Proust-en piperra

Solasean ari ginela gogoratu nintzen aitak berrogeitaka urte zituenean ultzera bat izan zuela; ospitaleratuta egon zen ia hilabetez. Amaren bertsioaren arabera, medikuek esan zioten egunero jaten zituen pipermin txiki haiek eragin ziotela ultzera hura, ultzera haiek.

Garai hartan bi behi genituen etxean. Ez dut gogoratzen zenbat urte nituen, baina 10 baino gutxiago.

Aita ospitalean zegoela, nork gobernatzen zituen aziendak? Amak eta inguruko baserritarrek.

Behien kontuak eraman gintuen beste arlo batera.

Gerora albaitaria etortzen zen behiak susara zeudenean, eta ernaltzen zituen, baina gogoan dut urte batzuk lehenago bizpahiru aldiz lagundu nuela aita behi bat eramaten, oinez, inguruko baserrietara.

Etxetik gertuen zegoen hartan, arbola zegoen etxeko atarian. Aitak ni han ezkutatzeko esan zidan. Beste baserrian, berriz, belar meten atzean jartzen nintzen.

Zezen puska aterarazten zuten baserriko ukuilutik. Kabitu ezinik animalia. Niri beldurra ematen zidan, baina behin behia estali ondoren lasaitu egiten zen. Edo hori gorde dut kaskoan.

Baserri indartsua zen, mendi lur asko zituena. Bi seme-alaba izan zituen etxeko bikoteak. Alaba gaztea zenean gaixotu eta hil egin zen. Amak ez zion kolpe latz hari buelta eman. Aitak ere nahikoa lan.

Baserria zimeltzen hasi zen. Gu joaten ginenerako kosta egiten zen ulertzea nola bizi zitekeen han familia bat.

Semeak etxeko behien esnea partitzen jarraitu zuen etxez etxe hiriko kaleetan barrena. Ohitura hau debekatu zuten arte. Ez nuen beste lanetan ezagutu.

Gurasoak hil ziren eta berak hirian bertan zuten etxebizitza batera joan zen.

Gaur egun 70 urte inguru izango ditu eta, kontatu didatenez, baserria berritu eta hantxe bizi da.

Magdalena ez nuen gertu, baina bai piperra.

P.S.

-Irakurri duzu Marcel Proust-en Denbora galduaren bila?

-Ba ez, ez dut irakurri.

-Ba aprobetxatu uda! Hemen 7 liburuak, 2700 orrialde (debalde, domeinu publikoan, gaztelaniaz). Bestela atera kartera eta ordaindu 60 euro estutxe honengatik (gaztelaniaz). Lehena bakarrik dago euskaraz, Swann-enetik; lehen orrietan jasotzen da magdalenarena.

Oharra: irudia Wikimediatik jasoa.

El pimiento de Proust, este apunte en castellano.

Musika -GAILU-ren kontura: Baserritar bati entzun ondoren.