Jose Antonio Retolaza, Kili-Kiliren aita
J. A. Retolaza, Arraten
Kili-Kili aldizkariaren lehen alea 1966an kaleratu zen, laurogei aleko argitalpenaz baino ez. Ziklostilez edo multikopistaz egin zen, Derioko apaiztegian, batere baimen ofizialik gabe. Ondoko bi-hiru urteetan hogei zenbaki kaleratu ziren eta 1969an itxiarazi zutenerako, 2.000 ale bezainbateko argitaraldia zuen.
Franco hil ostean berriro ere Kili-Kili komikia plazaratu zen, bi bertsioz, bizkaieraz zein euskara batuaz. Bizkaian hasi zen, Bilboko San Anton elizbarrutiaren babespean; Gipuzkoan, gero, Eibarko “Euskeralagunak” elkartearen eraginez; Nafarroan, ondotik, “Príncipe de Viana” erakundeari esker eta Araban, azkenik, Foru Aldundiaren laguntzaz. Oro har, 1990eko hamarkadaren amaieran 50.000 ale zabaltzen omen zituen.
Muxikan jaioa izan arren, mutikotan Bilbon hazi eta euskara ahaztu zuenez gero, Gasteizko apaiztegian berreskuratu behar izan zuen galdutako ama-hizkuntza. Sekula euskaraz izandako lehen meza eman zuen, 1959an, Atxondoko Arrazolan. Baita Vatikanoko II. Kontzilioaren osteko lehena ere, Bilbon. 1960an, beste 338 apaizekin batera, hegoaldeko lau gotzainei bidalitako aldarri-gutuna sinatu zutenetakoa izan zen.
1977ko lehen komiki-alea
1966ko lehen alea