Mariano Izetaren hiru merituak
Ezagutu nuenean, 1973ko udaberrian, hogeita zazpi urte besterik ez zituen kazetaria nintzen ni, eta, garai hartan, Mariano Izeta aparteko hiru “meritu” nabarmenen jabe zen nire begi gazteen aurrean.
Batetik, nafarra eta euskalduna zen. Badakit gaur egun ez dela hori beste munduko gauza, baina orduan… Gure ametsetako “Zazpiak bat” delakoaren froga bizia zen Mariano.
Bestetik, “Dirua galgarri” (1962) nobelaren egilea zen. Hain zuzen ere, “Noni eta Mani” (Svensson-Mujika, 1952), “Amabost egun Urgaiñ´en” (Jose Antonio Loidi, 1955), "Herriko bozak edo nor alkate” (Piarres Larzabal, 1962) eta, beste hainbatekin batera, euskaraz irakurri ahal izan genituen lehen liburuetako bat. Alegia, idazlea zen Mariano!
Eta hirugarrenik, Marianok Mutildantzan egin ohi zuen plazan. Ni ere dantzari izandakoa nintzen, baina gurean, Eibarren hazitako giroan, dantzariak gaztetxoak ziren eta, onenean, nerabeak, baina jende nagusiak –irakasleak edo izan ezik— ez zuen euskal dantzarik egiten, zer esanik ez kale gorrian.
Mariano Izeta, Elizondoko erloju-dendan, 1973an.
Hura zela eta, interes handiak bultzaturik, idazle haren ezagutza egitea deliberatu nuen eta hurrengo larunbatean, gure etxeko dama eta biok, Marianoren dendan agertu ginen. Gizon goxo, erakargarri eta jakintsu bat topatu genuen. Momentu hartako bezeroren gabetasunari esker solas luze bat izan genuen eta, plazer handiz, jakin nuen bere aita, zarauztarra bera, gure amonaren lehengusua zela. Harrezkero, urtean behin edo, bisitatxoa egiten genion bere Elizondoko erloju dendara.
Agnostiko konbentzitua izan arren, gustatuko litzaidake bera topatzea “euskal idazleen paradisuan”. Eternitate osoan ez, baina, urte luzez mintzatzeko, seguru aski, ez ginateke hizpide barik aurkituko.