Errukia
Egun hauetan COVID-19aren bueltan ari gara denok. Nahita nahiez. Baserri eta baratzeko kontuak aipatu zituen aurrekoan Jakoba Errekondok: Jende zakurra, baratzera joatea galarazi diguna.
Bigarren paragrafoa eta hirugarrenaren zati bat ekarriko ditut hona:
«“Gure amaren etxea” esaera baliatzen dut nik, eta noski, etxea ez da ateak biltzen duena. Etxea gure eta guretarren bizitzari eusteko denboran zehar osatu den kontzeptua da. Gure etxea gara, gu geroni, erleak, abereak, mendietako eskubideak, larreak, soroak, baratzea, fruitu arboladiak, lanerako tresnak eta abar. Hori dena, behintzat, bada etxea.»
«Etxea eraikuntza soil bat dela pentsatzen duenari motxetik ibiltzea gustatuko zaio... Nik ezagutu dudan emakumerik jakintsuenetako batek, bere etxera noiznahi joateko esan eta aurrez jakinarazi beharrik ez zela adierazteko hala esaten zidan: “Katuaren mugarrien barruan hemen izango gara”.»
Jakoba bere ere bada gizon jakintsua. Horren zati bat partekatzen du larunbatero entzuleekin Euskadi Irratian. Tarte bera okupatzen du beste batek igandetan, Felix Zubia medikuak. Ze patxada biek ala biek eta zein beharrezkoak bokazio publikoa duten pertsona eta programa hauek. Haiekin aritzen den Arantxa Arzak izango du merituren bat horretan.
Urriki. Errukia. Batzuetan idazten hasi aurretik garbi dut izenburua. Beste batzuetan ez. Gaur oso garbi nuen. Errukia, otoi!
Euskaltzaindiaren hiztegitik lehen adiera: «Norbait besteren gaitzak, nahigabeak edo zoritxarrak deitoratzera eta haietan parte hartzera bultzatzen duen sentimena».
Haurrak aipatu dira, baratzera doazenak ere bai... Nik buruko gaitza duen jendeaz akordatu naiz aste honetan.
Pare bat bideo dabiltza inguruko WhatsApp taldeetan. Bata emakume ezaguna da hirian eta neurri gabe omen dabil azken boladan. Bestea gure hiriko kaleetan barrena biluzik ageri den gizonezko bat da.
Hiru aste pasa ditugu jada etxean sartuta, batzuk besteok baino erosoago. Ez nuke nahiko buruko gaitza duen edonoren lepoan egon horrelako egoera batean.
Erruki zaitezte, arren, eta ez partekatu bideo malapartatu horiek zuen telefonotan, are gutxiago sare publikoetan.
Aste honetan hil den Rafa Berriori egin kasu: kendu eskua gainetik!
Compasión, este apunte en castellano.
Ezurriki baserri gisa ageri duk Irungo Udal Artxiboaren webguneko agiri batean, A/01/133/238/V erreferentziarekin: "1905. Obras particulares: construcción de un caserío denominado Ezurriqui en el baño de Lapice por Ramón Larrañaga. 18-08-1905) punto 7". (https://www.irun.org/[…]/fondo_historico_ficha.asp?clave=199506 )
Eta A/01/190/111/R erreerentziarekin, hauxe: "1953. TUBERIAS Y SUMINISTRO DE AGUA.- Autoriza a don Juan Muguruza la derivación de la tubería para dotar de agua al caserío "Ezurriqui". C.P.: 16-09-1953 Punto 13". (https://www.irun.org/[…]/fondo_historico_ficha.asp?clave=233350 ). Gaur egun Ezurriki izeneko zilindro itxurako bulego eraikina ziok aieka horretan, Arretxe-Ugalde industrialdearen barrenean.
*Urriki etxeaz hainbat sarrera zioztek Irungo Udal Artxiboaren webgunean. Horietako bat hauxe, adibidez, A/01/155/234/V erreferentziarekin: "1924. OBRAS PARTICULARES Esteban Ormazabal solicita licencia de ocupación de la casa Urriqui (Urriki), nº 47 del Barrio de Lapice C.P.:05-11-1924 Punto 14". (https://www.irun.org/[…]/fondo_historico_ficha.asp?clave=214188 )
**Urriki-Txiki: A/01/198/123/R. "1967. Se resuelve favorablemente el recurso de reposición presentado por Juan Gracenea, solicitándo la habilitación cómo vivienda del cobertizo existente en la parte trasera del caserío Urriki-Txiqui, sito en el Barrio Ventas (Landetxa). (Comisión Permanente de 09-III-1967 punto 14)". (https://www.irun.org/[…]/fondo_historico_ficha.asp?clave=251729 )
Beste nonbait Urriki-Berri etxe edo baserria ere irakurria diet, baina beharbada Urriki-Txikiren aldaera gisa.
Beste horien inguruko deus aipagarririk baduk, Mikel?
Xaun