Esklabo ahantzien uhartea
Uharte galdua
Dena 1760an hasi zen. “L´utile” itsasontzia Baionan egin, Pasaian eskifaia osatu (guztira, 142 marinel), Madagaskarren 160 esklabo erosi eta Reunion zein Maurizio uharteetarantz abiatu, hango plantazioetan esku-lan gisa saltzeko asmotan.
"L'utile" ez zen sekula heldu. 1761eko uztailaren 31ko gau ilunean, mapetan sumatu ere sumatu ez zuten uharte ezezagun baten haitzetan barrena jo eta itsasbazterrean ondoratu zen. Antza denez, oro har, 123 marinel eta 80 inguru esklabo onez atera ziren.
Geroztik, ondoko bi hilabetean gauza izan ziren hautsitako itsasontziaren hagez berregiteko potin eta batelen bat, non abiatu ziren europar guztiak, esklabo afrikarrak bertan laga eta euren bila itzuliko zirela agindu ostean.
Madagaskarrera itzuli ziren, baina ez, ordea, uharte galdura berriro bueltatu, ez baitzuten hartarako beharrezko baimenik eta dirurik lortu, esklabo-jendeak halako ahaleginik merezi ez zuelakoan.
Hamabost urte geroago, 1776an, “Dauphine” itsasontzia bertaratu zen Tromelin kapitainaren (hora zergatik uhartearen izena) agintepean, eta zazpi emakume eta zortzi hilabeteko haurra aurkitu zituzten bizirik.
Bi mende luze geroago, 2007-2013 urteetan hainbat arkeologi-eskabazio egin ziren eta aurkitutako aztarrenak dira, gaur egun, Baionako Euskal Museoan azaro arte ikusi ahal izango direnak.
Esklabo ahantzien historia omen… Baita, bide batez, euskal “negreroen” historia ahantzia ere.
Tromelin uhartea, aireportu eta guzti, plater zapalaren pare
Hareaz eta koralez eraikitako hesiak
Erabili zituzten lanabesak
Baionako Euskal Museoan bildutako hainbat erakusleiho