Foku larregiak argia lanbrotzen duenean
Bordeleko Natura Zientzien Museoa XVI. mendeko Lisleferme jauregian (1889an eraberritua) kokatua dago, hiri-erdiguneko Landareen Jardinean. Gizakia naturaren baitan barneratu nahi duten erakunde publikoen egitasmoa da, hiritar orori (adituak, ikasleak nahiz haurrak eta ezinduak izan) 3.500 lagin bertatik bertara ikusteko eta gozatzeko aukera ematen diona. Sekulako ondare baliotsua, baliabide museografikorik garaikideenez moldatua.
Natura Zientzia Museoak kultura-zabalkundea du helburu, ahalik eta erakuskaririk egiazkoenekin jokatzen du eta, besteak beste, Darwinen sintonian jartzen gaitu. Bata zuriko gidariak daude han-hemenka, behar besteko azalpenak emateko gertu, informazioa sakontzeko eta, ahal den neurrian, materialak aurrez aurre ikuskatzen, behatzen eta ukitzen laguntzeko. Ez dira, inondik ere, txokoren batean diskrezio handiz, ezkutuantza, nork galdetu zain leudekeen azafatak, berariazko ekimenez eta enpatiaz hurreratzen zaizkizun gidari aktiboak baizik. Sarrera zein zerbitzu guztiak doan izan arren, ez dirudi lar jenderik dabilenik. Politto, baina ez inor aztoratzeko beste.
- Espezieen jatorria
- Izaki bizidunen aniztasuna
Argien Urmaela
Argien Urmaela, berriz, Bordeleko portu aldean dago, Garona ibaiaren estuario-bidean. Azken Mundu Gerran (1939-1945) Alemaniak Italiako itsaspekoentzat eraiki zuen basea da. Zementu armatuz jasotako eraikin garai eta garau bezain itsusia, sei-zortzi itsaspeko aldi berean gordetzeko (eta ezkutzatzeko) bestekoa, bonbardaketarik bortitzenen eragin latzei eusteko lain. Ez da teoria, aliatuen hegazkinek kupidarik gabe ondo asko frogatu baitzuten. Mende erdi luze geroago, zer egin ote zitekeen, bake-giroan, ia haustezina izateaz gainera, ezer gutxirako balio lezakeen hain eraikitzar galant eta zatarraz?
Zer egingo eta… “Argien Urmaelak”. Lan askorik behar ez duten bideoak burutu, merke-prezioan lortutako irudi arruntez ganora handiegirik gabeko gidoi orokorrak prestatu, inori buruhausterik emango ez dion hutsaren hurrengoko audio arinak ezarri eta…. gero gerokoak. Milaka lagun, etengabeko jende-ilara aspergarriak, abereak kortarik korta bezala, erlojupeko txandetan. Ilunpean, elkar sumatu ezinik bultzaka sartu, ahal den lekuan zutunik kokatu eta… voila! “Destination Cosmos". Testuari baino begiradari amore gehiago emango dion muntadura, herensuge modernoak bailiren ikuslea txiki sentiaraziko duten argi-zorabio erraldoiak. Pantaila itzali eta denok kalera. Ez dakigu zehatz zer ikusi dugun, baina, horratik, sekulako pantailaren aurrean izan garena bai, behintzat. Hala ere, auskalo guk behatu ote dugun pantaila, ala pantailak inguratu gaituen gu.
Iñigo Martinez Peña irakasleak bere azken saiakeran (2) dioen bezala, “pantailen garaipena ageri zaigu, edonon aurrera begira merkatuaren aurreikuspen digitala, aurrez aurre jarrita selfieak… eta behetik gora, aldiz, ez da ezer ikusten gehiegizko argiztapena dela medio. Fokuek ordezkatu ote dute Ilustrazioaren argia?"
2) PANTAILAREN GARAIPENA. Begiradaren totalitarismoaren kontra. Elkar, 2023
- Bigarren Mundu Gerran, italiar itsaspekoen basea
- Itsaspekoen base-barruan: Destination Cosmos.
