Borges, 50 urte geroago
El Tango. Cuatro conferencias (Jorge Luis Borges. Buenos Aires, 2016) delako liburuxkak bi moldetako onura du. Batetik, Borgesek hitzaldiok eman zituenetik orain argitaratu arteko zeharbide luze bezain nobeletakoa, Atxagak, pasadizoan (Erlea 6, 2012), estreinako eskaini zuen informazioa tarteko.
Bestetik, hitzaldion edukia bera, nire uste apalez (ez naiz argentinar, ez tangozale, ezta Borges-en jarraitzaile amorratu ere), irakurle gutxi batzuentzakoa baino ez bada ere.
Are gehiago kontuan izanik, hitzaldion zenbait pasarte (eta Borges bera tangotan kantari) sarean aurkitu daitekeela gaur egun. Ondo dago 1965eko audioa moldezko letretan jasotzea baina, aukeran...
pasado irreal que de algún modo es cierto,
el recuerdo imposible de haber muerto
peleando, en una esquina del suburbio.
Borgesen ustez, tangoa 1880 urtean sortu zen, “etxe gaiztoen” (puta-etxeen) inguru-giroan. Tangoa, indartsua, alaia eta zoriontsua omen zen hasieran, Carlos Gardelek (1890-1935), “tamalez”, ezkontza (eta ezkontzarik ere ez zena) galdutako bertso triste, garratz eta dramatikotan bihurtu bazuen ere.
César Antonio Molinak hitzaurrean azpimarratzen duenez: “todo este periplo representa simbólicamente lo que es nuestra comunidad iberoamericana: un gallego graba a un argentino; el gallego le entrega la grabación a un vasco y el vasco se lo vuelve a entregar a otro gallego para que, al fin, el documento de un argentino, uno de los grandes maestros de la literatura de todos los siglos, vea la luz”.