Enpresari, herrigile

Mundu guztiak aho batez aldarrikatzen du lanpostu berriak eragin beharra, baina inork ez du esaten nork eragin beharko dituen. Galdera honi lotsarik, espanturik eta eufemismorik gabe erantzuten ez diogun artean ez gara, zulotik ateratzeko, lehen harria jartzen ere hasiko.

Edozein gizarte lehiakorretan lanpostuak sortarazten dituzten bakarrak enpresak dira, eta enpresak indarrean jarri ditzaketen bakarrak enpresariak. Gainerako guztiak ipuinak dira, arrandiak, esne- berbak, euli-kakak, tutuluko estratak…

Baina enpresariak ez dira berez jaiotzen, ez bat-batean ernaltzen, ez besterik gabe eskolan hezten, ez herriko plazan ustekabean loratzen. Enpresariak gizarteak ongarritutako gatzagitan mamitzen dira. Eta euskal gizarteak 1970eko hamarkadatik aurrera erabaki zuen enpresari-ereitea ez zegoela bere lehentasunen artean.

Geroztik, Herri honetan, Herriaren izenean, enpresariak torturatu dira, oldartu eta erail. Enpresariak zirelako, hain zuzen ere. Ez gehiago eta ez gutxiago.

Herri honetan, aberriaren izenean, “herrigintza” deitu izan zaio gau-eskoletan aritzeari, poemak idazteari, kale-borrokari edo, onerako zein txarrerako, beste edozenbat jarduerari. Baina ez dut sekula entzun edo irakurri, enpresak abian jartzea eta lanpostuak sortzea herrigintza izan daitekeenik.

Herri honetan, langileriaren izenean, porrot egin duen enpresaria inozo ergeltzat jo izan dugu eta arrakastatsua, berriz –sarri, sarriegi--, ustiatzaile maltzurtzat.

Herri honetan, ingurumenaren izenean, enpresariei exijitu izan zaizkie Europako legerik zorrotzenek ere eskatzen ez dituzten baldintzak eta betekizunak.

Herri honetan, gure zilborraren izenean, uste izan dugu munduan onenak garela eta, beranduegi konturatu, guk baino hobeto eta merkeago egiten duenik makinatxo bat dela hor zehar.

Bai, lanpostu berriak sortzeko, enpresa berriak sortu beharko dira, eta enpresa berriak sortzeko enpresari berriak eragin. Nago, ordea, ekonomia errealetik horren hurrun dagoen unibertsitateaz, zorrozkeriak jota dauden sindikatuez, hainbat katramilatan txirikordaturik diharduten politikoez eta, oro har, lehiakortasuna “besteei” dagokiela uste duen gizarteaz, nekez lortu ahal izango dugula aurrera ateratzeko behar izango dugun enpresari-belaunaldi berria.