Ingelesen hilerria

Bilaketa eta euskara agertzen direlarik orain Tagzanian, ohar batzuk.

Euskal Herriko toki-izen bat bilatuz gero, agian agertuko da, eta agian ez. Bizkaia eta Gipuzkoako udalerrien izen ofizial euskarazko batzuk ageri dira, baina ez Nafarroakoak, edo udalerri mailatik beherako tokienak.

Badakigu badaudela herri-izendegi euskaldun zuzenak argitaratuak... baina nola bihurtu haien datuak Tagzaniako latitude eta longitude koordinatuetara? Munduko toki-izenen datubase bat darabilgu guk. Suitzan apailatu du bertako lagun batek, eta Geonames deritzo. Geonames-en informazio iturri nagusia, halaber, AEBetako gobernuaren datutegi libre eta publikoak dira, bereziki militarrena, munduko toki-izenen kasuan. Ikaragarrizko informazioa daukate haiek, eta publiko egin dute.

Euskal Herrian, toki-izen bat bere kokapenarekin lotzen duen datubaseak egongo dira. Informazio Sistema Geografiko publikoak egon badaude, baina haien datuak publikoki eskuratzerik.... Europan gaude, eta hemen diru publikoz ordaindutako informazio publikoa giltzapean egon ohi da. Eta egoera honek okerrera egin dezake, Europako Batasuneko Inspire zuzentarauak aurrera egiten badu.

Hortaz, militar amerikarren datuak ditugu, eta direnak dira. Ez dago Intxetru haien datutegian, baizik eta Chinchetru.

Kontua da, Geonames-eko suitzarrarekin kontaktuan, modua egin dugula datuak zuzentzeko. Intxetru ere toki-izena dela, eta euskara dela, eta kokapen zehatz horri dagokiola.

Nola egin hau? Bilaketen emaitzetan klikaturik, datuak zuzentzeko aukera ematen digu. Azalpen batzuk Tagzanian bertan.

Zuzenean egin genezakeen Chinchetru ezabatu eta Intxetru jarri edizio aukera hauekin. Baina zertarako gutxitu informazioa? Kontrakoa hobe: eman informazio gehiago! Zertarako ukatu gaztelania, bestalde? Soraluze baten ondoan, Placencia de las Armas izena guztiz baztertzeko gogoa senti dezake erabiltzaile euskaldunak... baina, zer irabazten dugu horrekin? Izen historiko bat, gaztelaniaz erabili izan dena, eta hainbat erreferentziatan agertuko den hor nonbait, zertarako ezabatu? Utz dezagun Soraluze izen nagusitzat, baina Plaentzia aldaera ere bai (bere garaian Euskaltzaindiak ontzat ematen zuena, eta bertako euskaldunek erabili darabiltena), eta Placencia de las Armas ere bai.

Posible da, Geonames-eko Marc Wick-ekin dudan tratuagatik susmatzen dudanez, hizkuntza-kodeez gain izenen balorazioan beste informazio gehigarri bat gehitu ahal izango dugula Geonames-en: izena ofiziala den ala ez, historikoa den, etab.

Horrez gain, Geonames-en izenak (eta kokapenak) zuzentzen hasteko gogoa baduzu, sor ezazu kontu bat gune hartan, zure gehikuntzak ez daitezen anonimoak izan. Izan ere, nik uste dut hizkuntzen kontuarekin bandalismoa gerta daitekeela, batzuek besteen izenak ezabatu eta halakoak.

Baina Geonames-en izen bakoitzaren historikoa gordetzen da, eta aldaketen kontrola ere badago, eta hortaz, izen aldaketak baloratu behar badira kalitateagatik, anonimoak ez direnak baliotsuagoak izango dira azkenean, eta bandaloen IP helbideak detektatzeko modua ere egongo da.

Modako filma ikusi dut asteburuan, Brokeback Mountain. Lehen zatian, Joe Aguirre bat agertzen da, artalde-jabea, gaiztoarena egiten. Fortuna egindako euskal artzain bat, pentsa dezakegu.

Nik ezagutu nuen Joe Aguirre bat, Ameriketan artzain izandakoa. Jose Agirre, Mallabikoa, Idahon artzain izandakoa, eta handik bueltan Eibarko Alfan atezain izana.

(Irutxuloko Hitza egunkarirako zutabea da hau) Nire ingelesezko irakaslea izan zen, partikularrak hartzen nituen haren etxean mutikotan. Ingeles apur batekin moldatzen gara gaur egunean, eta hari zor diot nik hori, neurri batean. Jose Agirre idatziko genuen gaur hemen, eta Joe Aguirre izango zen han, Jesus guztiak Jess bihurtu ziren bezala Nevada edo Kaliforniako abeltzaintzan.

Egia esanda, filmaren gaia ez da, inondik ere, artzaintza edo euskal emigrazioa. Bi cowboy homosexualen bizimodu zaila da istorioa, eta horren inguruko kontuak: egia, maitasuna, nor bere buruari edo ingurukoei leial izatea, bizimodua bideratzeko zailtasunak, gizontasuna, ezer gutxi duenaren lanaren nekeak... Film ederra da. Gizarte tradizional batean, zein izan da homosexualen tokia? Badirudi, gaur egunean Donostian filmeko Wyoming eder baina triste horretan baino hobeto gaudela. Notizia ona da Gehitu bezalako mugimendu batek gure kaleetan lortu duen bisibilitatea. Baina, dudarik gabe, aurreritzietatik libre bizitzetik urrun gaude, eta Mikel Martin EHGAM-eko militanteak Espainiako militar batzuengandik jaso zuen jipoia ere duela gutxikoa da.

Joe Aguirre filmakoa, Wyomingekoa, gizon zitala da, eta mesprezuz ikusten ditu homosexualak. Nik ezagututako Jose Agirre gizon ona zen, langilea, gizon zuzena, baina ez dakit homosexualitateaz zer iritzi zuen. Suposatzen dut apenas dakigula, benetan, zer zen homosexualitatea gure aiton-amonen gizarte tradizionalean. Pentsatu nahi dut, hala ere, zuzen jokatzen ikasi izan badugu nagusiengandik, haien arora begiratu barik, orain tokatzen zaigula guri zuzenak izatea. Libreago bizitzeko, hiri honetan, hemen eta orain, Donostian.

Larunbatean Berrian erreportaitxoa eta argazki sorta, Lezoko inauteriekin. Bertako umeen egunarekin, ostegunzuri delakoarekin. Dena batera zetorren, ostegunzuri, ostegun zuri... baina, kontxo, ez nekien Eibar inguru hauetatik harantzago Eguen Zuri honek bazituela paraleloak, umeen egun karnabaleroa gainera.

Lezotik inguru hauetarako tarte giputzean, ostera, ez dakit Ostegun Gizen besterik ezagutzen duten... Gaztelaniaz ere hala esaten diote, gizen, eta gure enpresako praktikanteagatik jakin dugunez, Polonian ere gizen.

Urrats handia gaur Tagzania proiektuan. Euskaraz ere badugu, azkenean! Erabiltzailearen interfazea, bederen, zeren dokumentazioaren itzulpenerako ez dugu ahalik. Ez euskaraz kostatuko zitzaigunagatik, baizik eta beste hizkuntza batzuetan ere bideratu nahi dugulako: hizkuntza askotan gainera. Hasteko, ingelesaz gain, euskara, gaztelania eta poloniera ere gehitu ditugu.

Poloniera? Bai. Karol Palys dugu gurekin praktika batzuetan CodeSyntax-en. Poloniako ikasketa teknikoen ikastetxe batetik, 18 urteko hamar laguneko koadrila etorri da Eibarko Armeria Eskolara. Hemen, enpresetan banatu dituzte hiru asteko praktiketarako. Enpresa industrialetara joan dira gehienak, baina mutil hau, Interneteko kontuak zekizkiela eta, guri bidali digute Armeria Eskolatik. Trukean, Eibartik ere joango dira harantza hemengo beste gazte batzuk. Mutil jatorra, Karol.

Itzulpenak sarean argitaratu ditugu, Tumatxan.

Bihar Donostian dagoen mahainguru interesgarri baten bezperan, inbidiak barrena janda, literatur bloga hasi dut!

Blogak.com-en blog probisional bat ireki dut, iraungitze datarekin. Duela 10-15 urte idatzitako testu batzuk kargatuko ditut han, erdi galduta nituenak eta paperean aurkitu ditudanak. Transkribatze-argitaratze lana egingo dut orain, eta amaitutakoan... ba artxibatuta geratuko da Interneteko eternitatean edo.

Hor da: www.blogak.com/queneau

Zera da gaia, Raymond Queneau-ren Estilo Ariketen gainean neuk egindako itzulpen saio zahar batzuk. Inora ez ziren iritsi testu haiek, eta gaur, Xabier Olarrak Igela argitaletxearekin itzulpen tajuzkoa argitaratu duelarik, ba, neureak ere sareratzea pentsatu dut.

Sekula irakurri dudan libururik barregarriena, Queneaurena. Lan honen gainean kuriositate gehiago duenak, gaur du, otsailak 16, aukera bat Bilbon. Irakurketa-errepresentazioa Olarra itzultzailearekin eta errezitatzaileekin Likinianon 20.00etan. Informazio gehiago hemen.

Hemen goian, Zaldi Eroak Olarra-Igelaren libururaren azalerako egindako ilustrazioa.

Direktiba edo zuzentarau gaizto bat Europako Batasunetik datorkiguna: Inspire

Helburua, copyright gubernamentala ezarri informazio eta irudi geografikoen gainean. Datu publikoak, diru publikoz ordainduak, giltzapean. Berriz ere.

Ekimen publikoa sortu da, hori geldiarazteko, Public Geo Data. Bertan dituzu, ingelesez, Inspire errefusatzeko arrazoiak. Public Geo Data ekimen irekia da, eta Eibartik gaztelaniaz eta euskaraz itzuli dugu jada eskaera. Euskarazko eskaera itzulia, jarraian. Europako Parlamentuari eskaera

Behean sinatzen dugunok, eskaera egin nahi diegu Europako Parlamentuko kideei, atzera bota dezaten INSPIRE Zuzentaraua, Europan informazio geografiko eta espaziala arautzeko ezarri nahi dena.

• Informazio Geografiko Publikoa oinarri-oinarrizko tresna da, gizarte zibilak informazioaren aroan aurrera egin behar badu.
• Mapa eta datu publikoek, kokapenaren inguruko teknologia berrien sorta osa susta dezakete, garapen ekonomiko eta sozial handi baterako aukera irekiz.
• Europako administrazioen arteko elkarlana ziurtatzeko modua datu da datu geografiko irekiak izatea; horrela egingo da lan alor garrantzitsuetan, hala nola ingurugiroan edo errolda kontuetan.
• Onartzen bada, Estatuek copyright murriztailea ezarriko dute informazio geografikoaren gainean, eta horrekin, herritarroi berriz ordainarazi nahi izango zaizu dagoeneko ordaindua dugun informazioa, denon zergekin lortu baita informazio geografiko hori.

INSPIRE Zuzentarauak urte askotarako atzeraldia ekar diezioke Europari, mapetan dagoen potentzial ekonomiko eta soziala arriskuan jarriko delako, eta baita kokapenaren inguruko teknologien garapena.

Lehenago irten ginen The Economist aldizkarian, baina azkenean, Berria-n ere azaldu da Tagzania orri orokorretan. Kostatu da apur bat, tartean errieta txiki bat Edu Lartzanguren kazetari eta blogista ex-eibartarrari... (bueno, Jabi Zabalak ere aipatu zuen Tagzania, baina ez informazio okorreko orrietan, Interneteko bere atalaren azken aleetako batean baizik).

Artikulu polita irten da, izenburutik hasita. Pozik egoteko modukoa. Beti okurritzen zaizkizu ñabardura txoroak kazetariaren testuaren gainean egin nahi zenituzkeenak, baina ez du merezi haietan sartzea. Eskerrik asko, Edu!

Argazkian, itxura eta ile nahasiekin ni, beti bezala, eta pantaila-irudi interesgarri bat.

Julen Gabiriaren Bilboko puntu batzuen mapa da hau, zazpi kaleen inguruan zoom egina eta zentratua, taberna hau erakusteko, kerik gabeko lokal bat alde zaharrean.

Eduren artikuluak The Economist-en azaldu zena ere aipatzen du. Ekonomia-aldizkari ezagun horren artxiboetan, hemen dago, baina ordaindu egin behar da hara sartzeko. Hala ere, testua hemen dago osorik.

Eibarko lagun batek kargatu du Tagzaniako 10.000. puntua.

Deskribapen bitxia eman dio, benetan ;-)

Juxtu Errenterian dago, gaur egunean, erresoluzio handiaren eta txikiaren arteko muga bat Googleren satelite irudietan.

Iritsiko dira irudi hobeak hona ere, eta baita errepide mapa eta kaletegi zehatzak. Neguko Joko Olinpikoen harira, Piamonte eskualdean azaldu dira errepide mapa zehatz horiek duela egun gutxi.

Uda hurbildu ahala, Munduko Futbol Txapelketa dela-eta, Alemaniakoak ere etorriko dira, seguru. Eta susmoa dut, hortik eta hemendik ikusitako batzuk ikusita, Espainia eta Frantziakoak ere izango direla eta, hortaz, Euskal Herrikoak ere bai tartean.

Sustatu izan zen lehen euskal webloga, 2001ean sortua. 2003an sortu zen blog pertsonalen bat, baina hauen hazkundea 2004an izan zen, eta Eibar.org honetan sortutako komunitatea mugarri bat izan zen, adibidez. 2005ean jarraitu zuen blog euskaldunen biderkaketak. Eta urte horretan bertan, kezka eta galdera toki batean baino gehiagotan: bloga aitaren batean, di-da, hiru urratsetan eta elkarte baten baimenik gabe sortzeko zeozer behar zela... Blogger euskaldun bat behar zen.

Egia da. Bloga di-da batean sortzeko plataformetan, Blogari.net izan zen lehena iazko azaroan. Baleikek Zumaian urtarrilean irekitako blog komunitatea herri bertako blogentzakoa da, baina tankera bereko sistema automatiko batekin sortzen da bloga. Orain Blogak.com sortu dugu, beste ekimen bat dator plazara, eta ez da azkena izango: sortuko dira gehiago blogosfera euskaldunean.

Blogari.net-en aitzindaritza, gaitasuna eta arrakasta nabarmentzekoak iruditzen zaizkit. Ia 400 blogari bi hilabetean. Bi hilabete barru, Blogari.net-en 600 badira, eta Blogak.com-en 100 (optimismo faltagatik ez dadila izan), guztira 700 izango direla esan nahi izango du horrek. Blog asko test hutsekoak, edo mezu parearen ondoren abandonaturikoak izango dira, baina gauza interesgarriak ere egongo dira tartean. Blogak.com-en espero du ale batzuk nabarmenduko direna: Katixa Agirreren bloga edo Patxi Petrirenarena ezinbesteko harpidetzak iruditzen zaizkit. Eta haiekin, ahots berriak ere bai. Poztu nau Eibartarrak zerrendan ezagututako Josu Mendikute gazteak Blogak.com-en hastea Bidarrixa.

Enpresak duela gutxi atera duen softwareak, Bitakorak, lehen erabiltzaileak ditu: gu geu eta gure ingurukoak...

Tagzania guneko albistegia berregin dugu harekin. Mutrikuko Atxukaleko Peio Arreituk eta nire lankide Aitzol Naberanek bertako blog komunitaterako moldatu dute. Eta, gaur, Javier Ortiz kazetariaren gunearen berregituraketan estreinatu dugu gaztelaniaz.

Javierortiz.net bada urte batzuk Ortizek egunero berritzen zuela. HTML estatikoarekin, harpidetza posiblerik gabe, baina zintzo... Orain berregin egin diogu. Blog bat baino gehixeago da, bi blog komunitate edo bloke, bata bere testuekin eta bestea bere lagunen bitakorekin. Horien artean, orain arte elebitan Eibar.org-en jardun duen Mikel Iturriaren blog espainol berria, Pedradas. Mikel Iturria Iturri izan da zubi Eibarko gure enpresatxoaren eta Ortizen artean.

Hots kritiko bat Espainiako prentsaren eta pentsamenduaren panoraman. Horixe da Javier Ortizena.