Lapurdin, pirripitaz, zirga-bidez eta barta-bidez
Baionako lehen karrika
Hegoaldetik hurrenetakoa Baionatik Uztaritzeraino doana da Errobiren ezkerraldetik. Izatez, Baionatik Baztanerainoko Santiago bidearen lehen partea da. Uztaritzeraino bizikletaz joateko moduan eta, handik aurrera, Ezpeletan, Zuraiden eta Ainhoan barrena, errepidea edo zidorra.
Nik beti egin izan dut alderantziz, hau da Uztaritzetik Baionara, Uztaritzeko sarreran autoa non lagatzeko parkina baitago eta Baionako merkaturaino, artez arte, bizikleta gainean eroso asko sartzeko beta eskaintzen du.
Joan-etorria 23 km. inguru dira. Uztaritzen, Chemin de Halage delakotik ekiten zaio zirga-bideari. Baionako udal-lurrak Basusarrirako bidegurutzean hasten dira, "Aldapa", "Celaya" eta "Urgain" baserrien alboan, hurrenez hurren. Hemendik aurrera, Aviron Bayonnais rugby taldearen egoitzaraino, Maite Barnetxe euskal kazetaria zenaren izena hartzen du ibilbideak. Eta, Jauregiberri amiralarena, berriz, lehen zubi, nasa edo kaietara heldu bezain laster. Bide “gorria” baino, bide “arrea” da, galipota alegia, eta baldintza dezente onetan dago.
Nabarmen luzeagoak dira Aturriren bi ibar-bideak. Eskuineko “barta-bidea” batez ere, jira eta buelta, 40 kmz, Akizeraino doana. Ezkerrekoan, berriz, Ahurtiko nafar portu zaharretik Hastingarainokoa-edo (15 km.); behin bertatik ibili nintzen “esploraziotan”, eta ez nuen nire burua batere eroso sentitu. Nonbait, hango logika eta nirea ez zetozen bat.
Batere ordenarik ez duen arren, potxolada erromantiko samarra dena zera da: Ahurtitik, Urketa tarteko, Ardanibia errekaren inguruko parke natural txikiaren barrena, Baionarantz abiatzen dena.
Baina, hauetaz, beste behin hitzegingo dugu.
Errobiren ezkerraldeko zIrga-bidea, Maite Barnetche ibilbidea. Barrenean, Baionako katedrala, aurtengo Gabonetan
oooOooo
Zirga. Ibarretako nekazariek derrigorrez libre utzi behar izaten dituzten ibai-bazterrak, lehorretik zirgaz (sokaz) ontziak lotu edo tiratu ahal izateko.
Barta: Frantsesez barthes eta gaskoiz barta. Euriteak edo uholdeak direnean, urak gailendu egiten dituen lurrak.