Bilboko eta Euskadiko Nazio Orkestra
Bilbotarrok eta donostiarrok –donostiarrok eta bilbotarrok— euren ika-mika partikularretan ikaragarri eroso sentitu ohi diren arren, Euskadi ez da, zorionez, hiriburu bi horietan ahitzen.
Lehertu den arazoaren muina ez da non kokatuko Euskadiko Orkestraren egoitza nagusia, bi milioi laguneko barrutian sinfonia-orkestra publiko bi ditugula baino eta, behar bada, 1982an gauzak ondoegi egin ez zirelako. Auskalo orduko erabaki haren “bizkarzainak” Labaien eta Olaizola izan ote ziren, baina, zer gerta ere, ezin behintzat Bilbao eta Urkullu gazteei leporatu.
Edozein aitzakiaz Katalunia eredutzat hartu izaten dugunez gero, komeni da jakitea zazpi milioi t´erdi katalanek sinfonia-orkestra publiko bat besterik ez dutela. Gogoratu ere gogoratu beharko, Kataluniako nazio-orkestra sortzerakoan (1992), beste bat aurretik zenez gero, Orquestra Municipal de Barcelona, soluzioa ez zela izan berria errotik egitea, zegoenari izena aldatzea baizik; alegia, Orquestra Sinfònica de Barcelona i Nacional de Catalunya. Beste modu batez esanda, Labaienek bere aginte-garaian Bilboko Orkestrari izena aldatu izan balio, Bilboko eta Euskadiko Nazio Orkestra esaterako, gaur ez genuke dugun arazoa izango.
Honek ez du esangura noizbaiteko Euskadiko Orkestra bateratuak Bilbon kokatu beharko lukeenik. Honezkero egin beharrekoa egina dago, eta pentsatzekoa da, egoitza batez zein bestez, orain arteko programarekin jarraituko duela joten Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, funtsezko maratila ez baita langileek non egiten dituzten euren barne-saioak, non azaltzen dituzten jendaurreko interpretazioak baizik.
Gainera, izan gaitezen serioak. Lurralde arteko lelokerietan hasi aurretik jabetu beharko genuke orkestra bion arteko batasuna ez dela urtebeteko edo legealdi bakar bateko kontua izango. Barrena bizpahiru legealdi behar izango dira musikaririk adinduenek erretiroa hartzeko, zerbitzu bikoiztuak soiltzeko edo barne-egitura berriak moldatzeko eta egokitzeko.
Bitartean, ze eragozpen dago epe ertainera begira egitasmo bateraturen bat burutzeko, plangintzak adosteko, musikariak elkarren artean trukatzeko edo zuzendariak zein maisuak eta adituak partekatzeko? Ez al diogu ba herri-administrazioari aho betean eskatzen efikazia, eraginkortasuna, lehiakortasuna, doitasuna eta gastu-murrizketa?
Bestalde, ez dezagun gero ahaztu, nolabaiteko nazio-sentimenduak erakarri zuela Euskadiko Orkestraren sorrera. Ez behintzat Bizkaiko edo Gipuzkoako lurraldekeriek.
Kuriosoa da, JL Bilbaok ez du fusioa Donostiarantz egin daiteekeenik barajatzen, ez, Bilboranzko fusioa auzitan jarri ondoren "que no me hablen de duiplicides" puzkertu (?) zuen. Alegia, edo fusioa Bilbon edo duplizidadea.
Baina noski, puzker horri buruz ez dizut ezertxo ere irakurri.