El Archivo de Salamanca, una polemica «mediatica» K.A.

BILBO

José Ramón Cruz Mundet formó parte de la comisión de expertos que dictaminó el traslado de los documentos históricos del Archivo de Salamanca a Catalunya. En su opinión, estamos ante un escándalo más mediático que real. «Es un caso claro de manipulación política. Lo que es incontrovertible es que el mal llamado Archivo Histórico de Salamanca está compuesto por documentos robados de otras instituciones y familias, y además con una finalidad represiva».

Pero el valor mediático que ha adquirido esta polémica «no se corresponde», a su juicio, con el «nulo interés que se tiene en este país por los archivos». Y recuerda que el Ayuntamiento de Salamanca «tenía su archivo municipal abandonado en el antiguo matadero municipal y ahora ha cedido la parte histórica a la Universidad, algo impensable porque es un bien del patrimonio público, y el resto lo ha encerrado en el segundo sótano de la Biblioteca».

Aunque el PNV acaba de anunciar que reclamará a Salamanca los archivos vascos, Cruz Mundet recuerda que, según la ley, para la CAV hace años que se acabó el plazo legal para reclamar la restitución de los bienes usurpados. «Sólo Catalunya reclamó lo suyo. Aunque cambiara la ley, creo que antes de traer esos documentos debería crearse el Archivo Nacional Vasco».

Michigan, Stanford, Harvard eta Oxford unibertsitateetako liburutegietako eta New York-eko liburutegi publikoko edukiak digitalizatu eta sarean jartzeko akordioa sinatu zuen Googlek.

Horren harira, arduratuta dabiltza frantsesak ingelesaren nagusitasunarekin. Irakurri, bestela, Frantziako Biblioteka Nazionaleko zuzendariak gaurko The New York Times-en France Detects a Cultural Threat in Google artikuluan dioena.

Hizkuntza handien aurrean, guk, txikiok, badaukagu zertaz arduratu, noski, baina, gezurra badirudi ere, baita abantaila nabarmenak. Irakurri Gotzon Egiak artikulu honetan iradokitzen duen bide interesgarria: Las ventajas de ser pequeno: notas sobre la presencia de la lengua vasca en Internet .

Hausnarketarako gaiak, dudarik gabe.

XXI. mendean gaude eta Informazioaren garaian bizi gara. Gure herria Informazioaren Gizartean kokatzeko helburuarekin etengabeko ahaleginak egin dira, bai teknologia berriak garatu eta gizarteratzeko, bai informazio sareak (Internet) zabaltzeko. Baina, informazio teknologiekin batera, behar-beharrezkoa da informazio sistema sendo eta egituratua izatea, ondoko bi helburu nagusiokin:

Lehenengoa, herrialde bakoitzari dagokion ondare bibliografikoa eta dokumentala gordetzea eta eskuragarri jartzea.

Bigarrena, informazio zerbitzu publiko eraginkorra ematea, herritar guztiengana berdintasunean helduko dena eta berrikuntza teknologikoek sortutako arrail sozial berria txikiagotuko duena.

Biblioteken Sistemaren beharrizana helburu horietan oinarritu behar da, ondo antolatu eta bitarteko guztiekin hornitu, bibliotekak baitira Informazioaren Gizartearen eragile garrantzitsuenetarikoak.

Lege aurreproiektura joanda, euskal ondare bibliografikoari buruz ari garenez, ezin dugu ahaztu berau hainbat esparru juridiko-politikotan zatituta dagoela, lurraldeari dagokionez. Hori kontuan izateaz gain, ondare horren babesa bermatzeko neurriak hartu behar dira, eta egungo legediaren arabera parte diren herri-agintarien arteko akordioak ziurtatu. Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, nahiz eta bertako administrazioak arlo honetako eskumen osoa eduki, atzerapen ikaragarria izan da (1990eko kultur ondareari buruzko lege orokorra besterik ez dugu), eta bitarte honetan erakundeen atomizazioa areagotu egin da, bakoitza bere eskumenen arabera, diru-iturrien arabera eta helburu propioen arabera antolatzen joan den heinean.

Beraz, Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak guztiz premiazkotzat jotzen du liburutegien legea, euskal kulturaren informazio politika arautu eta ondare bibliografikoaren babesa ziurtatzeko. Baina gure mintegia ez dago batere ados Eusko Jaurlaritzako Kultura Departamentuak aurkeztu duen Liburutegien Legearen aurreproiektuarekin, eta berau ez onartzeko arrazoiak azaldu nahi ditu:

1- Hizkuntza eskubideak

EAEko Biblioteken Sistemak hizkuntza ofizialen erabilpena bermatu behar du. Elebiduna izango dela esatea ez da nahikoa: euskarari zor zaion lekua argi eta garbi arautu behar du. Lan ugari dago egiteko: Espainiako ereduak erabiltzen dira oraindik bibliotekonomiako lanetan, hemengo berezitasunak kontuan hartzen ez dituztenak; elebitasunaren auzia konpondu gabe dago, halaber, euskarri informatikoetan; Euskal Herriko bibliotekonomia eta dokumentazioaren profesionalak trebatuko dituen unibertsitate-ikasketarik ez dago...

2- Lankidetza

Aurreproiektu honek eratzen duen biblioteka sistema osoa arlo honetako erakundeen borondatezko lankidetzan oinarritzen da, erakundeen artean etorkizunean izan daitezkeen akordioetan. Borondatea, lankidetza eta koordinazioa guztiz beharrezkoak diren arren, ez dira aski egungo egoerari aurre egiteko. Euskal ondare bibliografikoa gorde, babestu eta zabaltzeaz ari garenean, konplexurik gabe egin behar zaio aurre zatiketa administratiboari: egungo legeak errespetatuz sustatu behar dira herri aginteen arteko akordio politikoak, eta, horietatik abiatuta, euskal ondare bibliografikoaren babesa ziurtatuko duen sarea eratu behar da.

3- Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarea

Lege honek garatu nahi duen Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarean EAEko partaide batzuk falta dira; hala Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako Foru Aldundiak, nola Unibertsitateak eta Eskoletako liburutegiak; izan ere, etorkizunean Sarean parte hartzeko balizko eskarietan oinarrituko lirateke erakunde horiekiko harremanak. Arestian esan bezala, horrelako gai garrantzitsua lotuago egon beharko lukeela uste dugu.

4-Langileria

Ezinbestekoa da liburutegietako langileen egoera zehatz-mehatz arautzea. Liburuzainen profila zehaztu behar du legeak, gutxieneko titulazioak eta lan baldintzak.Biblioteka publikoetan, udal biblioteketan batez ere, bibliotekari gutxi dago eta Administrazioko beste profesionalen aldean lan baldintza desegokietan jarduten dute: ordutegi aldrebesak eta erantzukizunarekin bat ez datorren soldata.

Biblioteka Publikoa kultura arloko azpiegitura nagusienetakoa izanik, Lege aurreproiektuak kontuan hartu beharko luke oinarrizko arazo hau.

5- Ikasketak

Gai honek aurreproiektuan espresuki aipatua izan behar ez badu ere, daukan garrantziagatik kontuan hartuta izan beharko lukeela uste dugu. Estatu espainolean, Bibliotekonomia eta Dokumentazioaren unibertsitate diplomatura 1987 urtetik aurrera irakasten da hainbat tokitan, zenbait espezialitatetan jarduteko profesionalen heziketa ziurtatuz (kazetaritzako dokumentalistak, liburuzain zientifikoak, liburutegi publikoetako liburuzainak, artxibozainak ...). 1995etik aurrera Dokumentazioaren lizentziatura ere bada. Gurean, ordea, ez dugu euskal bibliotekonomiaren berezitasunak irakatsiko dituen ikasketa programarik. Harrigarria ez ezik, guztiz kezkagarria ere bada gaur egungo egoeran.

6- Euskadiko Liburutegia

Lege aurreproiektu honek zentro baten lidergoa falta du, liburutegi sistemaren buru izango dena. Aurreproiektu honekin, hainbat tresna ezinbesteko erakundeen arteko balizko borondatearen eta elkarlanaren menpe geldituko dira. Euskadiko Liburutegi Nagusiari dagozkion eginbeharrak sakabanatuta geldituko dira aurrerantzean ere zenbait erakunderen artean.

Euskal ondare bibliografikoaren defentsa eta zabalkundeaz ari garen heinean, EAE barruan ere akordioak gauzatu behar dira, inongo erakunderi protagonismo eta ardurarik kendu gabe, baina helburuak bermatuko dituen koordinazioa ziurtatuz. Horretarako, Euskadiko Liburutegi Nagusiak erakunde nagusia eta bakarra izan behar du, euskal bibliografi ondarearen eta euskal kulturaren zabalkundeaz arduratu, Euskal Agentzia Katalografikoa eratu, nazioarteko estandarrak gurera egokitu, eta beste hainbat lan egin ahal izateko.

Amaitzeko, sinboloen arloan dagokion paper garrantzitsua aldarrikatu nahi dugu, izan ere Euskadiko Liburutegi Nagusiak beste liburutegiek (Liburutegi Nazionala sortu artean) ordezkatuko ez duten egitekoa ere badu: euskal nortasun nazionalaren ikur bilakatzea eta egun munduan diren antzeko biblioteken ondoan egotea, Euskal Herriaren izaera propioa agerikoa izan dadin.

EGILEA: Joana Albret Bibliotekonomia Mintegia

XXI. mendean gaude eta Informazioaren garaian bizi gara. Gure herria Informazioaren Gizartean kokatzeko helburuarekin etengabeko ahaleginak egin dira, bai teknologia berriak garatu eta gizarteratzeko, bai informazio sareak (Internet) zabaltzeko. Baina, informazio teknologiekin batera, behar beharrezkoa da informazio sistema sendo eta egituratua izatea, ondoko bi helburu nagusiokin:

• Lehenengoa, herrialde bakoitzari dagokion ondare bibliografikoa eta dokumentala gordetzea eta eskuragarri jartzea.
• Bigarrena, informazio zerbitzu publiko eraginkorra ematea, herritar guztiengana berdintasunean helduko dena eta berrikuntza teknologikoek sortutako arrail sozial berria txikiagotuko duena.

Biblioteken Sistemaren beharrizana helburu horietan oinarritu behar da, ondo antolatu eta bitarteko guztiekin hornitu, bibliotekak baitira Informazioaren Gizartearen eragile garrantzitsuenetarikoak.

Lege aurreproiektura joanda, euskal ondare bibliografikoari buruz ari garenez, ezin dugu ahaztu berau hainbat esparru juridiko-politikotan zatituta dagoela, lurraldeari dagokionean. Hori kontuan izateaz gain, ondare horren babesa bermatzeko neurriak hartu behar dira, eta egungo legediaren arabera parte diren herri-agintarien arteko akordioak ziurtatu.

Euskal Autonomia Erkidegoari dagokionez, nahiz eta bertako administrazioak arlo honetako eskumen osoa eduki, atzerapen ikaragarria izan da (1990eko kultur ondareari buruzko lege orokorra besterik ez dugu), eta bitarte honetan erakundeen atomizazioa areagotu egin da, bakoitza bere eskumenen arabera, diru-iturrien arabera eta helburu propioen arabera antolatzen joan den heinean.

Beraz, Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak guztiz premiazkotzat jotzen du liburutegien legea, euskal kulturaren informazio politika arautu eta ondare bibliografikoaren babesa ziurtatzeko. Baina gure mintegia ez dago batere ados Eusko Jaurlaritzako Kultura Departamentuak aurkeztu duen Liburutegien legearen aurreproiektuarekin eta berau ez onartzeko arrazoiak azaldu nahi ditu:

1- Hizkuntza eskubideak

EAE.ko Biblioteken Sistemak hizkuntza ofizialen erabilpena bermatu behar du. Elebiduna izango dela esatea ez da nahikoa: euskarari zor zaion lekua argi eta garbi arautu behar du. Lan ugari dago egiteko: Espainiako ereduak erabiltzen dira oraindik bibliotekonomiako lanetan, hemengo berezitasunak kontutan hartzen ez dituztenak; elebitasunaren auzia konpondu gabe dago, halaber, euskarri informatikoetan; Euskal Herriko bibliotekonomia eta dokumentazioaren profesionalak trebatuko dituen unibertsitate-ikasketarik ez dago...

2- Lankidetza

Aurreproiektu honek eratzen duen biblioteka sistema osoa arlo honetako erakundeen borondatezko lankidetzan oinarritzen da, erakundeen artean etorkizunean izan daitezkeen akordioetan. Borondatea, lankidetza eta koordinazioa guztiz beharrezkoak diren arren, ez dira aski egungo egoerari aurre egiteko. Euskal ondare bibliografikoa gorde, babestu eta zabaltzeaz ari garenean, konplexurik gabe egin behar zaio aurre zatiketa administratiboari: egungo legeak errespetatuz sustatu behar dira herri aginteen arteko akordio politikoak, eta, horietatik abiatuta, euskal ondare bibliografikoaren babesa ziurtatuko duen sarea eratu behar da.

3- Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarea

Lege honek garatu nahi duen Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarean EAEko partaide batzuk falta dira; hala Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako Foru Aldundiak, nola Unibertsitateak eta Eskoletako liburutegiak; izan ere, etorkizunean Sarean parte hartzeko balizko eskarietan oinarrituko lirateke erakunde horiekiko harremanak. Arestian esan bezala, horrelako gai garrantzitsua lotuago egon beharko lukeela uste dugu.

4- Langileria

Ezinbestekoa da liburutegietako langileen egoera zehatz-mehatz arautzea. Liburuzainen profila zehaztu behar du legeak, gutxieneko titulazioak eta lan baldintzak.Biblioteka publikoetan, udal biblioteketan batez ere, bibliotekari gutxi dago eta Administrazioko beste profesionalen aldean lan baldintza desegokietan jarduten dute: ordutegi aldrebesak eta erantzukizunarekin bat ez datorren soldata.

Biblioteka Publikoa kultura arloko azpiegitura nagusienetakoa izanik, Lege aurreproiektuak kontuan hartu beharko luke oinarrizko arazo hau.

5- Ikasketak

Gai honek aurreproiektuan espresuki aipatua izan behar ez badu ere, daukan garrantziagatik kontuan hartuta izan beharko lukeela uste dugu.Estatu espainolean, Bibliotekonomia eta Dokumentazioaren unibertsitate diplomatura 1987 urtetik aurrera irakasten da hainbat tokitan, zenbait espezialitatetan jarduteko profesionalen heziketa ziurtatuz (kazetaritzako dokumentalistak, liburuzain zientifikoak, liburutegi publikoetako liburuzainak, artxibozainak ...). 1995tik aurrera Dokumentazioaren lizentziatura ere bada. Gurean, ordea, ez dugu euskal bibliotekonomiaren berezitasunak irakatsiko dituen ikasketa programarik. Harrigarria ez ezik, guztiz kezkagarria ere bada gaur egungo egoeran.

6- Euskadiko Liburutegia

Lege aurreproiektu honek zentro baten lidergoa falta du, liburutegi sistemaren buru izango dena. Aurreproiektu honekin, hainbat tresna ezinbesteko erakundeen arteko balizko borondatearen eta elkarlanaren menpe geldituko dira. Euskadiko Liburutegi Nagusiari dagozkion eginbeharrak sakabanatuta geldituko dira aurrerantzean ere zenbait erakunderen artean.

Euskal ondare bibliografikoaren defentsa eta zabalkundeaz ari garen heinean, EAE barruan ere akordioak gauzatu behar dira, inongo erakunderi protagonismo eta ardurarik kendu gabe, baina helburuak bermatuko dituen koordinazioa ziurtatuz. Horretarako, Euskadiko Liburutegi Nagusiak erakunde nagusia eta bakarra izan behar du, euskal bibliografi ondarearen eta euskal kulturaren zabalkundeaz arduratu, Euskal Agentzia Katalografikoa eratu, nazioarteko estandarrak gurera egokitu, eta beste hainbat lan egin ahal izateko.

Amaitzeko, sinboloen arloan dagokion paper garrantzitsua aldarrikatu nahi dugu, izan ere Euskadiko Liburutegi Nagusiak beste liburutegiek (Liburutegi Nazionala sortu artean) ordezkatuko ez duten egitekoa ere badu: euskal nortasun nazionalaren ikur bilakatzea eta egun munduan diren antzeko biblioteken ondoan egotea, Euskal Herriaren izaera propioa agerikoa izan dadin.

Joana Albret Bibliotekonomia Mintegia, 2005eko martxoaren 21ean