Bakoitzak salba dezala bere burua
Juan Zelaia
Juanitok bere baitan laburbiltzen zituen euskal enpresari peto eta jatorraren berezitasunak, bere alderdi onekin eta ez hain onekin batera. Dohanik ontxoenen artean, erroak, lanzaletsuna, ekimena, ausardia, arriskua, eskuzabaltasuna, buruzagitza eta herri-atxikimendua. Erdipurdikoen artean, berriz, jokabide lar pertsonalak eta eskuordetzen ez asmatzea.
Luze egin zaio bizitza Juanitori. Kontu izan, Garaikoetxeak lehendakari izateari utzi zionean, orain dela 31 urte, Zelaiak 65 bete zituela. Hain zuzen ere, orduan elkarrizketatu nuen ETBn. Geroztik mundua erabat aldatu da.
Gaur egun inoiz baino handiagoa da merkatua, baina baita ere sekula baino zorrotzagoa lehia, zailagoa lehiaketa eta ugariagoak lehiaketariak. Egoera larri honetan, enpresa-maisu berrien beharretan gaude. Hala ere, gero eta gutxiago sortarazten ditugu eta beldur naiz sortzen diren apurretakoak ez ote ditugun errazegi uxatzen.
Haatik, gaur egun, salbuespena salbuespen, euskal enpresarik handienak ere txikiegi dira munduan, bertako kapitalik jorienak urri eta inguruko ikerkuntzarik sakonenak arin. Erronka honi ez dio enpresari soil batek edo bestek erantzungo, nahiz onena izan, talde-lanak eta gizarte osoaren konpromisoak baizik, erakundeen, enpresarien eta sindikatuen aldetik. Eta hau guztia, hezkuntzaz, prestakuntzaz, berrikuntzaz, ahaleginaz eta apaltasunaz.
Ezina dela, askotxo eskatzea, alfer-lana edo utopia hutsa? Bapo, ba… orduan… bakoitzak salba dezala bere burua.