Torturei buruz Paco Etxeberria
Gabilondo familiako bi kide dira gaur albiste: alde batetik, Angel Gabilondo estreinakoz aritu baita Madrilgo Autonomiarako hautagai gisa Alderdi Sozialistan; bestetik honen eta Iñaki kazetariaren lehengusu propio (baina ia anaia den) Paco Etxeberria antropologo forentsearen lana. Noticias taldeko egunkariek elkarrizketa luze bat argitaratu dute gaur: "Batzuk uste dute torturatua dela, torturatua izateaz gain, epailearen aurrean frogatu ahal izan duena".
Elkarrizketaren arrazoia da Eusko Jaurlaritzaren enkarguz 1960-2013 urteen artean Euskal Herrian izandako tortura kasuei buruz egiten ari den txostena. Bertan aipatzen denez, 2016an entregatuko du lana. Hona hemen hainbat zati esanguratsu:
"Klase guztietako testigantzak jasotzen ari gara, baita delikuentzia arruntekoak ere. Badira EMKkoak (Euskal Mugimendu Komunista) eta LCRkoak (Liga Comunista Revolucionaria), baita sindikalistak ere. Denak ez du zerikusia ETA edo ezker abertzalearekin, nahiz eta egia den gehiengoa sektore horretakoa den. Eta hori da baloratuko duguna. Denetarik dago: medikuak, bankuetako langileak, abokatuak, apaizak, irakasleak..."
(...)
"Jende guzti hori gure aurrean zegoen. Kontua zera da, noren aurrean aurkezten duzun salaketa. Gaur elkarrizketatu dudan poliziaetxe batean torturatua izan zen pertsonak epaileari esan zion, eta honek beste aldera begiratu zuen. Zera esan zion epaileak: “Hiru egun pasa zenituen soilik, zer egingo zizuten ba hiru egunetan”. Esan zion bere salaketak estrategia baten parte zela eta, beraz, ez zuela ezer egingo. Horrelako ekintzek zerikusia izan dezakete Estrasburgotik datozen epai horiekin; hots, bizi garen herrialdean harrigarriena dela norbaitek erreklamazioa aurkezten duenean ere, epaileak ez duela ikertzen."
(...)
Humberto Unzueta kazetariak ea noiz bukatuko diren torturak galderari, berriz:
"Egiten duenak dakienean arriskatzen duena baino askoz ere gehiago arriskatu dezakeela, ez duela agintarien hain estalketa erraza izango. Ziegan gertatzen dena epaileei leporatzerik egon daitekeenean, epailea baita egoera kontrolatzerik duena. Komisaldegira iristen den pertsona bati ezin diote kartera lapurtu. Eta lapurtzen badiote, epailea asko kezkatu beharko litzateke. Badira kezkatu diren epaileak. Hemen epai irmoarekin ditugun kasuak ez dira forentseengatik izan, epaileak kasuak zorrotz jarraitu zituztelako eta horregatik aurkitu ziren."
Ea normalizazioa deritzon horretan beste urrats bat emateko balio duen Etxeberria finaren lan honek.
Paco Etxeberria sobre las torturas, este apunte en castellano.
