Mendizale eta bidaiarixa zan San Martin, baiña pentsatzen dot ez zala leku guztietara juango espeleologia ekipo ta guzti. Halan be, sena sena da eta haitzuloren batekin topo egittian, hara juaten jakozen begixak eta erretratatzeko kamarian objetibua.

Lourdes

Betharrameko koba turistikua:

 http://www.guregipuzkoa.net/photo/10651

Lourdes bertako zulua:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10880

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10881

Covadonga (Asturias)

Haitzuluak askotan izaten dira pertsonai mitolojikuen agertoki, eta hala gertatzen da Covadongan be. Sistema karstiko baten ubegixa da, berez:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10730

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10732

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10733

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10734

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14656

Espluca Negra / Casteret kobia (Pirineuak)

ADES-en asko zaintzen da toponimixia, eta biharbada ohittura hori hartu dotelako edo, oso arrarua egitten jata haitzulo bati norbere izena ipintzia. Koba barruan  deskubritzen diran areto edo pasabide barrixetan bai: han ez da sekula gizakirik ibilli, eta zeozelan izendatu bihar izaten doguz. Baiña kanpoko sarreretan... normalian izena eukitzen dabe, eta exploradoriak ahalegiña egin biharko leuke hónek izenok topatzen (artzaiñak, nekazarixak...). Halan be, ikusten nabillenez, toponimo zaharrak zapaltzeko ohitturia oso zabalduta dago Pirineo partian:

• Berez Añisclo mendixa izan biharko litzakenari, Soum de Ramond esaten jako, hango mapak egitten ibilli zan geografuan izena.
• Berez Espluca Negra izan biharko litzakena, Cueva de Casteret esaten jako, espeleologo batengaittik hain zuzen be.
• Lehen aittatu dot Hernaz izena be, Sima de la Piedra de San Martin edo Gouffre Lepineux izenen onduan ahaztuta geratu dana.

Pirineo aldian asko ibillittakua dogu Juan San Martin, eta logikua danez, Ordesa-Monte Perdido ingurura allegatzian Espluca Negra bisittau zeban. Norbert Casteret espeleologo mediatikuak explorau zeban XX mende hasieran, eta bere ezaugarri nagusixa izotzezko formaziñuak diraz:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10798

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10836

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10838

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10842

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11128

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11132

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12448

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12479

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12619

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12620

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12622

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12623

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12624

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12627

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12675

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12677

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12707

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12723

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14714

Mas d´Azil (Ariege)

Koba honek tunel natural bat daka; barruan errepide bat egin zan, eta bertako obretan aztarna arkeologiko garrantzitsuak topau ziran, hain da eze toponimua kultura bati izena emoteko erabilli zan (Aziliense).

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13773

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13774

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13775

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13776

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13777

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14173

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14174

Aragon-Andorra

Argazki honi buruzko detalle gehixagorik ez da agertzen:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12247

Mer de Glace (Alpeak)

Biharbada inguru hartako glaziar ezagunena, izotz-zulo eta guzti:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10900

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10903

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10904

Altamira (Cantabria)

Santillanako kobako pintturak 1880an deskribatu ziran, baiña ez ziran benetakotzat hartu hogei urte beranduagorarte. Bisittarixak asko ugaldu ziran 1970 hamarkadan, eta pintturak babesteko haitzulua itxi eta replika bat egin zan.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14164

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14167

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14169

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14315

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14332

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14333

Niaux (Ariege)

Betidanik ezagutu izan da, eta XVI gizaldittik hona jentia ibilli da barrutik. Pintturak aspaldittik ezagutzen baziran be, iñork ez zittuan ikertu 1908 arte. Gaur egunian arrasto ugari ezagutzen dira eta 1970tik hona eten barik ikertzen dihardu. Zati bat bisittau leike.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14166

Lascaux (Vezere)

1940xan deskubridu ziran, eta bertako pintturak mundu guztian famatu. Bisittari kopuruakin hondatzen hasi ziranez, 1983tik aurrera replika bat ipiñi zan martxan.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14170

Rouffignac (Vezere)

XVI urtetik ezagutzen baziran be, bertako pintturen aittamenak ez ziran XIX mende amaierararte egin, Edouard Martelen esploraziñuakin. 1950 hamarkadan sakonago ikertu ziran, eta ehundaka irudi katalogau –zalantzekin-. Gaur egunian turistikua da, eta bisittau leike.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14171

Grotta del Genovese (Levanzo, Sicilia)

Haitzulo hau amildegi baten dago, itxasora begira, eta korta modura erabilli izan da historikoki. Barrukaldian katazulo illun eta estua zeguan eta, ipoin zaharren arabera, irudi misteriotsuak paretetan. 1949 urtian, neska batek zurrumurruak konfirmatzia erabagi zeban, eta hantxe agertu ziran pinttura eta grabatu zahar pillua, esaten danez Italiako garrantzitsuena. Bisittatzeko moduan dago.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14312

Cueva del Guácharo (Venezuela)

1799 urtian explorau zan lehelengotz, eta 1947tik hona monumentu izendatu zeben, bere balixo naturalistikuangaittik. Venezuelako kobarik ezagunena izango da, eta bisittau leike.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14906

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14907

ADES espeleologia taldia
Urdaibai, Lea eta Artibai (Bizkaia)
********************

Aste honetan, Aulestiako lurrazpietan egon gara zentrauta.

Lehelengo, Matiena-Abadianoko GEMA taldekuak lagunduta, Lezateko haitzulua errebisatzen jardun dogu. Koba ikusgarri hau esplorautzat izan dogu oiñ arte -horren erakusgarri, laster argitaratuko dogun artikulu zientifikua-, baiña ausart talde bat agertu da "Saharako geletan" dagozen jarraibide posible batzu arakatzeko gogoz. ¡Ezin ezetzik esan!

Bestalde, Angiz auzoko Alperdoko ubegixa topografiatzera juan gara, Bedartzandi eta Iturritzeko lezetatik datozen uren biltokixa dana. Hamabost urte inguru pasau dira taldekide batzu ikuskatu eta interesekotzat hartu zebenetik, baiña oiñ arte ez dogu horretarako denporarik hartu. Eta benetan merezi izan dau: antxiñako informaziñuetan 150 metro emoten bajakozen be, nahikua izan dogu pizkat arakatzia 400 metrotako tunel-sare interesgarrixa neurtzeko, puntu ugarittan jarraitzeko aukeriakin.

********************
59 posta kutxa
Gernika 48300 (Bizkaia)
ades@euskalnet.net
94 - 625 23 52

Gure etxian beti ezagutu dot kajatxo bat jai programez beteta. Afiziñua izan dogu beti hárek gordetzeko, eta gaur da eguna ez dakittela zihetz zergaittik: nere ustez, bertan agertzen dirazen artikuluengaittik edo. Gaur egunian egitten dira liburuak, ba dakaguz herri aldizkarixak... baiña sasoi baten, pentsatzen dot gatxa izango zala norbere herriko kontuak azaltzen zittuan argitarapenen bat jiratzia, eta jai programia izango zala horretarako aukera bakanetakua.

Ohittura horri eskerrak, 1939ko jai programa berezi hau gorde dogu. Ba dira urte batzu haxe eskaneau eta Eibartarrak zerrendako “vault” zaharrian sartu nebala, baiña nere ustez merezi dau hárek irudixak erreskatau eta blogian ipintzia. Ez dake erresoluziño asko; disketien denporak zira, eta ezin izaten neban pisu haundiko artxibuak manejau.

Argazkiak.org | 01aurrea © cc-by-sa: txikillana

Duda barik, azala da inpaktantiena. Ondo ikusten da gerria irabazi barrixak euren leluak zabaltzeko gogotsu –eta ahaltsu- zebizela.

Argazkiak.org | 02hitzaurrea © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 03propaganda © cc-by-sa: txikillana

  Argazkiak.org | 04propaganda © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 05propaganda © cc-by-sa: txikillana

 Gero, iragarkiz betetako pajiñak datoz. Printzipioz gaur eguneko jai programak besain aspergarrixa da, baiña ba dago alde bat: oin dala 70 urteko kontua izatian, lelo komertzialak, telefono eta telegrafo zenbakixak, kalien izenak... orduko bizimoduari buruzko informaziño pizkat emoten deskue. Ointsurarte ezagutu doguzen enpresak bebai.

Argazkiak.org | 06fichazulputorojo © cc-by-sa: txikillana

 Hamen dator beste propagandako mezu bat. Kasu honetan, ENAM-ekuak (Espainiar Nazio Askapen Mobimendua) bono-laguntzak saltzen dabizela iragartzen dabe. Erosten ez dabenak, ba ez erostia daka; baiña gero... gerokuak...

Argazkiak.org | 07propaganda © cc-by-sa: txikillana 

Argazkiak.org | 08propaganda © cc-by-sa: txikillana

Salon Teatroko iragarkixak ez daka ezer politikorik, baiña ondo erakusten dau orduko espektakuluak iragartzeko estilua.

Argazkiak.org | 09propaganda © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 10propaganda © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 11frankorenberbak © cc-by-sa: txikillana

 Hamen dago bera: Generalisimua. Herrixan zerbitzura.

Argazkiak.org | 12osasunaz © cc-by-sa: txikillana

 Hau izango litzake programa honetako artikulo “propiamente dichua”. Miguel Martinez Sostre medikuak idatzittakua da, eta bere gai nagusixa Eibarko osasun egoera orokorra azaltzia bada be, iritzi politikuak eta aldarri frankistak behiñ eta barriro iges egitten detse.

 Miguel Martinez honen kontsulta partikularran iragarkixa be aurreratxuago agertzen da programan. Pentsatzen dot asko izango zebala Mobimenduari eskertzeko, Sanatorixo Antituberkulosuan zuzendari ipiñi zeben eta (“Nueva España” izen barrixakin).

 
Argazkiak.org | 13osasunaz_garaipenaz © cc-by-sa: txikillana

 Osasunari buruzko artikuluan azken pajiñian ostian, soneto aberkoi bat, bere forma eta maketaziño berezixaz aparte interes haundirik ez dakana.

Argazkiak.org | 14egitaraua © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 15egitaraua © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | 16egitaraua © cc-by-sa: txikillana

 Jai programan, ez dot ikusi nabarmentzeko moduko ezer. Izatekotan:

• “FET eta JONS” bandian aktibidade frenetikua. ¿Aurreko musika banden arrastuekin osatutakua izango ete zan?
• OJ-en igari txapelketia. Ez dakitt nik Eibarren igari txapelketarik egitteko moduko lekurik egongo zan  ¿errekako kunboren baten edo?
• “Festejos regionales” atalian, aizkolaris (sic) eta pulsolaris iragartzen dira. Euskerazko grafixiana deskuido bat izango da kontizu. Arduraduna ez bazeben afusillau...

Argazkiak.org | 17egitaraua_auxiliosocial © cc-by-sa: txikillana

 Pajiña honetan, “Auxilio Social” erakunde siniestruak egindako bihar batzuen gorazarria (jantokixak eta razionamentua). JG Rodrigok siñatzen dau, falangistia seguramente; testuak behintzat, nazional-sindikalismuan zapore indartsua daka, obreruen gorazarre eta guzti.

Argazkiak.org | 18arrateylametrallamarxista © cc-by-sa: txikillana

 Hamen barriz, Arrateko elixia konpontzeko biharrak iragartzen dira. Literatura fiñezko estilo-ariketan, irudi bukoliko eta piadosuak marxisten metralliakin alderatzen diraz.

Argazkiak.org | 19propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 20propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 21propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 22propaganda © cc-by-sa: txikillana

Iragarkixekin segitzen dogu. Esan biharra dago, jai programa honetan agertziak berez ba dakala esanguria. Hasteko, bertan agertzen dirazen enpresak Mobimenduak onartutakuak dira -ez dabez sakeau edo eraitsi-. Halan be, egoera desbardiñak dagoz: beti irabazlien alde dagozen txaketeruak; ideiak gogoz kontra iruntsi bihar izan dabenak (adib. Kaitano Kareaga); lehengo moduan, gerra ostian be etekiñan billa segiduko dabenak...

(
Argazkiak.org | Hilario Bartra © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | Banco de Vizcaya © cc-by-sa: txikillana

 Argazkiak.org | Camiseria Aguinaga © cc-by-sa: txikillana

Gehixenak iragarki sinpliak ipiñi dabez: enpresian izena, produktuan azalpenen bat, eta kitto. Baiña ba dira euforiko batzu, errejimen barrixari ongietorri mezuekin eta Aro Barrirako produktuekin nabarmentzen dirazenak.

Argazkiak.org | 23propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 24propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 25propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 26propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 27propaganda © cc-by-sa: txikillana

Argazkiak.org | 28propaganda © cc-by-sa: txikillana

 Iragarki gehixago. Eibarren ez ziran hamen agertzen dirazenak baiño askoz be komertzio gehixago egongo. Pentsau leike zelan juango ziran propaganda-saltzailliak aterik ate:

• ¿Iragarki bat ipiñi nahi dozu jai programan?
• Ez dakitt ba, diru barik nabil ta...
• Ez dozu nahiko Mobimenduan aurrian itxura txarrakin geratu, ¿ezta?
• (...)

 
Argazkiak.org | 29kontrazala © cc-by-sa: txikillana

 Hala ixten da 1939ko Sanjuanetako programia. Ha zelako jai girua egongo zan gure kalietan ¿ezta? Nahiz eta urte pare bate lehenagokuak dirazen, hónek irudixok pizkat girotzeko balixo leikie:

http://eibar.org/blogak/orakulua/archive/2009/10/24/nora-hoia-kajoitxu/

http://www.lasonet.com/eibarfotos/videos.html

Ekaitz giruan irakorri dot, ezin guztiz zentrauta, baiña halan be guztiz espezíala dok liburu hau. Testuingurua biharbada motzena, baiña halan be ederra: hiltzera doian pertsona baten azken segunduetan, bere bizitza guztia eta zeozer gehixago bizitzeko ahalmen miragarrixa. Eta gizon horren izaerian billaketia, eta maisuak moldatzeko era harrigarrixa... posible dan edo ez dan, esan gura dot: halako kasuak egoten diran edo ez diran ez dakitt. Baiña ederrak diraz. Berez oso gordiñak dirazen egoerak hain delikatuki deskribatzen dittu eze, munduko naturalena dirudi, esate baterako, narru zatixakin hartu eta zigortzia. Maittasun frogia.

Azken urtietan Hondarrabixan bizi izan zan Juan San Martin. Bere afiziñuari segika, Jaizkibel inguruan be ibilli zan, batez be arrasto arkeologikuen atzetik. Bertako pseudokarstan irudi asko topau geinkez bilduman:  

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11275

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11281

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11284

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11285

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11286

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11288

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11289

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11294

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11295

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11296

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11303

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11319

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11324

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11325

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11348

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11292 (Aierdi harpea)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11298 (Marla haitzulo gunea)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/15213

ADES-en gaur eguneko ikerketa eremuan be ibilli zan Juan San Martin.

Santimamiñe (Kortezubi)

Haitzulo honetako argazki asko agertzen dira. Batetik, arkeologia maillan dakan garrantzixangaittik; eta bestetik, urte askuan bisitta turistikuendako egokittuta egon zanez, bere lagunak eruateko aprobetxau zebalako.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10232

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10233 (Barandiaran)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10234

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10235 (Maiztegi, Atxa, Zulueta eta Iriondo, ´Lagun-Artea´ elkarteko kideak)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10239

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10240

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10241

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10242

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10243

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10244

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10245

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10246

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12060

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10247 (JSM, Toribio Etxebarria, Jose Laskurain eta frantses bat)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10249 (Marful, Pako Alustiza eta Dionisio Murua)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14151

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14153

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14195 (Barandiaran)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14198

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14313

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14327

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14329

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14330

http://www.guregipuzkoa.net/photo/14331

Atxeta (Forua)

Barandiaranek 1959 eta 1960an industu zeban haitzulo hau. Argazkixa ordukua da:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9363

Garratxa edo Lumentza (Lekeitio)

Bertan arrasto arkeologiko garrantzitsuak agertu ziran, txirula prehistorikua esate baterako:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9893

Entzun zazun, adiskide, saio hau dizut eskeintzen.

ADES espeleologia taldia
Urdaibai, Lea eta Artibai (Bizkaia)
********************

Cantabriako mendixak Espainia guztiko koba dentsidade haundiña konzentratzen dabe. Hain da eze, bertako espeleologuak ezin izaten daben dana ikertu eta nazionalidade desbardiñetako lagunekin expediziñuak osatzen dabezen paradisu espeleologiko hartako exploraziñuan pizkaka sakontzeko.

Hala gertatu da aste honetan frantziar eta euskaldunen artian. Juan dan urteko biharrari jarraipena emonda, Albertvilleko eta Bizkaiko espeleologuak "La Gándara" sistemia arakatzen segidu dogu. 100 kilometrotik gorako laberinto honetan, hamaika ordu ta erdiko trabesixia egittia suertau jaku oinguan ("Le Delator"; "La Grand Galerie"; "Galerie des Anesthésistes"; "Rio Viscoso"; "Galerie des Anémones") eskalada bat egin eta hurrengo expediziñorako vivac baterako hornidurak eruan ahal izateko.

Aste amaieran, ostera, ADES-en falta ezin dan ekittaldixa burutu dogu: Aulestiako Lezate haitzulo zoragarrira urteeria, antxiñako eta oingo espeleologuak alkartzeko atxeki parebakua.

 
********************
ades@euskalnet.net
94 - 625 23 52
http://www.espeleologia.info/

Juan San Martinek ikerkuntza bihar haundixa burutu zeban Erronkari partian. Aurreko baten kultura maillan aittatu genduan, eta espeleologikoki be kanpaiña garrantzitsuetan parte hartu zeban.

Erronkari eta Baretous artian, Hernaz izeneko mendatia dago eta bertan kokatzen da San Martin harrixa, 262 zenbakidun mugarri ezaguna. 1950ian, Georges Lepineux eta Giuseppe Occhialini espeleologuak leza bat lokalizau zeben leku horretan. Hainbeste arrazoiengaittik, bere exploraziñua oso “mediatikua” izan zan: lehelengo bertikalan sakona (300 metrotik gora), Marcel Loubensen istripu dramatikua, munduko leza sakonena bihurtzia, munduko aretorik haundiñetakuakin (La Verna)...

Gaur egunian, leza hau “Sima de la Piedra de San Martin” edo “Gouffre Lepineux” izenekin ezagutzen da, leku horren benetako izenan kaltetan (Hernaz). “Pierre St Martin-Gouffre des Partages” izeneko sistemian parte da: 80 kilometrotako galerixa-laberintua, sei sarrera desberdiñ dittuana. Larrako karst osuan exploraziñua espeleologo askoren elkarlanian eruaten da, ARSIP erakunde internazionalak koordinauta.

Juan San Martin be han ibilli zan, eta bere bilduman bertako argazki sorta haundixa topau leike. Gehixenak 1960ko Uztaillekuak dira, Aranzadi Elkarteko beste sei kidekin batera ikerkuntza expediziño baten parte hartu zebanekuak (Euskal Espeleologoen Elkargoko V Jardunaldixetan). Expediziño horretan nazionalidade desbardiñeko ehun pertsonatik gora hartu zeban parte, hiru taldetan banatuta. San Martiñen taldian biharra Hernazeko sarreratik La Verna aretoraiñoko topografixia egittia izan zan, Antoine Saunierren zuzendaritzapian. Expediziño hari buruzko informia Munibe aldizkarixan argitaratu zeban,

Halako informiak irakorritta, batek bertigo pizkat sentitzen dau: izan be, gaur egunian darabigun asteroko kroniken antz haundiegixa dake: batek daki hamendik urte batzutara beste espeleologo batzu ez ete daben gure nota kaskarrak modu berian irakorriko... (¡glup!).

Eskilzarrako kanpamentua:

Hamen egin zan kanpamento basia, Uztaillan 9xan:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9709

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9710

Inguruak

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10287

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9450

Hernazeko kanpamentua

Uztaillan 10ian ipiñi zan, lezian sarreria baiño beheratxuago. Materixal guztia mandoz karriatu zan bertaraiñok.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10259

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10278

Sarrera historikua.

Gaur egunian sistema honen 6 sarrera ezagutzen dirazen arren, Hernazekua izan zan lehelengua eta bertatik egin ziran hasierako exploraziño guztiak.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10261

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10267

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10268

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10271

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13188

Unai eta Oier San Martin, leku berian 1975 inguruan. Gaur egunian sarrera historikua eraikin batekin itxitta dago. Errepidetik errez ikusi leike.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/13133

Tornua

Hernazeko lezian lehelengo potzua oso oso sakona da, 300 metro baiño gehixagoko jaitsieriakin. Materixal eta pertsona guztien karriua arintzeko torno bat instalau zan sarreran:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10264

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10265

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10266

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10279

Tornua sarreratik ikusita

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10269

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10270

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12408

Bidegain eta Casteret

Jose Bidegain eta Norbert Casteret lezia deskubridu zeben espeleologo taldekuak izan ziran. 1960ko kanpaña honetan be parte hartu zeben, hamen ikusten danez:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9392

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9395

“Espainiar espeleologo taldea”

Argazki honetako bat, oker ez ba nago, Ruiz de Arkaute da:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10258

“Jeitsiera hasten deneko lekua”

Jon Arana, jaitsieria hasten; lehelengo potzu honek hirurehun metro baiño gehixagoko sakoneria daka (Eiffel torrian alturia):

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10280

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10286

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12406

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12407

Lehelengo kanpamentua

Uztaillan 11an ipiñi zeben, sarrerako bertikala jaitsi eta Lepineux salan bertan:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10252

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10274

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10276

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12410

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12411

Juan San Martin, sarreran

Genefono bat eskutan, barrukuekin berbetan. Antza danez, arazuak izan zittuezen telefono harixak ipintzeko; tornuan kabliakin endredatuta eteten zan, eta hiru bidar ipiñi bihar izan zeben.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/11266

Bigarren kanpamentua

Uztaillan 15ian, topografia taldia Loubens salara allegau zan eta han plantau zeban kanpamentua.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10277

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12409

1952 urteko exploraziño kanpaiñan, Marcel Loubensen istripua gertatu zan. Torno batetik txintxilizk zeguala, kablia eten eta espeleologua altura haundittik jausi zan, lesiño oso larrixak eginda. Orduko teknikekin konplikaua zan zaurittu bat kobatik etaratzia; erreskate lanen erdixan hil zan Loubens, istriputik 24 ordura. Gorpua barruan lurperatu bihar izan zeben, eta hau da bere oroitarrixa:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10263

Antoine Saunier

Topografo frantziarra izan zan Juan San Martinen taldian burua.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10297

Hirugarren kanpamentua

Oker ez banago, Chevalier salan. Bertarako bidian gogortasunangaittik, suministro arazuak hasi ziran hamen (jatekua eta erregaixa). Gaiñera, ozta-oztan egon ziran istripua izateko: espeleologo bat denda kanpañatik urten, eta segundu gitxira 3.000 killotako harri blokia jausi zan paretetik, dendia azpixan hartuta.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10262

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10272

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10273

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12413

La Verna

Ekipua Uztaillan 18xan allegau zan “La Verna” areto erraldoira (270 x 230 x 180 m, lau edo bost katedral kabitzeko morokua). Zazpi eguneko bide neketsua izan zan, egunero 12 ordu topografiatzen; bueltan, beste egun bi biharko zittuezen kanpora urtetzeko. Juanen bilduman ez dago orduko argazkirik: nahikua biharra izango zeben aparte be, erretratuak egitten hasteko...

1960an amaittu zan La Vernara sartzeko tunel artifiziala. EDF hidroelektrikiak hasi zeban 1954an bertako ur-saltua aprobetxatzeko asmotan, baiña ez zeben ondo egin eta beste koba bat agertu zan (Arphidia), ordurarte ezezaguna. Nun zulatu bihar zan jakitzeko, ezinbestekua zan topografixa ahal danik eta zehatzena egittia: eta horixe izan zan, hain zuzen be, Antoine Saunier eta Juan San Martinen taldian helburu nagusixa.

La Vernako irudi hónek 1961ko Maiatzekuak dira. Seguraski, erretratuak tuneletik sartu eta gero hartu zittuan; 800 metroko pasiotxua edo egun biko ibillaldi gogorra ¡ederra aldia!

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10275

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12412

Felix Ruiz de Arkaute, La Vernako sarreran.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10284

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12414

La Vernako tunelan sarreria, Santa Grazin.

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10283

Oharra: orduko argazki teknikekin, ezin izaten zan hain gela haundixetako irudi onik hartu. Gaur egunian La Vernako irudi hobiak lortu dira, hamentxe esate baterako.

“Espedizioaren jeitsiera bailarara”

Manduak be ez zeben bihar makala egin:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10254

Lagun taldia ´Aranzadi´ galerian

1960 arte, San Martin lezian barrenengo puntua La Verna aretua zan, (-) 737 metrotan. Tunela egin eta gero exploraziñuak egitteko erreztasun gehixago etorri zan;  La Vernako paretan bertan galerixa barri bat agertu zan (“Aranzadi” izenekua) eta bertatik exploraziñuak (-) 940 metrotara aurreratu ziran. Hala diño Munibe aldizkariko 1961ko ale honetan. Hónek argazkixok ordukuak dira (61ko Abuztua)

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10256

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10285

http://www.guregipuzkoa.net/photo/12415

“Anbotoko Begia”

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9250

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9253

Gerriko kobie

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9267

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9273

Marijen kobie

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9257

“Bentaneta”

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9408

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9409

http://www.guregipuzkoa.net/photo/9410

Sorginkobeta (Aitztxiki)

Mendi honen tontor bixetako baten dagon zulua:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10295

“Nardin-Koba (Izpizte)”

Santa Cruz abade/gerrillero karlistian ezkutalekua:

http://www.guregipuzkoa.net/photo/10019