Ogia: baserrikoa ala teknikoa ote?
Amatiño
2011/03/21 11:00
Gauza jakina da. Behingoz normalduko bada, euskarak gizarte moderno eta garatuaren esparru berriak landu beharko ditu. Jakinekoa, baserri-euskara, euskara teknikoa, jendarteko erabilpena eta kontu zahar horiek.
Lehen ogia ogia zen. Bat besterik ez zegoen, ogi-mota bat besterik ez. Edo, behar bada, bi: ogi zuria eta ogi beltza. Tira, horrez gainera arto-irinez egindako ogia ere ba omen zen, baina omen baino ez, guk ez genuen-eta hura sekula jaten. Guk beti bestea jaten genuen, izenik gabekoa, nahiz bezperakoa izan. Jakin bagenekien beste hori gari-irinez egindako zena, baina ez dut inor ezagutzen okindegira joan eta gari-ogia eskatu beharrik inoiz izan zuenik. Ogia ogia zen.
Geroztik, ostera, ogi-mota aukera nabarmen ugalduz etorri da gure artera. Lehen-lehenik ogi “integrala” agertu zen. Hainbatek susmoa genuen ez ote zen beti-betiko ogi beltza, baina ez, izen teknikoak “integrala” esatea eskatzen zuen. Orain, berriz, beste zenbait ogi-mota plazaratu zaizkigu, izen berriez edo, batere teknikoak ematen ez duten arren: “de-avenakoa”, “de-centenokoa”, “de-tres-cerealeskoa”, “de-cuatrokoa”...
Ez dakit baserri-euskara ala euskara teknikoa ote den arazoa baina, hori bai, arazo larriren bat dugunik ezin gero uka.
