Garagoittiko Orakulua

Asko gustau jata liburua, eta duda barik liburu hau -papel kontainerretik erreskatautakua- ondo gordeko dot. Idazlan moduan dakan balixuaz gain (bizixa eta irakorterreza) kontsulta liburu modura be erabilliko dotelako, bai gerrako ibillerengaittik jakiña, baiña baitta Eguna egunkarixan historia motza dokumentatzen daben lekukotasun baliotsua dalako.

Ez nekixan “Eguna” egunkari militarizatu bat zanik; itxuraz, agintarixen aldetik erabagi politiko bat izan zan egunkarixori sortzia, eta di-da, halan egin zan, agindua iñuxente egun baten emon, eta urte barrirako urten zan lehelengo zenbakixa. Detalle interesgarri asko emoten dittu; adibidez, bilbotar euskaltzaliak (=Alderdiko euskaltzaliak) atxakixak ipintzen zetsezela, euren euskeria "nahikua sabindarra ez zala" eta. Izan be, kazetarixak jentiak albistiak ulertzia nahi zeben, eta hori gatxa zan garbikeri totalera jo ezkero. Bestalde, militarrak bai, baiña Egunan zentsurian hartazixak ez ziran Euzkadi "arreba nagusixan" bezain zorrotzak; han argitaratzen ez zittuanak euskerazko izperringian etara zittuezen askotan (gaur egungo moduan: total, "iñok irakortzen ez dittuezenez"…). Dana dala, apaltasun osoz, Zubikaraiek onartzen dau "Eguna"n egin zeben behar asko inprobisaua eta txapuzero xamarra izan zala; baiña prestakuntza faltia gogo haundixakin bardindu zebela, ezinbestian. Erreportari beharretako pasarte batzuk be kontatzen dittu, gordiñena Durangoko bonbardaketa erdixan herrixan sartu ziranekuak. Kontatzeko eria laua da, zehia, baiña bertatik bertara bizi izandakuan zirraria emoten dau: lehelengo erasuen ostian ezarrittako kontrolak pasatzeko lanak, iñok jakin ez zer gertatu dan zehazki, iges datorren jentia aurkittu, kanposantuan pillatutako hildakuak, hurrengo eraso baten bonbetatik ezkutatu beharra (hillobi baten sartuta, gorpuzkiñen artian)… historia liburuetan falta izaten dirazen pasarte bizixak, hain zuzen be.

“Izparkari” honen lumatik, benetako gertakarixak bizi izandakuak baiño ekarri ezin leiken pultso bizixa agertzen jaku. Lehengo jentian estiluan, baiña: sarreratik bertatik adierazten daben legez, “Garrazkeri batzuk, odolkeri batzuk… naiago dodaz ixillean gorde. Gure atzetik datozenak ez dauke zertan odol txipriztiñez busti”. Hórrek gordinkerixok bertatik bertara bizi izandako pertsona gehixenetan legez, pakezaletasun nabarmena be igartzen da idazteko eran.

Halan be, gerra kronikan liburu honek lekukotasun baliotsuak emoten dittu; ez lehelengo lerrokuak, baiña bai ostera Bilboko azken orduetan, Artxandako mendixetan kañoi eta eztanda hotsa entzutzen zala, gabaz basamortu zan Bilbo horretan idatzittakuak. Bakardade haundiko uniak...

Zubikarai Santoñako errendiziñuetan be izan zan, eta tropa barruko giruan barri emoten dau: gauza haundirik ez zekixen, hara eta hona, ardixen modura, etsipena, bazterkerixia (errepublikanuen artian, jeltzaliak atoliko bakarretakuak izan ziran), lotsia… azkenian zer eta ustezko tratua erdi ustel suertatu arte. Hortik aurrera, trabajadorietan ibilli zan (historia ezagunan beste ikuspegi bat, Santi Arizmendiarrietak eta beste batzuk emon izandakuen legez, kuadro osuan ikuspegixa egitteko balixo deskuana) harik eta katigu truke batekin beste izparkari batzuekin trukatu arte. Baiña… Zubikaraik ez zeban “txakurki” jokatzen jakin (berorrek aitortzen dau: "Beti be borondate on eta andiko tonto lapiko ni"), eta oso osorik guardia frankisten esku ipiñi zan, Bilbora joan nahixan. Noski: barriro trabajadorietara, Gaztela eta Andaluzian zihar, harik eta bost urtera Ondarrura bueltatzeko bidia topau arte.

Kontatzen dabena kontuan hartuta, liburua haundiustetasunetik eta epikatik idatzitta izan zeikian, baiña ez dago halakorik, iñundik iñora be. Kontuan hartu daigun 1983 urtian memoria historikua landu barik zeguazela, eta hónek historixok “abuelo Cebolleta” batzuen buruan baiño ez zirala gordetzen; horren erakusgarri dogu liburu hau autoediziño bat izatia, idazlian poltsikotik ordaindutako tapa biguneko argitalpen xume bat; artian ez zegoan halako materixala interesauko jakon editorial askorik…

Azken fiñian, liburu hau (oin jakin dot liburu hau Zubikarairen autobiografiatzat hartzen dala) norberari buruz idazten ohittuta ez dagon pertsona baten idazkixa da, barruak askatu beharrez. Eta horrek badaka halako benetakotasun plus bat.

Gaurko artikulu honen helburua ez da haur-ostatatzeari buruzko soziologixia egittia, iñundik iñora be (ze ordain topauko netsake "soziologia" berbiari nere blogian? "jendartologia" adibidez?). Kontua da, gurasuen papel zaharrak purgatzen eta tolosten nabillen honetan, faktura prehistoriko, sukaldeko errezeta, karikatura eta bestelako milla gauzen miszelanean, bisitta txarteltxo bat topau dotela: Irungo andra-gizon batzuena da, gure gurasuei eskerrak emoten, "euren semia hain ondo hartziangaittik". Fetxia, 1966ko maiatzan 24a.

1966xan ospatutako II. Euskal Jaixan, Irungo guraso batzuen esker-mezua gure gurasuei, etxian Imanol Txapartegi semia hartziangaittik.

1966xan ospatutako II. Euskal Jaixan, Irungo guraso batzuen esker-mezua gure gurasuei, etxian Imanol Txapartegi semia hartziangaittik.

Hori ikusi eta pentsatzen geratu nintzan: "Zer gertatu zan fetxa horretan? Eta zer dala eta euki izan dau gure amak txartel hau gordeta, 54 urtian?".

Ez neban asko pentsau behar izan. Nik betidanik ezagutu dittudaz, etxeko argazki bilduman, arrebia Erronkariko trajez eta anaia dantzariz jantzittako erretratuak-eta, karroza batzuetan, kaletik zihar beste ume askokin... Oin dala urte batzuk jakin neban, batez be Asier Sarasuaren bittartez, zerenak zirazen: 60 hamarkadan, urte batzutan jarraixan, ospatu ziran Euskal Jaixenak. Arrebiari galdetuta, konfirmau desta, behin baiño gehixagotan, gurasuak kanpotik etorrittako umiak hartu zittuezela etxian. Itxuraz, gure pegorako Ana Mari Baskaran saltsa horretan ibiltzen zan (jaixok Kulturalak antolatu ei zittuan) eta ama eta bixak lagun miñak zirazenez, ba gure etxeko umiak be parte hartu, kanpokuak etxera ekarri... eta holan ibilli izan zirala. Gauza politta; batez be sasoia kontuan hartuta. Francon errejimena indartsu zeguala, euskal gauzak agerixan agertzen hasi ziranekua. Kasualidadez, Imanol Txapartegi horrek hau irakorriko baleu, jakin deixala errekuerdo ona laga zebala etxian.

1967ko argazki honetan, Emma eta Oswaldo Gorosabel agertzen dira, Eibarren 1967xan ospatutako Euskal Jairako jantzitta, lagun batekin. 

Kontua da, hau jakin eta segiduan etorri jatala burura etxian aurretik hartutako beste ume baten erretratua. Kasu honetan, amama Inesenekua da; eta atzian, tio Ernestok idatzittako notia daka. Mutillak Federico Savater zekan izena, eta Madrilletik ekarri zeben “huelga oso garrantzitsu baten” gurasuei laguntzeko. 1934ko uztaillian hartu zeben, beraz pentsau leike Madrillen sasoi horretan eraikuntzan eta metalgintzan izan ziran istillu larrixen testuinguruan izango zala; eta umiak UGT sindikatuaren bidez banatuko zirala, sozialisten etxietan. Tiok kontatzen dabenez luzaruan egon zan Isasixan, eta anai bixak (artian 8 eta 6 urtekin) oso ondo konpontzen ziran berakin.

1936ko udan, Madrilgo huelgen harira aittitta-amamak etxian hartutako Federico Savater umian argazkixa.

Gaur egunian, arraruagua da hori: etxe gehixenetan kotxiak dagoz, eta horrek ekartzen dau hara-hona dabizen ume talde gehixenak (kirolak, dantzak, ikuskizunak oro har…) atzetik “groupie” pillua eruaten dabela, ogibittartekuak, jarsixak eta toallak daroien botillero legez; ume bakotxeko bat. Gure gizartian hazkuntza-forma-hiperbabestaillian erakusle argixa… Baiña ez leku guztietan: Zuberoako herri antzezpenetan (maskaradak, pastoralak), ondiok egitten da: Barkoxen ikusitta dakat, Polo lagunaren bittartez Kanpok gomitatü ninduelarik, mahaixan -familia “extendituaz” eta lagunez gain- gurekin gazte lotsati batek bazkaldu zebala; kantiniersa papela jokatzen zebana, txarto gogoratzen ez badot. Eta gurian ha hartu zan modura, beste etxietan be jokalari bana hartuko zeben. Domekero-domekero, herriz herri eta guraso barik bidaiatzen daben gazte talde hori hartuta...

Kanpo etxean, 2007ko Maskaradetako bazkal orduan. Mahaian, besteak beste: Patrick Keheille, Jean Bordaxar eta kantiniersa.

Bere sasoian hain famoso izandako liburua (bertako lekuetatik ziharko erromesaldixen motibo) guzurra dirudi gaur eta hamen hain ezezaguna izatia (neuk behintzat, sekulan aittu bez). Oso hurrekua da, zeozelan esateko. Moralejarik bako kontakizun deskriptibuak, herri girokuak, orduko jente normalan bizimodu normalak kontatzen dabenak. Asmakizunetik be asko izango dau kontizu, baiña halan be... hur hurrekua somatzen da, bukolismorik, epikarik edo satiratik gitxi -Tartarinen ez bezala- eta bai ostera halako enpatia bero bat, juzgatzen hasi barik jente horren egunerokotasunian ixa oharkabian sartzen gaittuana, ixa mailla etnografikoraiñok. Faroleko zaindarixen bizimodua, aittitta-amama zahar batzuen erretratua... antologikuak dira (beharbada Paul Arene-ren eragiña, Daudetekin batera idazle izan zana?): Gero, badagoz estilo aldaketak be: ipoin alegorikuak,  bidai-oharrak, eta ganberradatxoren bat edo beste. Baiña beti, idazliari maittasuna darixo, bere pertsonajiak margotzian; berez repelente xamar beharko leukian pertsonekingo be (algodoietan bizitera egindako pruntzipe txikixa, adibidez) adeitsu eta ulerbera agertzen da. Ez dago lagun/etsai banaketarik, deskribapen hutsa baiño.

Batek daki: juan dan eguneko paskin ha agertu zan modura, igual egunen baten programa honen orijinala be agertuko jaku. Momentuz baiña, kopixa baten kopixa baten kopixa honekin konformau beharko gara. Fotokopiadora otxentero batetik mundu dijitalera salto eginda!

Nabarmentzeko morokua da testuan tono zirikatzaillia; ez dago txiste nabarmenik, baiña bai umore xelebre bat (neri Amalloko jaixen kartelak ekarri destaz gogora) benetako programia eta eguneroko gauzen aipuak nahastatzen dittuana; begibistakua da festa giruan eta festarako egindako testua dala. Ez dakitt sigur zein izango zan programan aittatzen dirazen pertsona guztien arteko harremana, baiña kuadrilla berekuak ez baziran hortxe-hortxe ibilliko ziran (aittitta Akilinon kintakuak-edo, epoka horretan 19 bat urte izango zittuezenak). Itxuraz ospittalerako (ze ospittale? eliza ondokua edo beste bat?) dirua batzeko antolatu zeben, eta pentsatzekua da Zuloaga pinttorian bisittaren bat aprobetxauko zebela, haren arrimuan publikua erakartzeko. Honek 25 urte zittuan, eta ordurako famia hartzen hasitta bazeguan be, ondiok bohemio/perroflauta fasean zebixan. Eta, jakiña, artian korrida plazia egin barik zeguanez (1903kua da), pentsau leike korrida hori Untzagan izango zala, Zuloagak berak handik lau urtera pinttauko zeban lekuan bertan.

Hona testua, transkribatuta.

PLAZA DE TOROS DE EIBAR

=======================

GRAN NOVILLADA

Para el sábado festividad de San Pedro

9 Junio 1895 no confundirse fecha.

A BENEFICIO DEL SANTO HOSPITAL

PROGRAMA

1º - A las 3 de la mañana la Banda de música tocará en la cama.

2º - A las 6 y media recorrerá el tren la vía Eibar a Bilbao.

3º - A las 8 y media la Banda de música, tamborilero Kale-Gira anunciando fiesta.

4º - A las 10 misa mayor en la Parroquia con órgano y Sermón.

5º - A las 11 concierto en la Plaza y vino blanco en la taberna de María pagando.

6º - A las 12 gran revolución pucheril.

7º - A la 1 1/2 visita general a los cafés Amistad, Banaca, Salón y de Amigo.

8º - A las 3 1/2 gran asalto en las taquillas en busca de entradas.

9º - y último, picados, banderilleados y simulado la muerte por la cuadrilla siguiente.

Caballero en Plaza

Epifanio Vildosola (a) Abadiano.

Banderilleros

Tomás Echaluce (a) Renegao

Aquilino Amuátegui (a) Chiclanero

José F. Eguiazabal (a) Albañil

Andrés Callón (a) Morenito

Puntillero

Damián Uribe (Polvorín)

Picadores

Jorge Sansaburu (a) Miramal

Antero Ichari (Charol)

Jose M. Ojanguren (a) Malatraza

Perico Galdos (a) Niño Perdido

==============================================================

La citada cuadrilla ha recorrido todo el mapa toreando con éxito en las ciudades siguientes en la monumental plaza de Unzaga, en Ardanza, Chiriocalle, Hospital, Barrencalle y Rabal, habiendo algunos llegado a torear en Arragüeta y hasta Urcusua.

Terminada la corrida se soltará la popularísima vaca de Arguiñao, para que los aficionados bailen el Rigodón.

Presidirán la corrida las Stas. más bellas Eibarresas y de la dirección de la lidia se encargará el pintor D. Ignacio Zuloaga, gran aficionado al arte taurino. Amenizará la función la Banda Marcial. Habrá un gran aurrescu antes de la corrida.

Los toros son de la renombrada ganadería de San Nicolás de Lastur, son de buena lámina, buena estampa y de peso y si no diesen juego como prometen será debido al mareo del viaje.

La entrada a la Plaza será por la puerta, y la corrida empezará al salir el primer toro. Si lloviese agua y vino después, torearán en zancos, y si se suspende la función es prueba de que no hay corrida. La cuadrilla de los toreros que dan esta corrida no poseen todavía coleta pero peinan palante y han hecho progresos en el arte taurino, estudiando todas las noches el libro taurómaco de Paco Frascuelo, por lo que el público verá suertes nuevas no vistas en plaza alguna. Para hacer todo diferente el Salto de la Garrocha lo harán por debajo del toro.

Criadas, solteras y niños menores de 12 años ......................... 0,25

=========================================

NOTA DE LA IMPRENTA. - El público notará en este programa algunos errores tipográficos que no han sido corregidos por órden expresa del cliente.

Nikori eskolan agindutako liburua; umiak zelan gozatu daben ikusitta, neuri be irakortzeko gogua sartu jata eta halan egin dot, 3,4 ekittaldittan. Printzipioz argumentua etxatan asko interesatzen: gurasuekin txarto eta maistriakin ondo konpontzen dan neskatillia (umien garrantzixak eta nagusixonak hain dira diferentiak...) kontatzeko eria lilluragarrixa da. Kontakizunak, gaiñera, politikoki zuzenak ez dirazen hainbeste ganberrada dittu eta, noski, horrek asko laguntzen detsa. Zeozelan esateko, balore hezitzaille batzuk modu orijinal eta dibertigarrixan emoten dittu liburu honek, eta pentsatzen dot Dahlen beste liburuak be. Zeozergaittik hartuko zeban hainbesteko famia...

Liburu motz lilluragarrixa, ekittaldi bittan iruntsi dotena. Idazle honen ezertxo be etxuat irakorri oiñ arte (ezta bere liburuetan oiñarrittutako pelikula famatuetako bat be ikusi), eta nekixan bakarra kontraazalian irakorri dotena da. Eta bai, arrazoia: kontatzeko eria hipnotikua da, eta pertsonajien barruko bizitzia kontatzeko eria zertzelada potolo baiña oso adierazgarrixekin egindakua. Azalpenik ez dau emoten, baiña emoten dau Boliviako kosta herri bateko arrantzale giruan kokatzen dala nobelia; eta basarri giriko jentian hermetismua oso ondo adierazitta dago. Oin dala gitxi irakorrittako Indonesiako pertsonajiekin gogoratu naiz, baitta hamen inguruan ezagututako basarrittar batzuekin be.

PD: ba ez, ez da Bolivian, Hego Kalifornia Behereko La Pazen baiño.

Ipoin erotikuak ez nabe asko kilikatzen (nahixago dot praktikia), baiña tira, gustora be irakortzen dira. Nahiz eta azkenian pixkat errepikakorrak izan (bakotxak gure fijaziñuak dakaguz kontizu). Gehixen gustau jatazenak, "shunga" marrazkixak.

Lau moltzo argi bereiztu leikez:

1- 1951eko fetxan makiñaz idatzittako menu txorta luze bat. Txukun-txukun egindakua, papel dotore berjurauan, pentsau leike gure aittak (Armando Gorosabel Amuategi) idatziko zebala, mekanografia praktika lez, igual? Artian 22 urte zittuala, ordurako seguru tallarrian ("Tomás Amuátegui") zeozetan ibilliko zala. Deskargatzeko.

2- Donostiako "Txomin" jatetxeko jabe Ricardo Idiakezen errezetak. Ez daka fetxarik, baiña mekanografiauan arabera 1950eko hamarkadakua dirudi. Deskargatzeko.

3- 1955ko errezetak. Formatuangaittik, eta "¿Conoces Eibar?" facebookeko taldian jasotako mezu zaparrariangaittik, emoten dau Goi Argi soziedadeko kurtsilluetakua dala. Amari berari be uste dot entzun izan netsala. Halan be, esango neuke Felisa Loiola superezagunan sasoia baiño lehenagokuak dirazela (igual Mercedes Kareagak berak emonda?), Loiolak 1960-78 artian emon zittualako klasiak. Deskargatzeko.

4- Errezeta soltiak eta zatixak. Urterik urte, papel solte eta adabaki pillo bat egin zittuezen gurasuak. Bere garaian garrantzi haundirik bakuak, gaur urriak baiño balixo haundixagua daken bizitza-txatalak diraz. Eta, euren artian, bistan da, errezeta asko topau dittudaz. Batzuk osorik, beste batzuk ostera zatiren bat faltan dake; baiña, euren eskuz egindako gauza guztiak legez, gordetzia merezi dabenak. Deskargatzeko.

Interesa dakan edozeiñek, hortxe dittu. On dagixola!

Gero eta gehixago interesatzen jataz frankismo bete-betian "posiblearen artean" jardun zeben euskaltzaliak: gerran H edo B egindakuak (badakigu asko ez zirala bere borondatez jardun, tokau jaken alderdixan) eta gero be ez zirala bere frankozaletasunangaittik, zein kontratasunangaittik bereiztu. Gehixengua, "aleiya". Udal gobernuetan parte hartu zebenak... euskerazko jardunak bultzatu zittuezenak... Errejimenan aperturian alde egin zeben "apparatchik"ak... Arrue be hor kokatu geinke: abogaua, posiziño onekua, gizarte frankistan ondo txertatua, eta posiziño hori euskal kulturian alde egitteko baliatu zebana.

Berez hau ez da liburua, Arrue hil ostian egindako artikulu bildumia baiño: Egan aldizkarikua -RSBAP orbitakua- (euskeraz) eta gastronomia elkartiendako egindako hitzaldi edo pregoiak (espainolez). Testu "amableak" dira (zentzu txarrian esanda), korapillo askorik bakuak; Arkautek gustuko ez zittuan mokofin / tripazai perfillekuak. ;-)

Halan be, nik gauza kurioso ("ernagarri", Arruek behin eta barriro erabiltzen daben berbia erabillitta) eta jakingarri asko topau dittudaz, txatalka idatzittako artikuluen artean.  Nabarmenenak: trinpoil-arrabak (jan egin behar dot plater hori) eta pil-pillan kontua (plateran izenan transposiziñua).

Bestalde, harrigarrixa egin jata Arrueren (eta itxura baten, garai bateko gastronomuen) menuak zerrendatzeko zaletasuna. Harrigarrixa, eze, nere etxian be ikusitta nago hori: neure gurasuak be, jandako menu gogoangarrixen (eta batzuetan korrientien) jaki-zerrendia gordetzeko ohitturia zeken. Ezkontzak, ospakizunak... Zer dala eta? Garai baten argazkixak ez zeguazelako guztien esku, eta orduko errekuerdua gordetzeko modu bakarra zalako? Gosia pasautako jentiak, jatekuakin amesetan bardintzen zittuezelako tripazorrixak?

Gustora irakorri doten liburua, edozelan be (eta neu izan naiz lehelengua; kontenedoretik erreskatautako liburu honek, pajiña batzuk gillotiniak askatu barik zittuan).

PD: idatzi ostian googleatu dot eta (imajinatzen nebanez) baieztatu dot Arrue karlistia zala, eta ez edozein gaiñera, "alazankoa!" (beste arruekerixa politt bat). "Gerra bi dagoz, bata frentian eta bestia botere-jauregien korridoreetan".

Lete maitte doten arren, ez neban espero liburu hau hainbeste gustauko jatanik. Etxian esanda nekan: "Hartukot, baiña seguraski irakurketa diagonala eingot: artikuluak gaiñetik begiratu, batzuk irakorri, eta interesatzen ez jatazenak -metafisika, aberri-mobidak, poesia...- salto eginda". Baiña sorpresia benetakua: oiñ arteko guztia irakorri dot (liburu erdixan idazten nabil hau) eta, aittatutako ez-intereseko-gaidun artikuluak barne, gustora irakortzen nabil. Bere idazkerian indarrangaittik, hain zuzen be; artikuluan muiñian serio demonio jardun, eta amaieran, konforme ez dagon irakurlia kakatara (sic) bialtzeko dakan forma horrek zihero lilluratu nau.

Eta gero, gauza interesgarri asko: Lizardi/Orixe kontua; 60. hamarkada amaieratik aurrera zeguan giro kulturala barrutik ezagutzia -kronika batzuk Ez Dok Amairuko ordezkari legez idatzitta dagoz-; Lete bere burua ezkertiartzat zekala jakitzia (ez nekixan!); ezkerreko korriente desbardiñen arteko mobidak -zergaittik egin ziran asko "txino"?-... eta, honen barri ba nekan, pentsatzen zebana esateko eta artaldeko ez izateko borondate hori, bakardadia eta etsaiak alde guztietan izatia ekarri zetsana (bere eboluziño politikua ulertzeko be gako asko dagoz hamen -Autonomia Estatutu ingurukuak, ezker abertzaliakin distantzia...-).

Kazetari / iritzi emaille jardutiak, uneko pultsua igartzen laga: Pinocheten estatu kolpian osteko hille baltzak, kantari-lagunen (Jara, Parra) erahilketen barrixak kolpatuta, Txipreri buruzko azterketa interesgarrixa...

Berba edo kontzeptuen errepikapen nabarmenak (antzaldatzea, naturaleza, erredentzioa...) agertzen dabena baiño askoz be mundu sakonagua adierazten dabe. Eta zer esanik ez, filosofian eta metafisikan sartzen danian (hori be etorri da eta, irakurketa diagonalan unia). Mamin askoko gizona. Normala berari buruzko hainbeste gauza argitaratzen egotia...

Halan be -prosaikoa ni- bada pasarte bat bereziki deigarrixa egin jatana, Oiartzungo jai egunetako herri girua deskribatzen dabena ("kanpai doblik"), eta jator-jatorra izatiaz gain, aurrerantzian asko gogoratuko doten pasartia dakana:

"(...) Beraz, igande edo festa bat lege onean igarotzeko ez zen, hain zuzen, ezer berezirik egin behar. Horretan zetzan, hain zuzen, festaren festatasuna, ezer egin beharrik ez edukitze horretan. Eta festa bat ospatzeko zer era ederragorik ezer ez egitea baino?
Gaur, diotenez, gauza hauek ez dira oso ongi konprenitzen. Jendeak, obsesionaturik bizi denez gero, igande eta festak mugimendu sukartsu batean igarotzen ditu. Gizonak, beti sufritu dituen premia eta aginduez aparte, beste bat darama gaur bizkarren gainean, agindu gogor bilakatu zaion zera bat: jai egunetan dibertitu egin behar da".

Touché, Xabier Lekter jauna. 😉 Ondo gogoratuko ditt aholkua.