Norberak markatzen du normaltasuna

Astelehenean, hilak 25, Okendo Kultur Etxean egin zen «Desde el otro lado» liburuaren aurkezpenean egon nintzen. Bernardo Atxagak argitaratu duen gaztelaniazko libururik berriena da eta Asteasuko idazlearen lau narrazio jasotzen ditu. Bere (eta nire) lagun zahar baten laguntzarekin egin zuen aurkezpena, Jabier Muguruza.

Esango nuke jada idatzi dudala hemen, esan behintzat behin baino gehiagotan, berdin zaidala zein izango den Atxagak jorratuko duen gaia: nire gustatzen zaidana da bera entzutea. Bigarren mailakoa da ados ote nagoen berak dioenarekin.

Publikoaren parte hartzeaz arituko naiz orain. Bertan bildutakooi galderak egiteko aukera eman ziguten. Uste dut lauzpabost lagunek hartu zutela parte. Denak, ni neu bezala, gizonezkoak. Gero eta erreparo gehiago ditut jendeari mikrofonoa emateko garaian horrelako ekitaldi baten ondoren: normalean gizonezkook zabaltzen dugu ahoa, lehenago prestatu dugun zerbait edo hantxe bertan okurritu zaiguna esatea dugu gustuko, gainerakoentzat oso interesgarria izango delakoan, eta ez dugu galderarik egiten, idazleak guk dioguna berrestea bilatzen baitugu. Astelehenean bakarrak bota zuen galdera aurretik ezer esan gabe.

Josulagun batek altxatu zuen eskua. Josulaguna zela dakit berak esan zuelako, baina ez zen zaila hori jakitea bere hitzei erreparatuz gero.

Ignazio Loiolakoa bizitza publikotik desagertu izana zuen kezka. Adibide bat jarri zuen.  Donostiako Gipuzkoa plazatik egin ei zuen paseoa apirilaren 23an, Liburuaren Nazioarteko Egunean. Bertan liburu dendek jarritako postuetan galdetu eta inork ez omen zuen Loiolakoaren libururik salgai une eta toki hartan. Atxagari galdegin zion ea zein zen bere iritzia.

Atxagak erantzun zion egun batzuk lehenago lagun komunista batek gauza bera esan ziola komunismoari buruz. Ondoren zehaztu zuen agian garai batean San Ignaziok gehiegizko presentzia eduki izana bizitza publikoan, eta orain ez ote diren urak bere bidera bueltatu. Gehitu zuen Imanol Royo zinemagileak egina duela film bat azpeitiarrari buruzkoa. «Ismo» batzuen desagertze azkarraz ere ohartu gintuen. Gutxi gora behera.

Lagun batek esan ohi du gazte denboran berak uste zuela denak bera bezalakoak zirela. Helduaroan ondo sartuta konturatu omen zen bera bezalakoak, kasurik onenean, populazioaren %10a izango direla.

Azken finean, norberak markatzen du normaltasuna zer den.

La normalidad eres tú, este apunte en castellano.