Astoa ikusi nuen

Nik umetan entzun nuen lehen ipuinetako batek zioenez, Jainkoak mundua sortu zuenean, zereginetako bat izan omen zen gauzei izena jartzea. Hartara, animalia guztiak bildu zituen behin, banan-banan izena ipintzeko. Alegia, txakurrari, txakur; katuari, katu; oiloari, oilo; otsoari, otso; lehoiari, lehoi eta, abarri, eta abar.

Biharamunean Jainkoak deitu zituen berriro bezperan izendatutako animaliak, bakoitza bere izenaz gogoratzen ote zen jakiteko. Antza, denek gogoan zuten izena, astoak izan ezik. Eta, orduan, Jainkoak esan zion: “Izena astu dozunez, hemendik aurrera astua izango zara”.

Ez dakit nik egungo gizarte eskolatu honetan ipuin horrek zentzurik ote duen, baina nik bi ondorio nabarmen atera nituen. Bat, astoa mundua bera bezain zaharra zela; eta, bi, astoa animaliarik mozoloena zela. Orain badakigu biak direla gezur hutsak, baina, ikasi dugunerako astorik gabe geratu gara, betaurrekoak, txapela edo gabardina jantzi arren.

Gure belaunaldikook astoz inguraturik hazi ginen, baserri-giroan zein kale-bazterrean. Ez dut esango txakurra bezain arrunta zenik, baina bai behintzat, begi-bistan, katua baino ugariagoa. Gaur egun, ostera, benetan ezustekoa da astoren batekin topo egitea. Inork ez omen du astorik nahi, ez duelako, nonbait, ezertarako balio. Eta, jakina, gizarte praktiko honetan, funtziorik ezean, ezin ba luze iraun.

Hala ere, Soraluzetik Eskoriatzarainoko bidegorrian (26 km.) bada, oraindik, baserria non, barrena, hamabiren bat asto elkarrekin bizi diren lasai asko. Badakit google-mapaz edo dezente zehatzagoa izan nindekeena baina, tira, laga ditzagun astook bake santuan.

Astoak, bidegorri ondoan, atzo