Zulo beltzetik galaxiarik zabalenera
Charles Colinen (1863-1950) musikaz eta Etienne Decrepten (Baiona, 1868 - Bidarte, 1938) libretoaz (Artetaren diseinuz) burutua, Maitena euskal opera Bilboko Koral Elkarteak aurkeztu zuen estreinako (1909), arrakasta handiz, Campos Elíseos Antzokian. Ondotik etorri ziren Gasteiz, Iruñea eta Donostiako ekitaldiak. Geroxeago, berriz, Mexikon (1912), Hendaian (1913), Madrilen (1928), Hossegorren (1930) eta Donibane Garazin (1931).
Ia mende bat geroago, Bilboko Koralak eta Bilbao Orkestra Sinfonikoak elkarrekin berreskuratu eta grabatu dute Maitena, Enrique Azurzaren zein Iker Sanchezen zuzendaritzapean, Miren Urbieta-Vega (sopranoa), Mikeldi Atxandalabaso (tenorea), Marifé Nogales (mezzosopranoa), Fernando Latorre (baxua) eta beste lau interprete nagusirekin batera.
Kritikarien irizpidez, Maitena dateke euskal operarik onenetakoa. Laurogeita hamar urteko isilunearen ondotik estreinako grabatzea eta euskarri digitalez bildu ahal izatea da, berriz, “miraria” (Iñigo Alberdi), “luxoa” (Miren Urbieta-Vega), “sortea” (Mikeldi Atxandalabaso), “ingeniaritza akustikoa” (Elias Unzueta), “euskarazko ondare lirikoaren aldarrikapena” (Lorea Bilbao) eta “euskal laguntza publiko-pribatuaren fruitu” (Bingen Zupiria).
Ekoizpenari dagokion CDa aurkezpen egunean kaleratu da eta Deia egunkariaren bitartez zabalduko. Irailaren 24tik aurrera, ostera, nazioarteko hogeita hamarren bat ataritan aurkitu ahal izango da, besteak beste Spotify, Naxos, YouTube, itunes, Google Play eta eClassical nabarmenenetan.
Laurogeita hamar urteko zulo beltzetik gaur egun izan daitekeen galaxiarik zabalenera.