Euskal Herriko burusoilak hipokratikoak dira

Amatiño aittitta, 1951

Gainera, ez da egia irudi-kontu hutsa baino ez denik. Zeharo ezberdina da burusoiltasuna, andrazkoen ala gizonezkoen artean izan. Emakumeei ilea erori egiten zaie; gizakumeei, ostera, ez zaie gehiago ateratzen. Ez da berdin. Gizonen kasuan burusoiltasunak etorki genetikoa du, eta genetikak joko gehiago ematen du harrotzeko, errudun sentitzeko baino. Baina emakumeen ile-jausiaren jatorria emakumearen beraren gaixoren bati edo besteri leporatu ohi zaio gehienetan eta, hartara, emakumeak errazago du bere burua errudun sentitzeko joera.

Aitona biak burusoilak izan nituenez gero, gaztetandik sumatu nuen burusoil amaitzeko puzkarri asko neuzkala. Hain zuzen ere, Franco hil baino lehenago burusoila nintzen ni. Aspalditxotik, beraz. Bizitzaren lehen herenean baino ez dut nik ilerik izan, ondorengo heren bietan bekoki luzekoa izan naizen artean. Hartara, nire kasuan behintzat, burusoila izatea ez izatea baino erabat ohikoago eta normalagoa iruditu izan zait ia beti.

Ez zait txarto joan. Inork ez dit sekula kontatu ahal izan zeintzuk diren buru iletsuaren  abantailak, baina ilerik ezaren alderdi onak, ostera, nabariak dira: higienikoagoa da, ez dago orraztu beharrik (ez dut azken mende erdian orrazirik ere eduki, are gutxiago galdu), eta euri-lanbro edo zirimiririk den ala ez zehatz igartzeko ez dago burusoil izatea baino radar hoberik. Andaluzian ez dakit, baina Euskal Herrian, behintzat, sekulako aldea.

Hipokrates bususoila zen

Gainera, Hipokrates –zientzia medikoaren aita— lehena izan omen zen jabetzen, testosterona, burusoiltasuna eta sexu-ahalmen handiaren arteko zerikusiaz. Gaur egun jakinekoa (omen) da burusoilek ez dutela iletsuek baino testosterona eta sexu-gaitasun gehiago. Inork ez bide daki, ordea, zertan oinarritu ote zen maisu greziarra orain 2.200 urte irizpide hartara hurreratzeko.

Arrazoi bi izan zitezkeen. Lehena, Hipokrates bera burusoila zela, eta arrazoi objektibo horrek eraman zuela sexu-kontuetan subjektibo izatera, nahiz agerian zientzialaria izan, sakon-sakonean, burusoil ezezik gizakume soil ere bazen-eta. Bigarrena, burusoilak umoretsu samarrak omen direnez, adarra jotze aldera baino ez zuela maxima hura astelehen buruzuriren batean agora erdian jarri. Ea zer pasatzen zen... 

Dena den, auskalo burusoilak benetan umoretsuak ote diren. Ez dakit bada. Euskaldunak, behintzat, ez askorik. Jose Antonio Bastegieta "Marko"ren eraginez, 1997an sortu zen “Euskal Herriko Buru Soil Humoredun Elkartea” eta, belaunaldi bat geroago, ez dira oraindik irribarrezko weborririk tristeena ere moldatzen ausartu. Konplexu hutsa. Hipokratiko samarrak ote?