Hauek dira hiru IKTeroak
Nor dira IKTeroak? Ordiziako Jakintza Ikastolako monstruo horiek. Adinean aurrera zoazela, nahastu egiten da bat nor den nor, gatxizen, izen eta aurpegiekin, eta neure burua ez gehiago bihurritzeko, post hau ezinbestekoa ikusten dut gaur, auto-erreferentziarako batik bat. Hauek dira IKTeroak:
Maite Goñi Sei.
Jokin Lacalle Jolaus.
Mikel Etxarri Magic
Euskal Herria txukunago goi-goitik
Euskal Herri osoko irudiak hobetu dira Google Maps-en eta Tagzanian. Behintzat, lehen erresoluzio handirik ez zutenak.
Hor goiko irudi horretan bezala ikusten da orain Eibar. Lehen hala zen, ostera.
Irudi sorta bat daukat Flickr-en, nola ikusten den Euskal Herria satelitetik eta goi-goitik Interneteko irudi eta mapa aplikazioetan.
Hala ere, Eibarren erresoluzioa ez da Bilbokoa bezainbestekoa. Kaleetan ezin daiteke zoom egin Bilbon bezainbeste. Konparatu Tagzanian:
Portugal, Frantzia, Espainia eta Belgika osoa hartu ditu irudi berrikuntza honek.
A8: urteroko iruzur eta gezur matematikoa
Aurtengo prezioak hemen, Gipuzkoako buletin ofizialeko 2006ko azken alean (nik ezin ditut hauek Firefoxekin ireki, GAO-ren web diseinua aldatu zutenetik, neure problema ote?)
Alderatu daitezke 2006an indarrean ezarri zirenekin, edo aurreko urtekoarekin. Argumentazioa ere hor dago, "ibilgailu arin eta (1) astunentzat %3,42 igotzea, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoan aurreko lehen abuzturako zehaztutako (%3,60) urtearteko prezioen indize orokorrak izan duen bariazioaren %95, "...
Hau da, prezioen indizea baino gutxiago igotzen dituztela tarifak. Baina, ez, ez da egia. Beti biribiltzen dute iruzurra gorantz, eta adibidez, goiko zifra horietan Itziartik Elgoibarrera %7.69 igo da, eta Elgoibartik Azitainera, %5.26. Donostia-Eibar tartea, %4 igo da, portzierto, 3.75tik 3.90era.
Ondorioa zera da. Urtero bezala, ez da KPIren azpitik ezer igotzen, alderantziz baizik, eta urterokoa gehituz gero, zer esanik ez.
Biribiltzeak logika luke, akaso, tarifa oinarrizko baten arabera igoerak kalkulatu eta biribilduko balitz (zentimoa indarrean ez dagoen unitatea non dekretatu den ez dakidan arren), baina kalkuluak ez dira sekula egiten oinarrizko tarifa batetik, baizik eta beti, aurreko urtean gorantz aurpegi guztiarekin biribildutako tarifa inflatutik. Iruzurra iruzurraren gainean akumulatzen da, beti Bidegi eta Diputazioaren mesedetan, sekula ere ez, sinetsarazi nahi diguten bezala, kontsumitzaileen mesedetan, nahiz eta mozorro hori erabili, KPI baino gutxiago igotzen dutelako gezurra.
Zapateroren umiliazioa
Su-eten bat bizi izan genuen Lizarrakoarekin. Eperik gabea, uste dut. Oraingoa, iraunkorra. Eperik gabeak amaitzen badira, iraunkorrak berdintsu amai zitezkeela argi zegoen, ezta? Hurrengoari, beste epiteto bat eskatu beharko diogu.
Dena pikutara joateak ez nau harritu, baina bederatzi hilabete hauetan, gauza batzuk ezin ulerturik ibili naiz. Batez ere, Espainiako Gobernuaren eta haren buru Jose Luis Rodriguez Zapateroren jarrera. Ezertxo ere egin gabe, eta Aznarren garaiko lege eta epaitegi ustelak ukitu gabe, halaxe konpondu behar ziren gauzak, ETAk etsi, eta Batasuna pozik, eta biba Espainia. Tarte horretan, deklarazio hutsalak besterik ez. Baita atentatuaren bezperako Zapateroren mezu optimista estupido hura, gauzak hobera joan daitezkeela...
Espainiako demokrazi honetako gobernuburu guztiek izan dute tentazioa, bakoitzak sinesteko bera izango zela ETAren amaiera akta sinatuko zuena. Zapaterok ere hori pentsatu zuen, baina, aurreko batzuek ez bezala, atzamarrik mugitu gabe lortuko zuela sinetsi ere! Aznar berak ere mugimendu gehixeago erakutsi zuen: PSOEk bideo batez hark baino gutxiago egin zuela erakutsi zuenean aurtengo udazkenean, horixe izan zen mezua, hura mugitu zen, gu ez. Hain inteligentzia eskasa... nola liteke? Ze buru du Zapaterok? ze aholkulari edo ministerio ditu berarentzat lanean?
Hala ere, hantusteak puztutako gobernuburu bat baino gauza okerragorik bada. Umiliatutako eta erretxindutako gobernuburua. Aznarren azken agintaldia horren lekuko: umiliazioa sentitu zuen, ez ETAk su-eten hura hautsi zuenean bakarrik, baita 2001eko maiatzeko hauteskundeetan Eusko Legebiltzarrerako Mayor Oreja eta Redondo Terreros erridikuluan utzi zituenean Ibarretxek. Eta erretxinduta geratu zen bigotedun gizon triste hura, ez horregatik bakarrik, baita ETAk zinegotziak bata bestearen atzetik hilez, eman eta eman egin ziolako . Erresumin haren ondorioak zein diren badakigu.
Zein ote dira Zapateroren erresuminarenak? Hori izango ote da bere erreakzioa? Ala talante hutsalarekin jarraituko du? ala inteligentzia izpiren bat ikusiko ahal du!
Ondo igaro gabonak
Gabon zoriontsuak denoi, eta urte berri on! Ai, gurasoei bihotza biguntzen zaigu garai hauetan, eta hor duzue, nire felizitazioa, nire alaba Liliren kantua duela egun batzuk. Ez da Gabon kanta, ezta ikastolan ikasi duen ezer. Inprobisatu egiten ditu holakoak, normalean hemengo minutua baino askoz luzeagoak kantatuz. Eta beti berdin amaitzen ditu: Eta badakizue nola bukatzen diren nire abestiak, bihotz batekin (nahiz eta kasu honetan esaldi horretako berbaren bat jan duen).
Nire blogean itsatsitako lehen bideoa da hau. Luistxo Telebista inauguratutzat ematen dut honekin. Ez dut lurreko telebista digitalerako lizentziarik eskatuko nire demarkazioan, ze... Nire lurraldea Internet da esparru honetan.
Google Video erabili dut bideoa gordetzeko. Uste dut han kargatuko dudala nire telebista. YouTube baino askoz zerbitzu hobea iruditzen zait, eta, hala ere, merkatua YouTube txikiak janda zion Google-ri, eta arrain handiak txikia erosi 1.300 milioitan orain amaitzera doan urtean. You, zu zeu, edukiz Internet betetzen duzun hori, zara urteko pertsonaia Time-rentzat, baina aldizkariaren erreportaian, YouTubeko sortzaileetan pertsonifikatu dute albistea batik bat...
Izan dadila 2007. urtea ere aurtengoa bezain interesgarri Interneteko kontuetan. Eta izan zaiteztela neure umeei begiratzean aitatxo hau sentitzen den bezain zoriontsu!
Argazkia iazko Gabonetakoa da, baina orain ere, zoragarri daude.
Mezularia: errepaso digitala
Kasualitatea, ni hori esaten ari nintzela, Mezularia berriro itzulia zen ekitaldira, zuzeneko konexioarekin, eta orduantxe gertatzen ari zena uhineratu zen, neure interbentzioaren tarte zehatz bat.
Min eman zion horrek Maite Artolari, eta berde jarri ei ninduen. Hurrengo egunean ere bai, kritika gehiago izan ei ziren. Tira, ez ditut entzun kritikok, baina ez dut uste garrantzi handirik duenik ez Luistxoren edukazio eskasak, ezta Maite Artolaren haserreak.
Neure hitzetan ere, Sustatun bertan lagatako kronikan:
...Egunero egunero, entzule euskaldunari programa horretan eskaintzen zaion digitalen errepasoan Clarín eta Le Figaro agertzen dira. Egunero dute zerbait interesgarria, albiste edo iritzi esanguratsuak, jakingarriak. Euskal blogek, ez Sustatuk, ez beste ezerk ez dute errepaso digitalean sekula aipamenik jasotzen. Clarín, beti interesgarri, Sustatu sekula ere ez..Kontuaren muina ondo jaso du Xabier Lasak, Berria egunkariko bere irrati-komentarioan. Igandeetan izaten da Uhinetatik tiraka, baina ez dirudi online jartzen dutenik. Hortaz, hona kontuari dagokion ahapaldia hona kopiatua:
Hautsak harrotu ditu Sustatu.com-en bosgarren urteurreneko jaian asteazkenean Luistxo Fernandezek bota zuen harrikadak. EIko Mezularia-ko zuzendari Maite Artolarekin elkarrizketa eduki eta berehala jendaurrean egin zuen diskurtsoan, Luistxok irratsaio hori bera kritikatu zuen; bere esanetan, agerkari digitalen irakurketara iristean Clarín, Le Figaro eta halakoek beti daukate titulu interesgarririk, eta Sustatuk, aldiz, inoiz ez. Asko gabe Artolak Luistxoren hitz mingarriak antenaratu eta harridura azaldu zuen, elkarrizketan gaia aipatu ere ez ziolako egin; kritikaren mamiari ez zion erantzun nahi izan Artolak, hala ere. Egia esan, ez da lehen aldia Mezularia jomugan jartzen dena. Joxe Arantzabalek bere blogean uztailean egin zuen gogoetak eta jaso zituen erantzunek zera leporatzen zioten, besteak beste: paperezko edizioa duten agerkari digitalei bakarrik jaramon egitea, gertuko pentsamenduaren erreferentzia den euskal blogosfera ezerezean uztea, El Mundo bertakotzat eta Le Monde nazioartekotzat jotzea... Biharamunean, Mikel Irizar solaskideari erantzunez, jasotako kritika aztertzen ari zirela baieztatu zuen Artolak. Pentsatu nahi dugu agerkari digitalen atala osatzeko irizpideak aldatu egingo dituztela goiz edo berandu.Zuzenean egin zidaten elkarrizketan, galdetu izan balidate... ba botako nuen gerokoa, baina ez zen egokitu galderarik. Adibidez, galdetu balidate zer esan behar nuen ekitaldian, edo nola ikusten nuen hedabide tradizionalen eta blogosferaren harremana... Horrek emango zidan bide Artolari zuzenean aurpegiratzeko errepaso digitalarena. Baina ez zen tokatu.
Geroko konexioa sorpresa konpletoa izan zen Artolarentzat. Normala. Bat-batean entzunda kritika, mindu egiten da bat. Ni honezkero ez naiz mintzen Clarín entzuten dudanean errepaso famosoan. Hasieran tripako mina ematen zidan. Baina aizkenen, egunero egunero entzunda, barregura ematen dizu. Eta urteurreneko ekitaldiko audientziak barrezka hartu zuen nire ateraldia, noski.
Mezulariak euskarazko digitalen errepaso benetakorik egin izan balu sekula, edo egin izan baliote sekula Mezulariako zuzendariari, akaso enteratuko zen agertu zela kritika neure blogean, Joxe Aranzabalen Faroan, Zabaldu.com-en... Baina ez, errepaso hori ez zegoen eginda. Egingo dute hemendik aurrera? Ez luke horren zaila izan behar Zabaldu.com, Sustatu, Aurki (orango impasse honetatik altxatuko ahal dugu!) eta beste pare bat portada errepasatzea, bistadizo batean, ea zer esaten den... Clarín baino hurbilagoko edukia, duda barik.
Erreferentziara digitalerako:
- Euskadi Irratiak egin zidan elkarrizketa
- Minutu batzuk geroago, neure interbentzioaren bideoa
- Neure presentazioa.
Wi-fi-aren buztan luzea Arrasateko Kalistroan
Eskerrik asko Arrasateko Udaletik inaugurazioa baino lehen tokia estreinatzen lagundu digutenei, bereziki, Jose Mari Eraña udal antolakuntzako buruari eta Jon Garai kulturaren faktotumari. Zein izen jarri behar ote dioten ofizialki kulturetxeari, ez dakit, baina Joxe Aranzabalek komentatu digu toki hori Kalistroa dela Arrasateko aborigenen dialektoan. Ba ez da izen zatarra!
Argazkian, hiru kulturgile, Jon Garai Kalistroa betetzeaz arduratuko dena; Iban Arantzabal Elgetako Espaloiaren dekanoa, eta Mikel Iturria , futbol estadioko intelektuala; hau da, Anoeta futbol aretoan kokatua dagoen Ernest Lluch kulturetxeko zuzendaria.
Urteurren ekitaldiaz, kronika utzi dut Sustatun. Ekitaldian hitzaldi bat ingelesez, naturaltasun osoz txertatu zela ere esango nuke. Dena euskaraz, informatika barne, salbu eta Ed Freyfogle. Amerikarraren lankide bat ere izan zen bertan, Javier Etxebeste iruinsemea. Baina argitu dezagun, ez biak bakarrik, Nestoria etxe-bilatzaileko talde osoa izan dela Euskal Herrian egun batzuez, ideiak freskatzen (adibidez, hemen, Sopelako hondartzan).
Kronika osatu nahi dut hemen lankide batzuek hura prestatzen hartu zuten beharlekua aipatzeko. Wi-fi agindu genuen. Eta izan zen... baina nola! Kulturetxeak berak, amaitzen dutenean, izango ei du gaitasun hori, baina aste honetan ez zegoen. Lagun baten etxetik lehenbizi, eta handik ere ezin, baina azkenean asmatu zuten lankideek, pareko egoitza batean (ATECE elkartearena) sarea zegoela konprobatu, baimena eskatu, kable bat luzatu (errepidetik ere bai, taula batzuen artean babesturik kablea) klaustroaraino sartu, eta han router baten bidez uhinetan zabaldu Internet konexioa.
Hemen argazkian, Iban Arantzabal haribakoaren haria erakusten, wi-fi-aren buztan luzea. Neure bi lankide izan ziren hack zoragarri honen injineruak, Aitzol Naberan eta Nando Quintana.
Portzierto, azkenean pintxoak sobratu! Elena Lakak ez zuen ekarri ohi bezain adinako goserik...
Xuxen euskarazko zuzentzailea Firefox-en
Firefox 2.0 behar duzu. Lortu hemen euskarazkoa: www.librezale.org/mozilla/firefox/
Ikusi nola dabilen Gmail-en idaztean adibidez:
Veleia: galdera batzuk jakinminez
Ni ez naiz hizkuntzalaria, eta nekez eman dezaket iritzi jantzirik. Baina gauzatxo batzuk argiago esplika diezaizkiguten eskatu daitekeela uste dut, eta horixe egingo dut. Jakinmina asetzeagatik, besterik ez bada.
Nire galdera nagusia da:
- Zenbat euskara dago Veleian, eta ze euskara da?
- Urdin isar
- Zuri urdin gori
- Edan ian lo
- Ian ta edan
- Geure ata zutan
- Iesus Ioshe ata ta mirian ama
- GEVRE ATA ZVTAN
- IAVN
- EDAN IAN LO
- GORI
- VRDIN ISAR
- IESVS IOSE ATA TA MIRIAN AMA
Kontua da, hori da dena? Eta piezak ere... horiek dira, Gori pieza batean dago isolatuta, ala zuri urdin gori sekuentzia (edo esaldia) da pieza batean dagoena?
Zenbat pieza, zenbat hitz? Zentsu bat egin beharko da, diot nik...
Horrez gain. Zergatik ez dizkigute erakusten idazkunok? Nik hori ez dut ulertzen.
Grafitoetan agertu diren erlijio irudiak erakutsi dizkigute. Egin dituzte argazkiak eta publikoki banatu dira: gizaseme gurutziltzatuen gorpuak ikusteko baimena jaso dugu. Baina euskara zaharraren aztarna hauen irudirik ez. Zergatik? Min emango ote digu begietan euskara zaharrak? ala alderantziz izango ote da? Geure begiek hondatuko dutela euskara zaharra?
Eta bueno, gure begiak edo delako idazkunak salbatzeko bada ere, eta irudiak banatzearen arriskua zein dela ere... beste galdera bat. Herritar arruntok ez baditugu idazkunok ikusi, ze hizkuntzalarik ikusi ditu? Grafitoak (ez dakigu denak, lagin batzuk, euskarazkoak tartean ote diren edo ez...) ematen du analisi zorrotzekin aztertu dituztela Europako zenbait laborategitan. Antzinatasuna nahiko zehaztuta dago, horri esker.
Azpimarratu dutenez, toki batean baino gehiagotan egin dira analisi horiek. Grafitoen antzinatasunaren analisien artikulu honetan 5 laborategi aipatzen dira. Logikoa; ondo egina, puntako zentroetan egin azterketa, eta batean baino gehiagotan, hobeto. Orduan, euskararen aldetiko analisi linguistikoak, eredu berdinarekin egin dira? Ez dakit. Ematen du zerrenda osoa bi pertsonakoa dela: Joakin Gorrotxategi eta Henrike Knorr izendatu zituzten. Batak purrustada batekin irten du Vocentoko medioetan, eta besteak ematen du zertifikatzen duela zerbait (oraingoz hitzaldi eta artikulu dibulgatiboren batean, baina ez lan zientifiko batean, nonbait). Hizkuntzalari horiek biek grafito originalak ikusi dituzte? irudiekin lan egin dute? lagin batekin ala korpus osoarekin? Eta, bi hauez gain, filologoz gainezka dagoen herri honetan, beste inongo euskal hizkuntzalarik ikusi ditu testuok?
Nork ikusi ditu? eta zer ikusi dute?
Berripaperaren gainbehera
Kolore pare batekin, komunikazio korporatibo efektiboa iruditzen zitzaidan niri newsletter-arena. Edukia, propaganda korporatiboa, batez ere instituzionala, eszeptizismo osoz hartu behar delakoan nago, baina tira, horretarako ere ez zen formatu txarra.
Hala ere, uste dut formatu hau Euskal Herrian Joxek sartu eta gutxira, zaharkitua egotera kondenatua egon dela. Paperezko mailing eta logistika garesti eta konplikatuarekin alderatuta, komunikazio elektronikoak abantailak besterik ez ditu: web eguneratu bat edukiz eta buletin elektroniko batekin hain erraz egin daitezke gauza hauek... Uste dut Joxe ere horretaz jabetuta dagoela: Euskoletter enpresa desaktibatuta dago, baina bera, komunikatzaile gisa, martxa osoan Faroan, eta profesionalki, komunikazio klaseak zein enfokerekin ematen dituen HUHEZI-n argi dago.
Joxek eboluzionatu du. Bere newsletter haiek ere bai. Baina ez espero zitekeen norabide elektroniko horretan. Atzerantz egin dute. Paperezko komunikazio xume horri motz deritzote instituzio gehienek, eta azkenean, kolorezko aldizkariaren estilora jo dute berripaperek. Eredua Emakunderen aldizkari couché eta garestia da, ikusten denez. Administrazio elektronikora goazela esaten digute, baina gure instituzioek nahiago dute gero eta tinta eta kolore gehiago gastuta inprimategian. Komunikatzea baino gehiago, kolorinak erakustea da koxka, dirudienez.
Adibide tontoena, Euskararen Berripaperak ematen digu. Horra, zelako itxura duen orain (eskuman ageri dena da Berripapera):
Berripaper hau izan zen Joxeren ekarpen haietako bat, uste dut. Eredua gero hedatu zela, HPSen ere badakite. Hala baitiote ale berrituan:
Gure Berripapera aintzindaria izan da era honetako argitalpenetan. Gaur egun erakunde, elkarte eta beste era bateko entitateek ere askok kaleratzen dute halakorik.Baina horrekin batera, aldaketarako logika adierazten digute:
Sortu zenetik hona, komunikazioa bideratzeko bitartekoetan aldaketa handiak egin dira (hedabideak ugaritu, berriak internet bidez zabaldu…) eta orain berriak berehala iristen zaizkio kontsumitzaileari. Guk ere egunerokoetan iragartzen ditugu gure ekimenak eta egindako lanak. Horregatik, Berripapera-k bere lekua egokitu egin behar du eszenario berri horretan. Hilean behin argitaratzen denez, gauzak igaro ondoren,beste patxada batekin aztertuta eman behar ditu. Itxura aldetik aldaketa nabarmena da, irudi ikusgarria, koloretsua, bizia eta atsegina eman nahi izan diogu.Komunikazio biziena Internetez denez orain... Horretaz jabetu dira!, baina zer egin orduan Berripaperarekin? Kanal horretara egokitu akaso? Eeeez, irudi koloretsura jo.
Interneten ere badago Euskararen Berripapera. PDF formatuan. Ez bilatzeko aukerarik, ez aurkibiderik... Aldaketatxo bat, bai, hala ere, formatu zaharretik hona. Urrira arteko aleek 150 Kb inguruko pisua zeukaten. Azarokoak 4 Mb ditu.
Eguneraketa: hurrengo alea are itsusiagoa da, eta Ukan birus lotsarazleak kutsatua dator, gainera. Mediamarkt barik, Lidl gogoratu dit oraingoan.