Arazo bakar bateko elkarteak
Guggenheim museoak hamar urte beteko ditu aurten. Bilboren sinboloa da mundu guztian zehar. Baina ez zen herri-kontsultaz erabaki. Are gehiago, orduko giroa gogoratuez gero, herri-kontsultarik egin izan balitz ez genuke orain Guggenheim museorik izango. Honekin ez dut herri-kontsulten aurkako soflamarik egin nahi. Adierazi nahi dudan bakarra zera da, gizarte demokratiko eta erakundetuetan herri-kontsulta ez dela egitasmo publikoak erabakitzeko aukera bakarra, ez eta beti aproposena ere.
Euskal gizartearen hainbat sektoretan sarri aldarrikatzen da zenbait egitasmo erabakitzeko herri-kontsulta egin beharra. Aukera bat gehiago denik ezin ukatu. Baina erabat eztabaidagarria da, ordea, herri-kontsulta demokraziaren ikurrik gailenena denik edota gizarte osoaren arazoak konponzeko panazea denik.
Asmo edo ekintza bakarraren aldeko aldarriak oso populistak izan daitezke, baina jestio publikoaren ideiarik aurreratuenek garbi azaltzen dutenez, “arazo bakar bateko elkarteek“ (energia, garraioak, erraustegia, kontsumitzaileen eskubideak edo senar dibortziatuen eskakizunak) euren interes partikularrak defenditzen amaitzeko arriskua dute, gizartearen interes orokorrari muzin eginez.
Zenbaitek besterik uste arren, interes orokorra ez da interes partikularren batuketa soila, interes guztien sintesi demokratikoa baino. Demokrazia ez da tokian tokiko kontsulta hutsa, hiritar guztien partaidetza, erabaki informatuen kalitatea, ebazpenen gardentasuna eta etorkizunera begira erantzunkizunak bermatzeko sistema baizik.
Polikagintza demoskopiaren emaitzen bilduma baino konplexuagoa da. Plaza publikoa ez da demokratikoa bakoitzak nahi duena egin ahal duelako, hiritarrek propio hautatutako herri-ordezkarien eztabaidagune delako baino, unean uneko modu, moda eta presio-taldeen eraginaren gainetik. Daniel Innerarity filosofoak esan bezala (El nuevo espacio público. 2006): “Politikoek gaizki egiten dute, beraiek baino hobeto beste inork ezin duena egin”.