1929ko eromena Marx-en begietan
"Bostongo Copley Plaza Hoteleko igogailuan nindoan. Igogailuzainak ezagutu egin ninduen, eta esan zidan".
"- Marx jauna, badakizu zer? Orain dela gutxi bi gizon igo dira, ur handitako arrainak, inondik ere. Jaka gurutzatuak zeramatzaten jantzita, eta krabelinak papar-hegaletan. Balio merkatuei buruz ari ziren hizketan; eta, benetan diotsut, lagun, zertaz ari ziren ongi zekiten, antza. (...) Kontua da gizonetako batek zera esan diola besteari: "Jar ezazu ahalik eta diru gehien United Corporationen".
(...)
"Igogailuzainari bost dolar eman, eta Harporen gelara joan nintzen, presaka. Segituan jakinarazi nion igogailuan topatu berri nuen balizko urre meategiarena. Harpo gosaltzen amaitzen ari zen, eta txabusina jantzita zegoen oraindik".
(...)
"Beraz, ni kaleko jantziekin eta Harpo bere txabusinarekin, atarira korrika jaitsi, artekariaren bulegora sartu eta istant batean United Corporationen ehun eta hirurogei mila dolarreko balioa zuten akzioak erosi genituen...."
(...)
"Gora eta gora jarraitu zuen merkatuak. Biran genbiltzanean, Max Gordon antzerki ekoizleak urrutiko deia egin ohi zidan New Yorketik, merkatuak kotizazioen berri emateko. Hartzaileak ordaintzeko deia izaten zen, baina zer axola? Berriak beti berdinak ziren. "Gora, gora, gora", beti".
(...)
"Garai hartan hasi nintzen goizak agentearen bulegoan eserita igarotzen, ulertzen ez nituen ikurrez betetako taula bati begira. Goiz iristen ez banintzen, ez nuen sartzeko modurik ere izaten. Burtsako artekaritza bulego askotan Broadwayko antzoki gehienetan baino jende gehiago izaten zuten".
(...)
"Egun jakin batean, merkatua zabuka hasi zen. (...) Nik ezagutzen nituen batzuek milioiak eta milioiak galdu zituzten. Nik zorte hobea izan nuen. Berrehun eta berrogei mila dolar besterik ez nituen galdu. (Edo ehun ea hogei lan aste, astea bi mila dolarrean). Gehiago ere gal nezakeen, baina horixe zen nik neukan diru guztia".
(...)
"Max Gordon adiskideak, garai bateko finantza aholkulari eta merkatari azkarrak, New Yorketik deitu zidan (...) Hauxe besterik ez zuen esan: "Marx, txantxa amaitu da!". Erantzun nuenerako, telefonoa mutu gelditu zen".
"Merkatuaren analistek argitaratutako zabor guztia kontuan hartuta, ez dut uste egoeraren gorabehera guztiei buruz nire adiskide Gordon jaunak egindakoa bezain laburpen zorrotzik inork egin zuenik. Hiru hitz haietan esan zuen esan beharreko guztia. Bai horixe, lehertu egin zen. Iruditzen zait bizirik jarraitzeko arrazoi bakarra nire adiskide guztiak egoera berean zeudela jakitea izan zela. Finantzetako zoritxarrak ere, edonolako zoritxarrak bezalaxe, konpainia atsegin du".
Groucho eta ni, Groucho Marx. Meettok argitaletxeak euskaraz argitaratutakoa. 179. orrialdeetatik aurrera. Itzultzaileak: Miren Arratibel eta Aintzane Atela.
