Nazka gainditu nahian

Bi ideia aditu horiengana jo aurretik.

1.- Terrorismo biktimei (ETArenak) buruzko argazki-erakusketa bat duela hamar bat urte. Irudi gogorrak daude bertan. Prentsaurrekoan hitza hartu zuen Raúl Guerra Garridok. «Siento náuseas, asco» esanez hasi zen idazlea. Nazka, alegia. Buruan itsatsita geratu zitzaidan Guerra Garridoren esaldi hura.

2.- Xerezko alkate zenean bota zuen Pedro Pachecok 1985ean «la justicia es un cachondeo» (adi, Bertín Osborneren txaleta zegoen tartean). Hogeita hamahiru urte pasa dira.

La Manada

Ekainaren 21ean askatu zituzten La Manadakoak (nahiz 9 urteko kartzela-zigorrera kondenatuta izan lehen instantzian) behin-behineko kartzelaldiaren bi urteko muga hurbiltzen ari delako.

Pulamentuzko zerbait idatzi nahian joan zait astea, baina idatzi dudana ez zait batere gustatu. Horregatik goian aipatutako emakume jurista hauengana jotzea.

San Juan egunean, ekainaren 24an, igandea, Berriak monografikoa eskaini zioen gaiari. Hainbat emakumeren iritziak jaso zituen egunkariak. Tartean, Miren Ortubai abokatua eta EHUko Zuzenbide irakaslearenak.

«Abokatu penalista naizen heinean, burua hotz mantendu behar dut, eta ezin naiz badaezpadako kartzelaldiaren alde agertu. Behin-behineko kartzelak izan beharko luke salbuespen neurri bat, oso kasu gutxitan erabiltzekoa, eta ez sistematikoki aplika daitekeen zigorra». Zuhurtzia hori beharrezko ikusten du EHUko irakasleak kasu guztietan: «Altsasuko gazteen auzian, Kataluniako buruzagi independentisten kasuan, eta, niri amorrua ematen didan arren, baita bortxatzaileen kasuan ere».

(...)

«Espainian, badaezpadako kartzelaldiaren erabilera neurrigabea egiten da, eta askok nahastu egiten dute justizia zigor gogorragoekin, baina, legelari eta feminista gisa, ezin dut hori onartu. Gizartea aldatzeko eta parekidetasuna lortzeko borrokan ari bagara, ezin ditugu zigor krudelagoak eskatu, horrek sistema patriarkala indartuko baitu ezinbestean, eta historiak irakatsi digu berme juridikoak desagertzen direnean emakumeak direla gehien sufritzen dutenak».

Garbiñe Biurrun epaileak feminismo juridikoa eta genero-ikuspegia aipatzen ditu ale berean argitaratutako zutabean. Epaile gisa, berriz, hauxe dio:

«Zaila da, benetan, epaitzea; zaila oso besteon bizitzaz erabakitzea. Baina epaileon eginkizuna da, eta horretarako tresnak ditugu —gizarteak bere ordezkarien bitartez emandako arauak—. Egia da tresna ahulak eta inperfektuak direla horiek, eta trebetasun eta abilidadeak behar ditugula akats horiek gainditzeko, justiziak horrela eskatzen duelako. Horietako gaitasun bat —ezinbestekoa— genero-ikuspegia da, eta ez bakarrik askatasun sexualaren edota emakumezkoen aurkako indarkeria epaitzerakoan, baizik eta edozein motatako auziak ebazteko ere bai. Berdintasun formala ez baita nahikoa, benetako berdintasuna da lortu behar dena. Gure gizartean berdintasuna erdiesteko bi tresna dira nagusi: heziketa —balioak ere ikasi egiten direlako— eta justizia —berdintasuna babesteko eta bermatzeko—. Zuzenbideak, orain arte gizonezkoek egin dutenez, haien ikuspegia jaso du, emakumezkook araudiaren sorreratik, aplikaziotik eta interpretaziotik kanpo egon garelarik».

Boston kaleratzea ezagutu berritan idatzi zuen María Eugenia Rodríguez Palop-ek Resistir frente a La Manada artikulua, baina gaur irakurri dut. Madrilgo Carlos III.a Unibertsitateko Zuzenbidearen Filosofiako irakaslea da.

«(...) somos muchas las que seguimos defendiendo la excepcionalidad de la prisión provisional para estos y para todos los casos, porque se trata de una medida cautelar que ni es ni puede convertirse en una pena anticipada».

(...) baina

«en la práctica, resulta casi imposible que el mismo Tribunal que dicta sentencia tome la decisión de la excarcelación porque, como señala Isabel Elbal, los jueces consideran que, una vez condenado, aunque el acusado recurra, la prisión provisional no vulnera la presunción de inocencia o no en el mismo grado que antes de la condena».

Altsasukoaz, berriz, «muestran la doble vara de medir que utiliza la justicia en este país y denota un uso abusivo de la preventiva que precisamente ahora se ha querido evitar (...) Con La Manada, evidentemente, se ha sido mucho más garantista».

Interesa piztu bazaizue, segi iturrietara eta irakurri gainerakoa.

Tratando de superar las náuseas, este apunte en castellano.