Sabino Arana, XIX mendeko publizista
Alderdikeriak utzita, ezin uka gaur egun Euskal Herrian gogoan dugun politikorik ezagunena Sabino Arana dela. Izan ere, mikrofono eta guzti kalera galdezka irtenez gero, jendea gauza izango ote litzateke Aranaz aparte XIX. mendeko beste politikoren baten izenik aipatzeko?
Aranak ez zituen bihotzak, sentimenduak eta zirrarak soilik suspertu. Horrez gainera euskal merkatuan sinbologia osoa abian jartzeko gai izan zen. Batetik, izena jarri zion nazio politikoari, Euskadi. Bestetik, ikurrina eta ereserkia ezarri zizkion. Eta, gutxi bailitzan, sekula euskal abertzaletasunak izan duen lelo komertzialik ezagunena diseinatu zuen: Euskotarren aberria, Euskadi da.
Are gehiago, herri-sinbologian ezezik, gizabanakoaren semiologian ere sekulako aportazio irakunkorrak egin zituen Aranak, berak asmatu eta ehun urte geroago indarrean jarraitzen duen izendegia kasu. Eta ez bere jarraitzailerik sutsuenen artean soilik, baita etsairik amorratuenen artean ere. Joseba, Gotzone, Iñaki, Mikel eta Edurne izenak ez dira jeltzaleen artean bakarrik aurkitzen, baita Ermuko Foroaren partaideen artean ere.
Aurreko astean EAJk aurkeztu zuen e-batzokia (www.batzokia.com), 1894an Sabino Aranak zabaldu zuen Euzkeldun batzokijaren berrikuntza baino ez da. Orain ez da harrigarria Internet sareaz baliatzea, baina ez zen inondik ere normala XIX. mendean batzoki-sarea zirkulazioan jartzea. Horretarako publizista-puntua behar da.
Ehun urte geroago badira hainbat jeltzale marketing-aren etsai direnak, gauza horiek kanpotik datozen ospelkeriak direlakoan. Horrela pentsatzen dutenak jeltzaleak izango dira baina ez, behintzat, Aranazale petoak.