Nor, nori, nork... edo faktore-ordenaren garrantzia

Badira, bai, euskal gizartean, berriro ere, Kataluniara begira jarri direnak, 2014an izango omen den independentziaren gaineko erreferendumaz inbidia direnak, eta ageri-agerian galdetzen dutenak ea zergatik Euskadik ez dituen Kataluniaren erabaki-ahalmena, grina eta ausardia. Beste behin, antza, Katalunia aurretik eta Euskadi, aldiz, nolabaiteko autonomiatxoarekin konformatu beharraren beharrez.

Ea, serioak izan gaitezen, ganora apur bat, lelokeriei amain eman gabe. Ez dezagun gero faktore-ordena aldatu. Ez diezaiogun geure buruari iruzur egin… Katalunia ez da zurrunbilo horretan sartu Euskal Autonomia Erkidegoak jorratu nahi lituzkeen urraspideak aspaldi gaindituak dituelako, Euskadiren mailara iritsi nahi eta ezinean, nora ezean diharduelako baizik. Katalunia ez da Euskadik amets duen bidea. Hain zuzen ere, alderantziz, aldrebes da, alegia: Euskadi da, Kataluniak –gogotik aldarrikatu arren-- lortu nahi eta ezin duen eredua.

Nor, nori, nork. Kataluniak ez du Euskadik ez duenik, askatu ezinezko barne-korapiloa eta mutur jakinekorik gabeko mataza galdua baizik. Euskal Autonomia Erkidegoak zein Nafarroak dituzte, ostera, Kataluniak itsu-itsuan bihar bertan sinatuko lituzkeen ahalmen-egitura eta eskuduntza ekonomikoak.

Ez nahas, beraz. Ez, independentzia bezalako hiru semaiko hitz potolo eta arolen aitzakiaz, faktore-ordenarik aldatu. Lantzean behin baino ez bada ere, mamiari begiratu, edukiei. Eta ez gero pentsa inorena beti hobea denik. Ezta hurrik eman ere.

Finantial Times egunkariak euskal kontzertu ekonomikoa jo zuen irtenbidetzat, kataluniar gatazka konpontzeko