Iceberg beltza
Kontu jakina da Athletic-ek gero eta jokalari bizkaitar gutxiago duela. Zergatik ote? Ez da behintzat Athletic-ek gero eta gutxiago ordaintzen duelako, ezta ere Bizkaiko mutikoen artean gero eta gutxiago jokatzen delako futbolean. Orduan?
Batetik, egia den arren inoiz baino mutil gehiago ari dela futbolean jokatzen Bizkaian, egia ere bada ez dutela futbolean soilik jokatzen. Bizkaiko Aldundiak indarrean jarritako kirol-programen arabera gaztetxoek hainbat kirol-motatan saiatu behar izaten dute. Inork ez du zalantzan jartzen Aldundiaren erabakia onuragarria denik arrazoi gizarte-pedagojikoen aldetik, baina Aldundiak ere badaki programa horrek ez diola Athletic-en harrobiari mesederik egiten. Helburu biak dira behar bada onak, baina baita kontrajarriak ere.
Bai, inoiz baino gaztetxo gehiagok jokatzen du egun futbolean Bizkaian, inoiz baino futbol-talde gehiagok dihardu zelairik zelai. Ez, arazoa ez da jokalaririk eza, euren arteko lehiakortasunik eza baino; arazoa da, nahiz trebeagoak edo baldarragoak izan, denek jokatzen dutela elkarrekin, suspertu beharreko baloreak berdintasuna eta partekatzea direlakoan. Ez dago diskriminaziorik, ez. Ezta galbaherik ere.
Aldi berean, gero eta zailagoa da hiriburutan futbolean egitea. Batetik zelaiak urruti samar, bestetik ingelesez ere ikasi egin behar da, eta biolina jotzeko astirik izan, eta igerilekura joateko txanda hartu, eta… Izan ere, Athletic-ek Bizkaiko jokalari gutxi omen du baina, inork gogoan al du lehen-lehen mailako azken bilbotarra? Futbola eta hiri handiak ez datoz nonbait bat.
Hala ere, zer gerta ere, kirolik lehiakor, erasokor eta oldartsuenetakoa futbola bera bide oraindik ere. Hainbat guraso senetik atera ohi da semeen aldeko defentsan eta animotan, onenak eurenak direlakoan. Eta beste hainbatek, berriz, ez dute giro hori euren semeentzako gura. Utikan gero, futbola.
Horrez gainera, egungo gazteak jokatu nahi du, bai, hobeto esan, jolastu nahi du; baina ez ditu ahalegina, esfortzua, kemena eta disziplina lar maite. Etorkinak eta euren seme-alabak, ordea, larre motzekoagoak dira, adoretsuagoak, lehiakorragoak, saiatzen ahalegintzeko gertuago daudenak. Behar bada ez dituzte –oraindik— gizarte aurreratuetan nagusitzen ari diren baloreak (?), baina bizitzaren zailtasunaz jakitunago dira.
Eta, adorez ezezik, soinez edo gorpuzkeraz ere indartsuagoak omen, etorkinak: kale-txakurragoak, gordinagoak, haziagoak, zindoagoak, lerdenagoak… atletagoak.
Alegia, Jonas Ramalhoren berezitasuna ez da kolorea, Europa osoko gizartean azaleratzen ari den fenomenoaren iceberg-tontorra izana baino.
Jonas Ramalhok aurreko igandean debutatu zuen lehen mailan