Ingelesen hilerria

Gaur, martxoak 1, hasten da Nazioarteko Urte Polarra (IPY, ingelesezko sigletan). Klima aldaketak kezkatzen gaituen honetan, izotzik gabeko artikoa oso posiblea bihur daiteke. Ze mundu klase izango dugu mende bukaeran? Izango dute gure ondorengoek geuk umeekin disfrutatzeko izan dugun aukera hau?



Bereziki hezkuntza zentroetan ekimenak sustatzeko proposamena dator IPY.org webgunean. Tagzanian oinarritutako mapa handi bat ari dira osatzen Urte Polarrarekin zerikusia duten ekintzak egin behar dituzten ikastetxe eta gainerako zentroek.

Ez dadila egia bihurtu, Virtual Globe aplikazioarekin ikus daitekeen mundu hau, izotzik gabeko Ozeano Artiko bat:



Klima aldaketaren inguruan, Oscarra irabazi duen film hori, Al Gore politikariak zuzendua, ikusi genuen etxean lehengo egunean, Egia Asaldagarria. Asaldagarriaz gain, gomendagarria iruditzen zait, Egia da Al Goreren komunikazio eta propaganda saio pertsonal ondo antolatu bat dela. Baina bikain antolatua, antzoki batetik egiten duen aurkezpena.

Blog interesgarri batean jakin nuen film honen berri: Nando Quintana da nere lankide bat, Trapagarangoa, Elorriora ezkondua, egunero Eibarrera dator lanera, Gorostaballeko CodeSyntaxera.

Pelikulak kezkatuta uzten zaitu. Gurasoekin batera, Peru gure semea ere oso interesatua ikusten... eta neu, erdi izututa. Koño, hau beldurrezko pelikula bat da, hemen nago 8 urteko mutikoarekin ikusten, ze etorkizun utzi behar diogun berari...

Pelikula zeharka lortu dugu. Nandok bere blogeko sarreran erreparatzen dio film amaieran agertzen diren bi oharri:

• a) Animatu jende guztia film hau ikusteko
• b) Filmaren kopiak egiten badituzu, Estatu Batuetako legeak jazarriko zaitu.

Biak kontraesanean daude... baina Nandok a).-ren bidetik jo du. Bere blog sarreran lotura bat eskaintzen du Emule edo horrelakoetatik jaisteko filma. Niri kopia bat pasatu zidan Nandok.

Probintziakoa sentitzen naiz Donostian, probintziakoa naiz eta. Eibartik etorri nintzen hiriburura. Hona ezkondu nintzen. Tira,
lehenengo etorri, eta gero ezkondu. Baina hona ezkondu. Oso soziablea ere ez naizenez, ez dut halako txoko propiorik eraiki. Tanborradak edo kaldereroek ez didate ezer esaten, Reala bost axola zait (bueno, axola zait: desiatzen nago jaitsi daitezen), eta inoiz ez dut esaten donostiarra naizenik. Hala ere, kexatzeko motiborik ez daukat. Eroso bizi naiz hemen. Herri polita da, eta New York izan barik, probintziako herri batean baino hiri-zentzu apur bat gehaigo aurkitzen diot hemengo bizitzari.

Zortea dut Donostian bizitzen, eta uste dut Donostiak ere zortea duela Donostia izaten: hiria den ez dakit, baina hiriburu bai, instituzio
batena bederen, eta hori igartzen da. Foru Aldundia Gipuzkoa plazan dago, eta foru departamentuak, hainbat lagunen lanpostuek dakarten inbertsio eta gastuekin, han eta beste makina bat lekutan hirian zehar. Foru liburutegia ere, gipuzkoar guztiena, Artzain Onaren elizaren atzean dago. Ze zortea Koldo Mitxelena Kulturunea. Primerako liburutegia iruditzen zait, erosoa eta zaindua, eta katalogo onekoa. Eibartarrena ere ba omen da, eta Elgetakoena, baina eibartarra bazara, hobe duzu nik bezala egin eta hona ezkondu erabili nahi baduzu...

Bentaja handiak ditu Donostiak, beraz, eta herriei ateratzen dien aldea gero eta handiagoa da. Erakunde berri bat, zentro, ikertegi edo dena-delako bat sortu behar bada Gipuzkoan babes eta diru ofizialekin... Haren egoitza hartzeko aukera gehienak Donostiak ditu. Harekin datorren bultzada ekonomikoa ere, Easo ederrean geratuko da.

Onerako, Donostian. Eta txarrerako? Zabor ekoizle handienak ere, herriz herri, biztanle kopuruagatik, donostiarrak izango gara, baina
grazia du, gero, erraustegia Donostian joan behar dela erabakitakoan, haren kokapena Zubietan izatea. Donostian, baina, probintzian, ez oso-oso Donostian, desdonostian esan dezagun, Usurbilera begira... Eta kartzela, berdin. Apur bat iruzurtia dirudi Donostia honek batzuetan...

Sareko Argia saria irabazi dute. Ez da harritzekoa. Merezia zuten. Zorionak.

Nor dira IKTeroak? Ordiziako Jakintza Ikastolako monstruo horiek. Adinean aurrera zoazela, nahastu egiten da bat nor den nor, gatxizen, izen eta aurpegiekin, eta neure burua ez gehiago bihurritzeko, post hau ezinbestekoa ikusten dut gaur, auto-erreferentziarako batik bat. Hauek dira IKTeroak:



Maite Goñi Sei.



Jokin Lacalle Jolaus.



Mikel Etxarri Magic

Euskal Herri osoko irudiak hobetu dira Google Maps-en eta Tagzanian. Behintzat, lehen erresoluzio handirik ez zutenak.

Hor goiko irudi horretan bezala ikusten da orain Eibar. Lehen hala zen, ostera.

Irudi sorta bat daukat Flickr-en, nola ikusten den Euskal Herria satelitetik eta goi-goitik Interneteko irudi eta mapa aplikazioetan.

Hala ere, Eibarren erresoluzioa ez da Bilbokoa bezainbestekoa. Kaleetan ezin daiteke zoom egin Bilbon bezainbeste. Konparatu Tagzanian:

• Eibar
• Bilbo

Portugal, Frantzia, Espainia eta Belgika osoa hartu ditu irudi berrikuntza honek.

Duela egun batzuk gertatu zen urteroko igoera eta iruzur matematikoa. Urtarrilaren 1arekin, taka. Aurreko urteetan bezala, gezurra eta iruzurra Diputazioaren eta Bidegiren eskutik. KPI baino gutxiago igo dutela esan, eta gehiago garestitu egiazki.
Aurtengo prezioak hemen, Gipuzkoako buletin ofizialeko 2006ko azken alean (nik ezin ditut hauek Firefoxekin ireki, GAO-ren web diseinua aldatu zutenetik, neure problema ote?)

Alderatu daitezke 2006an indarrean ezarri zirenekin, edo aurreko urtekoarekin. Argumentazioa ere hor dago, "ibilgailu arin eta (1) astunentzat %3,42 igo­tzea, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoan aurreko lehen abuzturako zehaztutako (%3,60) urtearteko prezioen indize orokorrak izan duen bariazioaren %95, "...

Hau da, prezioen indizea baino gutxiago igotzen dituztela tarifak. Baina, ez, ez da egia. Beti biribiltzen dute iruzurra gorantz, eta adibidez, goiko zifra horietan Itziartik Elgoibarrera %7.69 igo da, eta Elgoibartik Azitainera, %5.26. Donostia-Eibar tartea, %4 igo da, portzierto, 3.75tik 3.90era.

Ondorioa zera da. Urtero bezala, ez da KPIren azpitik ezer igotzen, alderantziz baizik, eta urterokoa gehituz gero, zer esanik ez.
Biribiltzeak logika luke, akaso, tarifa oinarrizko baten arabera igoerak kalkulatu eta biribilduko balitz (zentimoa indarrean ez dagoen unitatea non dekretatu den ez dakidan arren), baina kalkuluak ez dira sekula egiten oinarrizko tarifa batetik, baizik eta beti, aurreko urtean gorantz aurpegi guztiarekin biribildutako tarifa inflatutik. Iruzurra iruzurraren gainean akumulatzen da, beti Bidegi eta Diputazioaren mesedetan, sekula ere ez, sinetsarazi nahi diguten bezala, kontsumitzaileen mesedetan, nahiz eta mozorro hori erabili, KPI baino gutxiago igotzen dutelako gezurra.

Artxibatuta dago blogean, zer idatzi nuen iazko martxoan, eszeptizismo handiarekin hartzen nuela une politiko berria. "Dexenteko desilusioa ere hartu nuen aurreko su-etena hautsi zenean. Oraingoan, ez, hausten bada, ez nau sorpresaz hartuko." Hala izan da. Oporretan hartu ninduen, baina ez zidan sorpresarik eragin. Tristura bai, eta asperdura... Ekuadorko bi horien senide eta lagunak, aldiz, triste eta aspertuta baino gehiago egongo dira, jota, amorruz.

Su-eten bat bizi izan genuen Lizarrakoarekin. Eperik gabea, uste dut. Oraingoa, iraunkorra. Eperik gabeak amaitzen badira, iraunkorrak berdintsu amai zitezkeela argi zegoen, ezta? Hurrengoari, beste epiteto bat eskatu beharko diogu.

Dena pikutara joateak ez nau harritu, baina bederatzi hilabete hauetan, gauza batzuk ezin ulerturik ibili naiz. Batez ere, Espainiako Gobernuaren eta haren buru Jose Luis Rodriguez Zapateroren jarrera. Ezertxo ere egin gabe, eta Aznarren garaiko lege eta epaitegi ustelak ukitu gabe, halaxe konpondu behar ziren gauzak, ETAk etsi, eta Batasuna pozik, eta biba Espainia. Tarte horretan, deklarazio hutsalak besterik ez. Baita atentatuaren bezperako Zapateroren mezu optimista estupido hura, gauzak hobera joan daitezkeela...

Espainiako demokrazi honetako gobernuburu guztiek izan dute tentazioa, bakoitzak sinesteko bera izango zela ETAren amaiera akta sinatuko zuena. Zapaterok ere hori pentsatu zuen, baina, aurreko batzuek ez bezala, atzamarrik mugitu gabe lortuko zuela sinetsi ere! Aznar berak ere mugimendu gehixeago erakutsi zuen: PSOEk bideo batez hark baino gutxiago egin zuela erakutsi zuenean aurtengo udazkenean, horixe izan zen mezua, hura mugitu zen, gu ez. Hain inteligentzia eskasa... nola liteke? Ze buru du Zapaterok? ze aholkulari edo ministerio ditu berarentzat lanean?

Hala ere, hantusteak puztutako gobernuburu bat baino gauza okerragorik bada. Umiliatutako eta erretxindutako gobernuburua. Aznarren azken agintaldia horren lekuko: umiliazioa sentitu zuen, ez ETAk su-eten hura hautsi zuenean bakarrik, baita 2001eko maiatzeko hauteskundeetan Eusko Legebiltzarrerako Mayor Oreja eta Redondo Terreros erridikuluan utzi zituenean Ibarretxek. Eta erretxinduta geratu zen bigotedun gizon triste hura, ez horregatik bakarrik, baita ETAk zinegotziak bata bestearen atzetik hilez, eman eta eman egin ziolako . Erresumin haren ondorioak zein diren badakigu.

Zein ote dira Zapateroren erresuminarenak? Hori izango ote da bere erreakzioa? Ala talante hutsalarekin jarraituko du? ala inteligentzia izpiren bat ikusiko ahal du!

Gabon zoriontsuak denoi, eta urte berri on! Ai, gurasoei bihotza biguntzen zaigu garai hauetan, eta hor duzue, nire felizitazioa, nire alaba Liliren kantua duela egun batzuk. Ez da Gabon kanta, ezta ikastolan ikasi duen ezer. Inprobisatu egiten ditu holakoak, normalean hemengo minutua baino askoz luzeagoak kantatuz. Eta beti berdin amaitzen ditu: Eta badakizue nola bukatzen diren nire abestiak, bihotz batekin (nahiz eta kasu honetan esaldi horretako berbaren bat jan duen).

Nire blogean itsatsitako lehen bideoa da hau. Luistxo Telebista inauguratutzat ematen dut honekin. Ez dut lurreko telebista digitalerako lizentziarik eskatuko nire demarkazioan, ze... Nire lurraldea Internet da esparru honetan.

Google Video erabili dut bideoa gordetzeko. Uste dut han kargatuko dudala nire telebista. YouTube baino askoz zerbitzu hobea iruditzen zait, eta, hala ere, merkatua YouTube txikiak janda zion Google-ri, eta arrain handiak txikia erosi 1.300 milioitan orain amaitzera doan urtean. You, zu zeu, edukiz Internet betetzen duzun hori, zara urteko pertsonaia Time-rentzat, baina aldizkariaren erreportaian, YouTubeko sortzaileetan pertsonifikatu dute albistea batik bat...

Izan dadila 2007. urtea ere aurtengoa bezain interesgarri Interneteko kontuetan. Eta izan zaiteztela neure umeei begiratzean aitatxo hau sentitzen den bezain zoriontsu!



Argazkia iazko Gabonetakoa da, baina orain ere, zoragarri daude.

Maite Artola, Euskadi Irratiko Mezularia programako gidaria, asko haserretu ei da nirekin. Sustaturen 5. urteurren ekitaldia dela-eta, zuzenean sartu nintzen jaia hasi baino lehen, 5 bat minutuko elkarrizketan Euskadi Irratian. Galdetutakoak erantzun nituen, eta hala, ekitaldira. Han, nire txanda iritsi zenean, nire presentazioa bota nuen, eta han, ziria zegoen Mezulariaren kontura, egunero egiten duten digitalen errepasoan euskarazko errealitate digitalari muzin egiten zaiola-eta. Ez zen ziri bakarra izan, beste bat ere egon zen, albiste zer den edo zer den ez konfusoa gertatzen baitzaigu eduki digitalarekin dihardugula (eta bigarren ziri honen protagonista entzule zegoen bertan).

Kasualitatea, ni hori esaten ari nintzela, Mezularia berriro itzulia zen ekitaldira, zuzeneko konexioarekin, eta orduantxe gertatzen ari zena uhineratu zen, neure interbentzioaren tarte zehatz bat.

Min eman zion horrek Maite Artolari, eta berde jarri ei ninduen. Hurrengo egunean ere bai, kritika gehiago izan ei ziren. Tira, ez ditut entzun kritikok, baina ez dut uste garrantzi handirik duenik ez Luistxoren edukazio eskasak, ezta Maite Artolaren haserreak.

Neure hitzetan ere, Sustatun bertan lagatako kronikan:

...Egunero egunero, entzule euskaldunari programa horretan eskaintzen zaion digitalen errepasoan Clarín eta Le Figaro agertzen dira. Egunero dute zerbait interesgarria, albiste edo iritzi esanguratsuak, jakingarriak. Euskal blogek, ez Sustatuk, ez beste ezerk ez dute errepaso digitalean sekula aipamenik jasotzen. Clarín, beti interesgarri, Sustatu sekula ere ez..

Kontuaren muina ondo jaso du Xabier Lasak, Berria egunkariko bere irrati-komentarioan. Igandeetan izaten da Uhinetatik tiraka, baina ez dirudi online jartzen dutenik. Hortaz, hona kontuari dagokion ahapaldia hona kopiatua:

Hautsak harrotu ditu Sustatu.com-en bosgarren urteurreneko jaian asteazkenean Luistxo Fernandezek bota zuen harrikadak. EIko Mezularia-ko zuzendari Maite Artolarekin elkarrizketa eduki eta berehala jendaurrean egin zuen diskurtsoan, Luistxok irratsaio hori bera kritikatu zuen; bere esanetan, agerkari digitalen irakurketara iristean Clarín, Le Figaro eta halakoek beti daukate titulu interesgarririk, eta Sustatuk, aldiz, inoiz ez. Asko gabe Artolak Luistxoren hitz  mingarriak antenaratu eta harridura azaldu zuen, elkarrizketan gaia aipatu ere ez ziolako egin; kritikaren mamiari ez zion erantzun nahi izan Artolak, hala ere. Egia esan, ez da lehen aldia Mezularia jomugan jartzen dena. Joxe Arantzabalek bere blogean uztailean egin zuen gogoetak eta jaso zituen erantzunek zera leporatzen zioten, besteak beste: paperezko edizioa duten agerkari digitalei bakarrik jaramon egitea, gertuko pentsamenduaren erreferentzia den euskal blogosfera ezerezean uztea, El Mundo bertakotzat eta Le Monde nazioartekotzat jotzea... Biharamunean, Mikel Irizar solaskideari erantzunez, jasotako kritika aztertzen ari zirela baieztatu zuen Artolak. Pentsatu nahi dugu agerkari digitalen atala osatzeko irizpideak aldatu egingo dituztela goiz edo berandu.

Zuzenean egin zidaten elkarrizketan, galdetu izan balidate... ba botako nuen gerokoa, baina ez zen egokitu galderarik. Adibidez, galdetu balidate zer esan behar nuen ekitaldian, edo nola ikusten nuen hedabide tradizionalen eta blogosferaren harremana... Horrek emango zidan bide Artolari zuzenean aurpegiratzeko errepaso digitalarena. Baina ez zen tokatu.  

Geroko konexioa sorpresa konpletoa izan zen Artolarentzat. Normala. Bat-batean entzunda kritika, mindu egiten da bat. Ni honezkero ez naiz mintzen Clarín entzuten dudanean errepaso famosoan. Hasieran tripako mina ematen zidan. Baina aizkenen, egunero egunero entzunda, barregura ematen dizu. Eta urteurreneko ekitaldiko audientziak barrezka hartu zuen nire ateraldia, noski.

Mezulariak euskarazko digitalen errepaso benetakorik egin izan balu sekula, edo egin izan baliote sekula Mezulariako zuzendariari, akaso enteratuko zen agertu zela kritika neure blogean, Joxe Aranzabalen Faroan, Zabaldu.com-en... Baina ez, errepaso hori ez zegoen eginda. Egingo dute hemendik aurrera? Ez luke horren zaila izan behar Zabaldu.com, Sustatu, Aurki (orango impasse honetatik altxatuko ahal dugu!) eta beste pare bat portada errepasatzea, bistadizo batean, ea zer esaten den... Clarín baino hurbilagoko edukia, duda barik.

Erreferentziara digitalerako:

• Euskadi Irratiak egin zidan elkarrizketa
• Minutu batzuk geroago, neure interbentzioaren bideoa
• Neure presentazioa.

Zorte handia izan zen asteazkenean, Sustaturen 5 urteak ospatzeko ekitaldian, Arrasateko Klaustroa estreinatzea. Duela ia 15 urte, hantxe egin izan nuen nik lan, Arrasate Press-en, eraikin oso zaharkitua zen tokian, eta, orain, oste zahar hura kulturetxe bikain eginda ikustean alde handia nabari dut. Argazki sorta ederra atera dio tokiari nire lankide Zaloa Etxanizek.

Eskerrik asko Arrasateko Udaletik inaugurazioa baino lehen tokia estreinatzen lagundu digutenei, bereziki, Jose Mari Eraña udal antolakuntzako buruari eta Jon Garai kulturaren faktotumari. Zein izen jarri behar ote dioten ofizialki kulturetxeari, ez dakit, baina Joxe Aranzabalek komentatu digu toki hori Kalistroa dela Arrasateko aborigenen dialektoan. Ba ez da izen zatarra!



Argazkian, hiru kulturgile, Jon Garai Kalistroa betetzeaz arduratuko dena; Iban Arantzabal Elgetako Espaloiaren dekanoa, eta Mikel Iturria , futbol estadioko intelektuala; hau da, Anoeta futbol aretoan kokatua dagoen Ernest Lluch kulturetxeko zuzendaria.

Urteurren ekitaldiaz, kronika utzi dut Sustatun. Ekitaldian hitzaldi bat ingelesez, naturaltasun osoz txertatu zela ere esango nuke. Dena euskaraz, informatika barne, salbu eta Ed Freyfogle. Amerikarraren lankide bat ere izan zen bertan, Javier Etxebeste iruinsemea. Baina argitu dezagun, ez biak bakarrik, Nestoria etxe-bilatzaileko talde osoa izan dela Euskal Herrian egun batzuez, ideiak freskatzen (adibidez, hemen, Sopelako hondartzan).

Kronika osatu nahi dut hemen lankide batzuek hura prestatzen hartu zuten beharlekua aipatzeko. Wi-fi agindu genuen. Eta izan zen... baina nola! Kulturetxeak berak, amaitzen dutenean, izango ei du gaitasun hori, baina aste honetan ez zegoen. Lagun baten etxetik lehenbizi, eta handik ere ezin, baina azkenean asmatu zuten lankideek, pareko egoitza batean (ATECE elkartearena) sarea zegoela konprobatu, baimena eskatu, kable bat luzatu (errepidetik ere bai, taula batzuen artean babesturik kablea) klaustroaraino sartu, eta han router baten bidez uhinetan zabaldu Internet konexioa.



Hemen argazkian, Iban Arantzabal haribakoaren haria erakusten, wi-fi-aren buztan luzea. Neure bi lankide izan ziren hack zoragarri honen injineruak, Aitzol Naberan eta Nando Quintana.

Portzierto, azkenean pintxoak sobratu! Elena Lakak ez zuen ekarri ohi bezain adinako goserik...

Jarri Xuxen zuzentzailea Firefox nabigatzailean Luzapena eta instrukzioak hemen: www.sustatu.com/1165228107

Firefox 2.0 behar duzu. Lortu hemen euskarazkoa: www.librezale.org/mozilla/firefox/

Ikusi nola dabilen Gmail-en idaztean adibidez: