Munduratzearenak egin du
Kopenhageko gailurrera joan ziren gehienak hegazkinez joan ziren eta Kiotora joan-etorria egin zuten ia denak zer esanik ez. Zenbaitek esango du berari ez begiratzeko, bera ez zela ez Kioton eta ez Kopenhagen egon eta, gainera, honez gero ahaztu ere ahaztu zaiola noiz hartu zuen azkenengo hegaldia. Baina ez pentsa gero horren erraza denik hegazkina alboratzea, ez baita alferrik Forondako aireportua Europa hegoaldeko “arrain-porturik” garrantzitsuenetakoa.
Gutako edonork jaten du edozein astelehen buru zuritan gure sukaldera heltzeko hiruzpalau mila kilometro egin behar izan dituen janariren bat. Nonahi aurkitu ditzakegu Kaliforniako intxaurrak, Zelanda Berriko fruituak edo Indiako Ozeanoko arraina.
Janariak ezezik, Keniaren BPGren %15 loregintza da, den-dena, Europara hegazkinez datorrena. Turismoa Peruren BPGren % 7,5 da eta Australiaren % 10. Eta ez pentsa gero turistak bizikletaz joaten direnik. Adibide gisa, Estatu Batuetako autogintza bertako BPGren %1,3 baino ez da. Nolabait esateko, autogintza industria erraldoiaren eragina Ipar Ameriketan loregintzarena Kenian baino hamar bider txikiagoa da.
Datu hauek Jeff Rubin ekonomilari kanadarrak ematen ditu Por qué el mundo está a punto de hacerse mucho más pequeño liburuan (Tendencias, 2009). Bere tesia, llabur-llabur, zera da: gaur egungo ekonomia energia merkean dago oinarritua eta indarrean dagoen ereduak iraun dezake energia merkeak dirauneino. Baina energia ikaragarri garestituko da (upel petrolioaren prezioa hiru digitotan, berriro), eskabidea gero eta handiagoa denez gero eta eskaintza, berriz, gero eta txikiagoa.
Ondorioz, energia garestitzen den heinean, ezin izango ditugu Kaliforniako intxaurrak, Zelanda Berriko fruituak, Indiako Ozeanoko arraina eta Keniako loreak erosi, ezta oporretan Machu Pichura joan ere. Hau da, gure gertuko janariez, loreez eta bidaiez konformatu beharko dugu, eguneroko mundua neurriz txikituko da eta, berriro ere, gure hurbilari begira jarri beharko. Akabo globalizazioa, munduratze-utopiarenak egin du, gatozen berriz geure txokora, geure betiko inguru-mingurura.
Ni ez nator ekonomilari jakintsu eta energia-aholkulari aditu honen teoriarekin bat, baina hori da liburuak dioena. Hurrengoan nere iritzia. Sasoi bateko pentsua (ez) bezalaxe… ez onena, bai merkeena.
To be continued…
Nik esaldi hori Pasquali erretraktoreaz lotzen dut modu zuzenean, naiz modu ez zuzenean antzerako esan nahia izan ahal duen. Nik ez dut irakurri Rubin honen liburua, azken finean Mikroekonomia defendatzen duela dirudi Makroekonomiaren aurka, edo haren itzulera derrigortua. Nik gerora gertatuko denarekin zalantzat ditut, argi dut ez gaudela bide jasangarrian, Hire teoria gustora irakurriko juat.