Zakarren etorkizuna: metatu, erraustu ala esportatu
Udal-zakarren trataera Europar Batasunean: birziklapena (orlegiz), errausketa (horiz) eta zabortegiak (gorriz)
Datuok ezin adierazgarriagoak dira. Lehen eta behingoz, gehien birziklatzen dituzten (%48-62) estatuak (Suedia, Belgika, Herbehereak, Alemania, Danimarka eta Austria) dira, batere salbuespenik gabe, gehien errausten dutenak (%35-51) eta zabortegitara gutxien botatzen dutenak (%1-3).
Goiko taula horretan Europar Batasunaren 27 estatuak biltzen dira. Ez dira agertzen Norvegia eta Suitza, Batasunaren kide ez direnez. Hala ere aipagarri euren datuak: Norvegian %40 birziklatzen dute, %57 errausten eta %3 zabortegitan pilatzen. Suitzan, berriz, erdi bana birziklatzen eta errausten, eta alerik ere zabortegitara botatzen.
Alegia, laburbilduz eta esne-berbetan galtzeke: Gipuzkoaren zakar-arazorik handiena ez da atez atekoa bai ala ez, atez atekoaz ezkutatu nahi dena baino. Hau da:
Bizpahiru hamarkadatan buru-belarri aritu ondoren, Europako herrialderik aurreratuenak %43-62 birziklatzera heldu dira, Gipuzkoan txitean pitean aipatu eta urte batetik bestera helburu normaltzat jo nahi den %70-80 horretatik lar urruti.
Gipuzkoan izurritea bailitzan txarretsi nahi den errauste-sistema beste inon baino gehiago erabiltzen da Europako herrialderik garatuenetan. Alegia, zenbat eta herrialde aurreratuago hainbat eta errauskailu gehiago.
Euskal Autonomia Erkidegoan oraindik ere %47,5 botatzen da zabortegitara. Lurraldez lurralde, %27 Bizkaian (Frantzian bezala), %67 Gipuzkoan (Hungarian moduan) eta Araban %76 (Eslovakian pare).
Auskalo zein bilketa-sistema ote den hobea, atez atekoa ala bosgarren zakarrontzia. Baina hori ez da arazorik nagusiena. Gipuzkoako zakarrok hiru etorkizun besterik ez dituzte: pilatu, erraustu ala esportatu. Eta zenbat eta lehenago hartu erabakia, hainbat hobe.
Udal-zakarren batez besteko trataera Europar Batasunean. 2011
Arlo honetan herritar ezjakin eta zalantzatia naizen aldetik, batzuen eta besteen argudioak entzun ondoren, ez dut oraindik behin betiko iritzirik nireganatzea lortu. Orain dela gutxi, IVAPeko aldizkaria jaso dut etxeko postontzian, 80.zenbakia hain zuzen ere, eta 16. orrialdean agertzen da gipuzkoar guztion buru eta ahoetan dagoen galdera: Atez-atekoa ala bosgarren edukiontzia?
Arreta handiz irakurri ditut hiru elkarrizketatuen argudioak eta lehen bezain zalantzati geratu naiz. Zorionez, Amatiñok aurkeztutako grafikoak argitxo bat ekarri dit nire zalantza lainoan, zeren eta, garrantzitsua iruditzen baitzait jakitea zer egiten duten Europako herririk garatuenek arlo korapilatsu honetan.
Hala ere, galderatxo bat: zergatik ez ote du Eusko Jaurlaritzak arazo hau bere gain hartzen eta, ikerketa sakonak egin ondoren, zaborra kudeatzeko sistema bakar bat ezartzen Euskadi osorako?