Ilbarritzetik Usurbilera joandako organo erromantikoaren eresia
Musika Hamabostaldiak berezitasun hau goraipatu nahi izan du eta, aurtengoan, aparteko organo-zikloa antolatu Donostian, Usurbilen eta Azkoitian. Baita Jose Manuel Azkue organojole ospetsu zenari omenaldia eskaini ere Artzain Onaren katedralean.
Guztietarik organo erromantikorik berezienetakoa Usurbilgoa omen da, XIX. mendean Albert de l´Espée baroiak Ilbarritzeko (Bidart) gazteluan jartzeko enkargatu zuena. Gure Baroia ez zen gero euli-kaka. Sei gaztelu, jauregi edo etxetzar zituen Frantzian eta seiretan jarriarazi zuen organo galant bana. Jakina dirutsua zena baina ez, horratik, alprojegia, organoa jotzen ere bai baitzekien. Eta dezente ondo nonbait, jazza bailitzan bat-bateko inprobisaziotan artista samarra zen-eta
Baina gatozen berriro Euskal Herrira. Baroiak Ilbarritzeko gaztelua eraberritzeari ekin arren, azkenean saldu egin zituen euskal ondareak. Lehen Mundu Gerran Ilbarritz ospitaletzat erabilia izan zen, ondoren euskal atzerriratuen babesleku eta, geroxeago, gudaloste naziaren gotorleku. Gaur egun, Ilbarritzeko golf kluba da.
Kontua da, ordea, zorioneko organoa Usurbilgo parrokiak erosi zuela –usurbildarren dirulaguntzaz— 1920an eta, geroztik, han dagoela maitte-maitte gordeta.
Urteak joan eta urteak etorri, oraingoan eraberritu egin dute, buru belarri txukundu, zor zitzaizkionak ezarri eta hantxe dago isilik misilik, etenbako ilunabarrean, organo-joleren batek noiz eskua sartuko zain.
Igandean, Esteban Elizondo maisuak gogotik heldu zion eta, eliza entzulez beteta, Gorriti, Beobide, Otaño, Mokoroa, Urtega eta Guridiren eresiak eskaini zizkigun.
Baditugu lehen-lehen mailako organoak, baditugu lehen-lehen mailako organo-joleak eta baditugu, guk jakin ez arren, lehen-lehen mailako organo-musikagileak ere.
