Ikatzaren etorkizun beltza
Orain dela sei urte Espainiako argindarra ekoizteko erabiltzen ziren lehengaien %32 ikatza zen. Iaz, aldiz, %14 baino ez, nahiz eta azken bost urte horietan argindarraren eskabidea %6,5 gehitu.
Baina benetako egoera datu horiek aditzera ematen dutena baino larriagoa da, ikatz-kontsumo horretatik gero eta murritzagoa da-eta ikatz espainiarra (%35) eta gero eta handiagoa, aldiz, atzerrikoa (%65).
Arrazoia bikoitza da: batetik, espainiar esku-lana Hego Afrikakoa edo Indonesiakoa baino dezente garestiagoa da eta horrez gainera, bestetik, espainiar ikatz-mota nabarmen eskasagoa kalitatez. Eta hau guztia gutxi bailitzan, ikatza da gaur egun energiarik kutsakorrena.
Abian dauden egitasmoak beteko badira, Europako Batasunak ezelango laguntza publikorik ematea debekatuko du seguru asko 2014tik aurrera. Bitartean, ordea, Espainiako Gobernua gertu omen dago 1.800 milioi euro bezainbateko laguntzak emateko.
Hala ere, dirulaguntza publikoak ematearen aldeko erabaki honen aurka helegitea aurkeztuko dute Iberdrolak zein Gas Natural-Fenosak, eta gas-sektorearen jarrerarekin bat egingo du Lehiakortasunerako Batzorde Nazionalak, laguntza horiek merkatuaren oreka hankaz gora jarriko dutelakoan.
Adituen ustez, laguntza publikoak inondik ere onargarri ez direnen arren, txarrenean ulergarri omen dira energia berriztagarrien kasuan, etorkizuneko energia-motak sustatzeak beti ere zentzurik izan dezakeelakoan. Baina ez omen du, ordea, ez buru eta ez hanka energia-motarik zaharkituenak eta kutsakorrenak diru publikoz babesteak.
Bitartean, 6.000 lagile inguru dira laguntza eske, zor zaizkienak noiz kobratuko, eta aurrera begira kolokan ikusten dituzten lanpostuak nork segurtatuko. Zenbaiten ustez, ezinbestekoa omen da ukaezinak diren giza-premiei erantzutea; baina beste zenbaiten ustez, ordea, hobe omen litzateke diru-laguntza horiek etorkizun hoberik duten langintza eta egitasmo berritan xahutzea.
Zuk diozu: "Kasu honetan, adibidez, diru-laguntzak lanik gabe geratuko direnek bere burua presta dezaten eman beharko lirateke, giza kapitala handitzen, alegia; eta hori, ez litzateke, inolaz ere, dirua xahutzea izango".
Bai, baina eztabaida ez dago horretan. Eztabaida da diru-laguntza horiek eman behar ote zaizkien nahiz eta lanik gabe geratuko direnek euren burua prestatzeko asmorik (ezta askok adinik ere) ez izan eta, beraz, giza kapitala handitu ez.
Eta nik uste dut, printzipioz behintzat, baietz. Horri "xahutu" deitu behar ote zaion ez dakit.