ETBren kontrola

Danakin konforme, Amatiño, baiña ñabardura bat: "kontrolik eza, berriz, anarkiaren erakusle" dala ez neukek esango. KAOSAREN erakusle baiño.

Ados, zuk desadostasun deitzen duzuna deitu kritika. Niretzako kritika positiboa da batzuetan (argudiatua eta ofentsiboa ez bada,) eta ez minbera beti. Bizitza modernoaren osagai ezinbestekoa ere bada, portzierto. Ez dut esaten zu iraindu zaituenik, baizik kritika egin dizula. Hori ez duzu bizitza pertsonalera lerratu beharrik (lagun izan ala ez izan), baizik eta jaso duzun baieztapen horixe bera zeure jarduera profesionalari buruzkoa dela esaten nizun. Zuk positibo jotzen duzuna "kontrola" orokorrean, "eajrena" izateagatik negatibotzat du Mendizabalek.

Testua euskarri objektibo bat da. Testutik abiatuta interpretazioak egin daitezke,baina, bada lehen maila bat: testuan datorrenaren literaltasuna (abokatu batentzat lege "iturriak" bezala). Ba esaten nizun, aipatu hiru baieztapenak elkarrizketako erantzunen aipu literalak zirela.

Eta BBC aipatu duenean, iparraldera begiratzea ere esaten du uste dut, esaten nizun kontrol eza baino (zure artikuluan kontrolaren ideia orokorrean eta anarkia kontrajartzen baitziren), gobernuko alderdiaren gorabeherez gaindiko balio eta interes periodistiko batzuek dituzten komunikabideez ari dela.

Kontrola eta autozentsura ez ditut beti negatibo jotzen horrela berez nik, balio orokor horiez ari bagara behintzat (iturriaren konfidentzialtasuna adibidez, edo zuk aipatzen duzunez, kazetari indibiduala izateaz gain instiztuzio bateko langile zarela ere kontuan hartzea adibidez), baina, gutxienez izan daitezela agintean dauden alderdiez gaindiko balio batzuk, ahal bada. Dena den, zuzenean galdetu nahi nizuke gai hontaz: posible al da,zure ustez, komunikabide publiko batetan gobernuko alderdiaren interesez gaindiko interes eta balio batzuen araberako kontrola?

Bai, titiko umea nintzen duela 25 urte, 28 ditut eta. Ez didazu ukatuko beraz zure agintaldian zu epaitzen ibiliko nintzenik (Son Goku ikusten nuen orduan).Halere, anonimotasuna ez zait txarra iruditzen beste inoren kontra irainka aritzeko ez bada, hau da, iritzi bat emateko besterik ez. ESpero dut nire aukera (anonimotasuna) ez duzula txartzat joko, nik zurea behintzat errespetatzen dut, eta ez dut uste zu iraintzen edo gutxiesten ari naizenik, zure iritziaz eztabaidan soilik.

Urte berri on zuri ere!

Bai, ezagun duzu bai gaztea zarena. Jakina euskarria objektiboa dena, ez ordea interpretazioa. Gauzak horren errazak balira abokatuak gosez hilgo lirateke eta komunikabide bakarra aski litzateke.

Mendizabalek dioena kritika iruditzen bazaizu… ez zaude nonbait bizitza modernorako batere prestatua. Une batez Luisek ni aipatu ninduen –"Amatiño pieza garrantzitsua izan zen EAJren kontrol estrategian"— eta nik ez dut iritzi hori ez kritikatzat eta ez minberatzat hartzen. Are gehiago, uste izan nuen aukera ona zela “kontrol” hitzak zenbait girotan duen zentzu txarrari aurre egiteko. Nik uste dut hainbat ideia berraldarrikatzako ordua dela: kontrola, errutina, disziplina, kemena, erantzukizuna…

Mendizabal eta biok lankideak –eta adiskideak-- izan gara hainbat urtez, ETBren hasiera beretik, elkar ezagutzen dugu eta elkar errespetatzen. Eta honek ez du esangura gauza denetan bat egon behar dugunik. Berak bere posizioa markatzen du eta nik nerea. Ez da arrazoi objektibo kontua.

Hain zuzen ere, Mendizabalekiko nere desadostasunak aipatzekotan, nik beste erantzun batzuk azpimarratuko nituzke, nitaz egindako aipamena baino dezente lehenago. Baina bere elkarrizketa da, eta ni ez naiz nor bere esparruan sartzeko.

Dena den, kontrola eta autozentsura ez badituzu gustuko eta horren gardentasunzale bazara, Informazio Gizarte honetan zergatik ez dakigu oraindik norekin ari naizen eztabaidatzen? Titiko umea bai baina, duela 25 urte ezta? Noiz irten behar duzu armairutik?

Urte berri on, Mikel

Nik ezin dizut eztabaidatu zuk zer ulertu duzun. Mendizabali elkarrizketa egin dion kazetariak ere bere irakurketa pertsonala egin du “Zentsura beti egon da ETBn” titulatzerakoan. Baina, elkarrizketa irakurrita, ez dut uste hori denik Mendizabalen espiritua. Egunkariak titulu hori jarri du “hori” nahi zuelako. Horren bila ari zelako. Baina nik batere espanturik gabe esan nezakeen ETBn ez dagoela Berrian baino zentsura gehiago. Eta ez naiz Berriaz ari, Berriaren ordez jarri dezakezu nahiago duzun beste edozein komunikabide pribaturen izena. Berdin dio.

BBC diozu… Ertzaintza sortu zenean, duela hiru hamarkada, norbaitek (ez dut gogoan parlamentaria edo kazetaria zen) gogoratu zion Eli Galdos barne-sailburuordeari “ertzainek Bobby britainiarren pareko izan beharko luketela”. Eta oñatiarrak erantzun zion: “Bapo. Ahaleginduko gara. Baina nor arduratuko da euskaldunak britainiarren pareko izan daitezen?”

Mendizabalen elkarrizketa ezberdin irakurri dut neuk: etb 27urtez eajren ikuspegia sendotzeko erabili dela dio (hasieran euskal herria eta euskal kultura) horretarako,egituren eta pertsonalaren kontrola garatu dela, eta ondorioz, autozentsurara jo dela hainbatetan.Bestalde, delako kontrol horri ez dio anarkia kontrajartzen, baizik eta BBC bezalako medio baten eredua.

Kaixo, Luis:

Ez zekiat zer esan. Bat natok-eta hirekin, kontzeptuetan behintzat.

Hala ere "gaurko ETB - orokorrean, eta batipat albistegiak - Amatiñok eraikitakoa da. !A su imagen y semejanza!, oso osorik. Bere meritu eta akats guztiakin" lartxo esatea ez ote den, baina tira, eskerrik asko.

Dena den, egia duk, ETBk huts-hutsetik hasi behar izan zuela eta --programetan behintzat-- aldez aurretik geure lanbidea ezagutzen genuen bakarrenetakoak kazetariak izan ginela. Eta nolabaiteko "beterania" hori agerikoa izan zuan hasieran behintzat.

Hi, ez hadi gehiegi zahartu, eutsi goiari eta, berriro ere, eskerrik asko.

Amatiño

Kaixo eibartarroi:lehenik eta behin, mila esker nere ideia sinple batzuekin eztabaida interesgarri bat sortzeagaitik. Lankideek (ohiak,"jubilatu" naizenez)abisatuta ezagutu dut eztabaida hau. Amatiño, aspaldiko, hiretzat nere lehen eskerrak Berriako elkarrizketa seriotan hartu eta debatea irekitzeagaitik (eta argazkiak erakusteagaitik ere, nere lagunak parre egin ditek, batek - gu baino gazteagoa,noski - esaten zidan "zeintzuk dira hoiek, Los Pekenikes?"). Eta Mikeli doble eskerrak, nere ideiak ondo ulertu eta ondo defenditzeagaitik. Naiz eta gustora luzatuko nintzateken zuekin, saiatuko naiz laburtzen: noski komunikabide batek kontrola behar duela¡ baino konzeptu hori ezberdin ulertzen dugu( eta egia da Amatiñok esaten duena, bera ez zen oso zorrotz hoietakoa, bazuen "laissez-faire" piska bat). Nik denunziatu eta kritikatzen dudan kontrola, "BOTEREAREN kontrola" da. Eta komunikabide publiko batentzat erreibindikatzen dudana " PUBLIKOA, GIZARTEARENA" izatea da. Oso ezberdinak dira: EITBko agintaritza osoa - Kontseilua eta izendapenak - Jaurlaritza eta iturri politikoetakik dator eta, ondorioz, lotura eta dependentzia handiak, oso handiak, sortzen dira. Administrazio Kontseilua profesionalak eta gizartearen ordezkariak osatu balukete - Europako estadu gehienetan gertatzen den modura - botereakiko dependentzia gutxiago eta ikuspegi libreago izango lukete EITBko edukiak erabaki eta lantzen dituzten langileek. Bazekiat ondo, Amatiño, utopiara hurbiltzen ari naizela eta hik argudio pilo bat atera ditzazkekala heure ikuspegia defendatzeko. Baina utzi ditzagun gauzak garbi: EITB sortu zenean - eta orain ere antzeko - euskal gizartearen ordezkaritza bakarra politikoa, alderdiena, zen. Ez zen posible - eta zoritxarrez, orain ere ez - Frantziako Haute Autorite eta bere Kontseilua, edo BBCren komisioen antzekorik (http://revistas.ucm.es/inf/11341629/articulos/ESMP0909110033A.PDF - edo beste edozein webetan ikusi daitekena) 1980ko Euskal Herrian imajinatzerik. Amatiñok eta bere edadekoek ondo ezagutzen dugun bezala, garai haietan aurrera egin behar zen, ahal zen modura. Eta Labayenek hartu zuen eginkizuna EITB lehen bait lehen eraikitzea izan zen. Eta horretarako, RTVEren modelua goitik behera kopiatu zuen. Francoren ondorengo Espainia erdi-demokratikoaren telebista publikoaren modelua kopiatu genuen. Egia esateko, beste zerbait imajinatzea ere ez zen posible horduan.(Kontuz¡ Catalunyako TV3 ez zen berdin berdina izan, baina hori beste eztabaida luzeagoa da) Baina 30 urte pasa dira eta ez dugu ezertan ez aurreratu eta ez mejoratu ¡ Zergaitik? hemen dago koska ¡ Nere iritzian, botereari ez zaiolako komeni izan ezer aldatzea edo mejoratzea. Eta boterea esaterakoan, 30 urte hauetan, EAJ/PNV esan behar dugu. Eta hor izan zuen Amatiñok merito handia: berak eraiki zuen ETB hura, eta eraiki eta ondo asentatu ondoren, beste lanetara joan zen. Baina gaurko ETB - orokorrean, eta batipat albistegiak - Amatiñok eraikitakoa da. !A su imagen y semejanza!, oso osorik. Bere meritu eta akats guztiakin. Horregaitik aipatu nuen elkarrizketan. Alternatibak? profesionalak aukeratu eta erabakitzea ETBko zuzendaritza( honek ez du esan nahi oraingoek profesionalak direnik, naiz eta asko presumitu kazetari hutsak direla) Eta ingurukoek erabaki hoiek errespetatzea. Hori ametsa da gaur gure herrian?, agian bai. Baina ametsak laguntzen dute mundu hau mejoratzen ... (eta zuen eztabaidak ere bai. Animo eta jarrai ¡)

Ba etxe hontako ohiturak ala badituk, ez diat gonbidatu setatsu ta edukazio txarrekoa izan nahi, anonimotasuna mantentzea ta etxe hontan egotea ezkonezinak badituk, eongo gatxik beste lekun baten! Halare, anonimotasun errespetuzkoa nere aukera egoskorra dan bezala, egitan esateiat, gaiaak, erritmoak, etab. neureganatzea ez diat uste...mendizabalek ere hala idatzi dik behintzat. Eta eskerrik asko hire etxean eztabaida honen epelen jakinminez aritzen uzteagatik.

Zure bloga da hau eta zuk ipin ditzakezu nahi dituzun arauak. Halere, anonimotasun guztiak "ez jator", "ez gizalegezko", beharbada (ez zaude ziur) "koldartzat" jo dituzun arren, nire aukera posible ikusten duzu(heldutasunak lagun zaitzala diozu). Ba segi orduan gaiarekin, galdera bat luzatzen nizun: -posible al da, zure ustez, komunikabide publiko batean gobernuko alderdiaz gaindiko interes eta balio batzuen araberako kontrola?

Nola ezingo da eztabaidatu testu baten interpretatioa, testua hortxe dago, euskarri objetibo bat da, eta nik esandakoak ez dira nire iritziak mendizabalenak baino! Ni titiko umea nintzen zu zuzendaritzan zinela, ez dut daturik zu laudotu ala laidoztatzeko, baina, begibistakoa da mendizabalek kritika egiten dizula. Nik goraxeago esandako hiru baieztapenak hirugarren, laugarren, zazpigarren, zortzigarren, eta bederatzigarren galderen erantzunak dira literalki. BBC ez dut ezagutzen baino ez didazu ukatuko bada mendizabalek BBC aipatzen ez duenik!

Antza denez, berria zarenez gero, hona azken zazpi urteotako ohiturak:

1. Etxe honetako ateak irekita daude baina, inoren etxean sartzeko ohi denez, beti ere komeni ezkutuka ez aritzea.
2. Gaiak eta erritmoak nik jartzen ditut. Zure gaiak eta erritmoak nahiago badituzu, jarri itzazu zeure etxean eta, interesgarriak badira, izango duzu bisitarik.
3. Blog hau ez da ez udal-liburutegia. Wikipediak eta horrelakoak badira galdegile anonimoentzat.
4. Galderak egitea libre da baina... ez duzu gero pentsatuko hormari erantzuten jardungo naizenik ezta?

Zintzoa izan eta ez kemenik gal.

Amatiño

ez dakit erabakia nork hartu zuen, baina gogoan dut zuzeneko bertso programa baten emanaldi bat eten eta, bapatean, afrikako dokumental bat ematen hasi zirenekoa. 90 hamarkadan izan zen, ETB-1en eta joxerra garzia aurkezle zela.

kontrol ezak (?) anarkia ekarri aurretik, zentsurara ere jo daitekela, alegia.

Ondo diñok, "hik ez heukek esango", baina nik esan egin joat. Ene ustez, anarkia polisemiko samarra dok. Bai, behintzat, kasu horretan onartzeko bestekoa.

Halandabe, ez najeukek arazorik izango, hik diñoan moduan, anarkiaren ordez kaosa esateko. Nahiz eta, behar bada, anarkia filosofikoagoa izan eta kaosa, ostera, fisikoagoa.

Baina tira, bata zein bestea...

Eskerrik asko.

Kasu horretan, informazio-programa ez izan arren, segurutik arrazoi izango duzu. Nik ez diot ETBk dirauen 28 urteetan sekula ezer zentsuratu ez denik. Ez dakit. Nik diodana zera da: nik ardurarik izan nuen zortzi urteetan ez zela inondik ere zentsurarik izan. Gauza horiek, nahi-ta ere, izugarri zailak dira eta, gainera, jakin egiten dira. Eta enpresa publikoetan pribatuetan baino gehiago, guztiok ezagutzen ditugun arrazoiengatik. Eta ez badituzu ezagutzen, esan eta szaiatuko naiz azaltzen.

Bestalde, ni kritiko izatearen alde nago. Eta, jakina, kritikoago komunikabide publikoekin pribatuekin baino. Baina hau onartzeaz gainera, ez dezagun geure burua engaina. Komunikabide pribatuen publikoen kontrako kritika (aldrebes sekula ez gero) txipiroi-tintarena ere izan ohi da: inor salatu ni bakean utzi nazaten; publikotasuna gutxietsi, bide batez nere pribatutasunaren balioa indartzeko. Baina komunikabide publikoetako kazetarien askatasuna pribatuetakoena baino dezente handiagoa da, eta autozentsura, ostera, txikiagoa. Eta honetaz ez nator bat Mendizabalek kazetari gazteez egiten duen balorazioaz. Baina hau beste eztabaida bat da.

Adiskide:

Iritzia iritzi jakin ezazu, nahiz zuri besterik iruditu, nork bere burua aurkeztea aldez aurretikako erabakia dela edozein eztabaidatan. Irainka ala muxuka amaitu gero-geroko kontua baino ez da.

Ezagutzen nautenek ondotxo dakitenez, hau ez da nik orain zuri bereziki egindako eskakizuna, Informazio Gizarteari ekin genionetik hainbatek betidanik oinarrizkotzat defenditu izan duguna baino.

Anonimotasuna ez da sekula aukera jatorra. Ez dakit koldarra den, baina ez behintzat gizalegezkoa. Sareko informazioak ez du sekula gutxieneko sinesgarritasunik lortuko egunkaririk xumeenari eskatzen zaizkion oinarrizko baldintzak betetzen ez dituen artean.

Dena den, zure anonimotasun horretan gustura sentitzen baduzu zeure burua, heldutasunak lagun zaitzala.