Omnia pervia
Rafael Moneoren eliza garaikide honen eraikuntza sortze beretik ezagutu eta jarraitu izan du Jesus Mari Zabaletak eta bere haur kuttuna bailitzan erakusten du eraz eta moldez, taxuz eta zentzuz, historiaz eta arkitekturaz, artez eta fedez, teologiaz eta pastoraltasunez.
Iesu eliza Moneo beraren heldutasunaren fruitu omen da, Donostiako arrazionalismoa zein Oteizaren oinordetza gogoan izan dituena, baina, zer nahi delarik, baita kristautasunari beste hainbat molde berriz so egiteko proposamena ere. Alegia, arrazoia eta emozioaren arteko sintesia, gurarien eta ahalen arteko zubigintza, senaren eta hautuaren oreka, irudimenaren eta zorroztasunaren balantza.
Zail gero barruti jantziagorik eta horren hornidura eskas eta biluz. Nekez, benetan, esparru gardenagorik hain argi urriz. Izan ere, besteak beste, eliza osoari dario Omnia pervia margoaren espiritua: dena da irekia, ez dago inon oztoporik, guztiak behar du igarobide eta zeharbide izan.
Auskalo Donostia polita ote den. Polita edo zatarra, beti ere garaiz kanpo eta berandu eraikia bai behintzat, XX.mendean (1899) amaitutako katedral neogotikoa lekuko. Ezin esan, ordea, Iesu eliza garaikidea ez denik.
Loiola ibarretako Iesu eliza donostiarra
Eliza-sabaiko gurutzea
Aldare nagusian, berriz, kulturaz teologiaz baino adigaitzagoa den erretaula