XIX. mendeko euskara laudiotarra
Gaspar Astete (Coca de Alba, 1537-1601) jesuitak kristau doktrina idatzi zuen (1599) kontrarreforma katolikoaren suspergarri eta Berri Ona Ameriketan zabaldu nahirik, edozein kristauk bere arima salbatzeko gutxienez jakin behar zukeenaren oinarrizko bilduma edo. Arrakastarik ezin uka, milaka argitalpen izan baitzituen, gaztelaniaz ezezik baita beste hainbat hizkuntzatan ere. Euskaraz soilik, hegoaldeko euskalkien lain bai behintzat.
Aita Larramendik (Andoain, 1690-1766) itzulitakoa Burgosen argitaratu zen, 1757 urtean: Cristauen doctrina, azalqueta laburraquin galdeaz ta erantzuteaz. Len aita Gaspar Astete Jesusen Compañiacoac gaztelaniaz ta orain beste jesuita batec eusqueraz ezarria.
Jose Antonio Uriartek (Arrigorriaga, 1812-1869), Louis Lucien Bonaparte printzearen eskariz edo eraginez segurutik: La doctrina cristiana traducida al vascuence, dialecto vizcaíno, variedades de Marquina, Bermeo, Arratia, Centro y Ochandiano (Londres, 1862). Ale bakarra argitaratu omen zen.
Iruñeko Muñiz apezpikuaren aginduz, berriz, 1935an argitaratu zen Lenbiziko Jaunartzerako Kristau Ikasbidea, Nafarroako apez jaun batzuek itzulia. Aingeru Irigarairi jaramonik egingo badiogu: “El euskera es francamente popular, sin ser chabacano, y se inclina hacia la forma del alto navarro, poniendo sin embargo esan, beste, jetxi, &, del guipuzcoano; un vascuence que lo leerán fácilmente todos los euskaldunes de la diócesis, donde hay tanta variedad de dialectos” (RIEV XXVI, 1935).
Laudioko bizkaiera
Aita guria ceruetan zagozana: santificadu bedi zure icena; betor gugana zure erreinua, eguin bedi zure borondatia celan ceruan, alan lurrian. Emon eguiguzu gaur egunian eguniango oguiya; eta parcatu eiguzuz gueure zorrac, gueuk gueure zordunai parquetan deutseguzan leguez; eta ichi ez eiguzu tentaciñoan yausten; baya libradu gaguizuz gacherik. Amen.
