Emakumeak Errepublikaren kontra, omen
Ez pentsa gero emakumeen botoa erabakitzeko orduan alderdi eta emakume guztiak alde agertu zirenik. Gehienek uste izan zuten, euren botoa eskuindarra izango zenez gero, emakumeek arriskutan jarriko zutela Errepublikaren etorkizuna. Horrela, bere burua aurrerakoitzat zuen hainbatek kontra egin zuen. Esaterako, Indalezio Prieto sozialista, Victoria Kent feminista eta Pio Baroja liberala emakumeen botoaren aurka azaldu ziren.
Lauaxeta poeta abertzaleak ere, emeen sentsibilitatearen jabe izan arren, ez zuen nonbait garbi ikusten, bertso hau burutu zuenean:
Ludira etorri gara, uso-antzo zeu, urrumarako. Leoi-antzo, neu, gudatarako.
Hau da, emakumea urrumakoak egiteko eta gizonezkoa, berriz, borrokarako.
Baina, azkenean, baiezkotan azaldu ziren gehienok, emakumearen boto-eskubidea Errepublikaren gainetik jarriz. Eta, kontra, ostera, ezkerreko errepublikarrak eta radikalak, Errepublikaren interesak emakumeen eskubideak baino garrantzitsuagoak zirelakoan.
Bai, orduan ere baziren pertsonen eskubideak interes politikoen gainetik jartzen zituztenak eta, alderantziz, aberriaren interes politikoa pertsonen oinarrizko giza-eskubideen aurretik ipintzen zituztenak.
Beraz, zaharra berri.
Goiz kronika. Euskadi Irratia, 2008.02.18
Indalecio Prieto Pío Baroja Victoria Kent