"O mapeas o te mapean"

Benetan interesgarria Jose Mari Esparzak argitara emandako Mapas para una nación. Euskal Herria en la cartografía y en los testimonios históricos (Txalaparta, 2011). Interesgarriak oso argitaletxearen beraren zuzendariak jaso ahal izan dituen datu-pila eta  mapa-sorta naroa. Eta zeharo adierazgarria azken 30 urteotan Nafarroan izan den giro-aldaketa. Ez, hainbati ez zaizkio batere gustatuko Esparzak bildutakoak.

Betidanik esan izan da, eta jakinekotzat jo,  historia garaileek idatzi ohi dutela. Ez da, ordea, horren maiz entzun izaten kartografia ere irabazleen erabakia baino ez dela: “Mapear significa conocer, domesticar, someter, conquistar, controlar, contradecir el orden de la naturaleza"  (Descifrando mapas. Beatriz Picolotto, 2004).

Edota, are nabarmenago salatuz: O mapeas o te mapean (Karl Offen, 2009).  Honela baino ezin da ulertu ETBren eguraldi-maparen nondik norakoa. Izango al da munduan beste herri-telebistarik eguraldi-mapa hauteskundeen arabera aldatzen duenik?

Alegia, esan  Jose Mari Esparzak ez du esaten baina bai, ostera, aditzera ematen, Euskal Herriaren mapa aldatu nahi duenak hobe lukeela lantzean behin hauteskundeak irabazi, etenbako aldarrikapenetan denbora galtzen jardutea baino.

Eta jakina gero, mapak egokitzeko ezezik, osterantzeko guztiak lortzeko ere biderik erabakigarriena hauteskundeak irabaztea dena. Bestelakoak esne-berbak besterik ez dira. Euskal Autonomia Erkidegoan, Nafarroan eta Kontxintxinan.

Euskal Herria... zein zaila dirudien gero erdaraz, euskaraz honen erraza den esangura.