Gipuzkoaren gezurra
Hogei urte geroago, Bizkaian zakarra ez da arazo eta Gipuzkoan gobernu-aldaketa eragiteko bestekoa. Gipuzkoak bere zakarrak kamioiz bidali behar ditu Kantabriaraino eta Bizkaia gauza litzateke, Gipuzkoak nahi izango balu, gipuzkoarron zakarrak Bilbon bertan errausteko.
Hogei urte geroago, hiru kontinentetako bisitariak etorri ohi dira Zabalgarbira, Bizkaiko ereduaren euskal teknologia (Sener) eta arrakasta bertatik bertara ezagutzeko eta Gipuzkoak, aldiz, hogei urteko zulotik atera ezinik dihardu, oraindik ere.
Azken hogei urteotan, Gipuzkoak neurriz kanpoko garrantzia eman dio zakarren biltze-sistemari, baina hutsaren hurrengo arduratu da bilketaren ondoko trataeraz. Bizkaia, berriz, konbentzional samarra izan da biltze-sistemaz, baina zeharo iraultzailea eta eraginkorra osteko tratamenduaz. Gipuzkoak itxurarenak egiten jokatu du eta Bizkaiak funtsezko arazoa konpontzen asmatu du. Eta, gainera, merkeago: gipuzkoarroi bizkaitarrei baino %40 inguru garestiago kostatzen zaigu zakar-kudeaketa.
Egindakoa eginda dago eta gaur egun, 2016an eta ondoko lau urteetan, Gipuzkoak bidali beharko ditu, gutxienez, 50.000 tona/urteko Merueloko zabortegira. Kamioiz eta autopistaz bidali ere, barrena sei milioi euro ordainduz urtero. Galderak ezinbestekoak dira:
Zakarrak 175 kilometrora (350 km. joan-etorrian) bidaltzea, "ekologikoa" al da?
Zakarrak kamioiz eta autopistaz bidali beharra Gipuzkoak ordezkatu nahi omen duen gizarte aurrerakoiari ote dagokio?
Urtero 6 milioi euro inori ordaintzea (eta BEZa Kantabriari) foru-filosofiaren baitan zentzurik al du?
Kamioiok, hain zuzen ere, Zabalgarbipetik (hitzez hitz) pasatu behar dutenez, ez al zaio inori otu bertan lagatzea?
Bizkaia eta Gipuzkoa lurralde berekoak balira, Gipuzkoak egingo al luke erraustegi berririk Zubietan?
Denok ere normal samarrak bagina, elkarrekin osatzen dugun bi milioitik beherako biztanlegoak ez ote luke aski izango erraustegi bakarraz?
Guztiok erotu al gara?
Eta amaitzeko, Gipuzkoan, inork aitortuko al du, inoiz, azken hogei urteotako hankasartze kolektiboa?
Europan, zenbat eta herri aurreratuago, erraustegi (horiz) gehiago. Zenbat eta atzeratuago, zabortegi (gorriz) gehiago. Hogei urte geroago, Bizkaiko datuak (2014) Europako herrialderik aurreratuenen pareko dira (Austria litzateke antzerakoena), eta Gipuzkoakoak, aldiz, herrialderik atzeratuenen moldekoak, erabat “españolak”... gezurretako ekologia politikoaren izenean.
Edo txorakeri bat esan dut?