Topaketak-Encuentros (IV), Victoria Eugenia Antzokia
Bazkaldu ondoren, Victoria Eugenia: Hiriko antzokia izan zen eztabaidagai. York Theatre Royal antzokiko Daniel Bates jaunak aurkeztu zuen Ingalaterrako York hiriko teatro honen zeregina, Ramon Etxezarretak gure antzokiaren erabilera proiektuaren berri eman zuen eta, ondoren, mahaingurua: Filgi Claverie (Ballet Biarritz), Norka Chiapuso (Donostia Kultura), Miguel Martin (Donostiako Jazzaldia eta Musika Bulegoa) eta Eduardo Clausen (Cultura Musical elkartekoa). Antton Azpitartek, Donostia Kulturako zuzendariak, bete zituen moderatzaile lanak.
Daniel Bates, York Theatre Royal
16:30etan hasi zen hitz egiten eta gehiegi luzatu zen Dan. 50en bat minutuz aritu zen. Hau ere power-point moment izan zen.
York hiriak 184.000 biztanle ditu. Beraz, alde horretatik Donostiaren antza du. Ondare garrantzitsua dute. 56.000 biztanle dira 25 urte azpikoak eta 40.000 biztanle 60 urtetik gorakoak. 76 eskola ditu herriak eta bertan 26.000 ikasle ari dira. 2 unibertsitate, 16.000 ikasle.
Turistak: urtero 4.000.000 turista (Donostian, 1.200.000). Txokolatea eta trenbide-industriaren tradiziotik datoz. Europa iparraldeko elizarik handiena. Bikingoen kultura. 4 antzoki, galeria 1, 3 museo, 12 talde amateur, 3 youth theatre.
York Royak Theatreri dagokionez, 250 urteko historia du. Urtero 7 produkzio lantzen dituzte, gehi beste 5 estudio-produkzio. Bazkideak behar dituzte finantza gastuak estaltzeko.
Urtero 4000 ikusle galtzen zituztela ikusirik, aldaketaren beharraz jabetu ziren 2001. urtean. Gazteak ez ziren hurbiltzen antzokira, esperimentaziorako tarterik ez zegoen…
Total, buelta eman diotela egoerari. Konpainia bati egoitza eman diote eta piramidearen puntan publikoa eta langilegoa jarri omen dituzte. Arrisku gehiago hartu zituzten. Hemen xelebrekeria bota du: gay antzezlan bat landu zutela. Ez dakit serio demonio ari zen edo ez. Ez du aurpegiera aldatu.
Gazte jendearen aldeko apustuak publiko gehiago ekarri du: 2001ean 9.000, 2005ean 25.000. Gazte jendearen artean 20 enbaxadore izendatu dituzte. Zein da hauen papera? Hilero biltzen omen dira, produkzio berriei buruz idazten dute, propaganda sofistikatuagoa erabiltzen dute.
Teatro honek badu Hezkuntza Saila. 5 lagun full time, gehi beste 30 lagun tarteka, ari dira lanean. Iaz 885 tailer eman zituzten eta 23.000 partehartzaile izan dituzte.
Youth theatreak 300 bazkide ditu: gutxienez, urteko produkzio batean hartu behar dute parte. 100 lagun omen dituzte itxaron zerrendan.
Ikastetxe bazkidetuak dituzte. 6 eskola aukeratu dituzte eta urtero 4.000 libra jartzen ditu zentro bakoitzak.
Etorkizuna: sarrerak saltzeko sistema berria, webgune berritua (2006ko otsaila), turistak, gune berriak jendearentzat, hirugarren eszenatokia, sarreren salneurriak gora egingo du…
Zein da teatro honen balioa hirian? Lobby-a beharrezkoa da, evening economy (7 milioi libra), auzo kulturala hirian. Ah! Datu garrantzitsua: 120 enplegatu dituzte.
Ramon Etxezarreta, Donostiako Udala
17:25ean igo da Ramon. Antzokiaren erabilerak jorratuko dituela argitu du. Politikari ttiki baten interbentzioa dela eta kontutan hartzeko hori.
Zeintzuk dira gure erreferentziak? Bilboko Arriaga, Logroñoko Bretón, Iruñeko Gaiarre, Gasteizko Principal, Baionako Essence Nationale.
Power point-ari eragin dio Ramonek ere. Adierazi du nola, mila kontu gainditu ondoren, azkenean, obren amaiera gertu dagoela eta 2007ko udaberrian jarriko dela martxan antzokia.
Ia 21 milioiko inbertsioa izan dela. Udalak 11.750.000 euro ordainduko ditu eta Kultura Ministerioak 7.730.000 euro. Gainerakoa? Ez du argitu.
884 eserleku izango ditu (lehen 1052). Erosotasun handiagoa. Gune ezberdinak. Ohorezko palkoa kenduko da eta horrela proiekzio-kabina egokia jarriko da.
Zein izango da eskaintza? Hiriko kultur gune guztiak koordinatu beharko dira.
Zinema asko: hiriko jaialdi inportante guztiak. Adibidez, Zabaltegiko perlak hemen eskainiko dira.
Formatu handiko antzerkia: derrigorrezkoa izango da Europako zirkuituan sartzea joera ezberdinak hemen erakusteko (ez bakarrik antzerki espainola). Gainera, gazte eta eskola-ikusleentzako eskaintza egongo da, Antzerki Feria.
Dantza ikuskizunak. Ballet Biarritz erakundearekin, Egiako Kultur Etxean egoitza duena gaur egun, dagoen harremana handituko da. Erakunde ezberdinek argi omen dute kontu hau.
Musika: opera, zartzuela eta musikalak. Jazzaldia eta beste zenbait programa.
Produkzioa: Arriaga antzokiak ia 3 milioi euroko aurrekontua du alor honetan. Donostiako antzokiak 200.000 euro izango ditu.
Prestakuntza: konpetentzia ez da Udalarena eta hori arazo da. Dena den, ikastaro laburrak eskaintzeko asmoa omen dago.
Beste baliabide batzuk: entsaioak egiteko guneak, erabilera anitzeko aretoak, etab.
Bulegoak: Donostiako Zinemaldia, Donostia Kulturaren bulegoak (ez denak), Donostiako Jazzaldia.
Programazioa: 139 funtzio (jaialdiak kontutan hartu gabe), 2.826.000 euroko aurrekontua. Diru-sarrerak, 1.795.000 euro. Defizita, 1.052.000 eurokoa, Udalak asumituko du.
Kudeaketa: erabakia hartu gabe dago. Bizpairu formula aipatu ditu Ramonek.
Bat: Kursaal Fundazioak bere gain hartzea formatu handiko ikuskizunen programazioa. Eta Udalak, gainerakoa.
Bi: Dirulaguntzak jasotzea edo beste erakunde batzuk hartzea zenbait bloke programatiko beren kontura.
Filgi Claverie, Ballet Biarritz
Filgik argitu nahi izan du Donostian badagoela gaur egun dantza programazioa, Kursaalean eta Egiako Kultur Etxean (Gazteszenan) gauzatzen dena. Ez da guk nahiko genukeena (baldintza falta), baina bai hartu behar dela kontutan datu hau.
Beraz, Victoria Eugenian egin beharreko programazioak osatu behar du gaur egun dagoena. Dantza erakustaldiak eta hedapena landu beharra dago.
Victoria Eugeniako eszenatokiak formatu txikiko eta ertaineko dantza ikuskizunak egiteko aukera ematen du soilik, ez formatu handikoa. Hauek tokia dute Kursaalen. Dena den, gaur egun eskaintza gehiena formatu txikikoa eta ertainekoa da.
Dantza arte diziplina ezezaguna da, jendeak beldurra dio. Ezin gauetik egunera publikoa sortu. Denbora behar da eta horretarako tokia behar da sentsibilizazio-guneak jartzeko. Hau da, tailerrak, jendaurreko entsaioak, entzunaldiak…
Produkzio gunea. Dantza konpainiei eszenatokia uztea ere bada ekarpena, nahiz eta ez izan ekarpen ekonomikoa. Konpainiek baloratzen dute hori.
Filgik argi adierazi du Donostiak dantzaren erakusleihoa behar duela. Hau da, ez da nahikoa urteko programazioa. Dantza jaialdia behar-beharrezkoa da. Zerbait glamourosoa behar da, puntuala, arreta deitzekoa. Era berean, Claveriek adierazi du Biarritz Festival bazkide izateko prest dagoela, laguntzeko prest dagoela.
Norka Chiapuso, Donostia Kultura
18:05ean iritsi zaio txanda Norkari. Denboraz larri geundenez, prestatutako idatzia irakurri egin du Norkak. Azkarregi irakurri du Norkak eta ez naiz gai izan behar den bezala oharrak hartzeko.
Goizetik gauera ateak zabalik izan behar dituen gunea izango dela esan du. Kursaal-arekin koordinatzea beharrezkoa dela ere bai. Euskadiko Antzokien Sarean hasieratik dagoela, baita Red Españolan ere. Latinoamerikako sare batean sartuta dago. Eta, bukatzeko, Iparraldeari begira dagoela (Biarritz, Baiona…).
Antzoki honekin formatu handiko antzerkia bueltatuko da Donostiara. Europari begira jarri behar dugu. "Traficantes de sombras" izeneko testua irakurri egin du.
Miguel Martín, Jazzaldia eta Musika Bulegoa
Aldez aurretik ezer prestatu barik etorri dela esan du Miguelek. Ume mokoa zenean, goiko rosetoian dauden margoei begira zenbat ordu pasa zituen gogoratu nahi izan du. 21 urte zituenean, Musika Hamabostaldiko produkzio buru lanetan, bizitza aldatu zitzaion margo horiek gertutik ikusteko aukera izan zuenean. Hiri honen kultura garaikidean ezinbesteko gunea da Victoria Eugenia.
1999an itxi zituen ateak teatroak eta 2007an, zorionez, beste hiri batekin egingo du topo. Kursaal zabaldu zenean beldur handia zegoela bertako bi aretoak betetzeko. Gaur egun esan daiteke urtean zehar askotan betetzen dela Kursaala.
Musika asko programatzen da hiri honetan (programazioaren gehiena). Kontuan hartu beharko da teatroaren edukiera eta eszenatokiaren neurriak. Baltzintzatuta gaude, baina programazio egokia egin beharko da. Dena da posible teatroan, dirua egonez gero. Garrantzitsua kontzeptua harrapatzea.
Kursaal-ari dagokionez, kontutan hartu beharra dago ez duela teatro baten modura funtzionatzen. Antzokiak laguntzen du produkzioa, parte hartzen du programazioan. Koprodukzioa eta egoitza formulak ditu teatroak. Bi harrobi on (Donostiako Musika eta Dantza Eskola zein Musikene). Mugaz bestaldeko kooperazioa kontutan hartu behar da (eta ez bakarrik hurbilekoa, baita urrunekoa ere).
Eduardo Clausen, Cultura Musical
Labur mintzatuko dela esan du Eduardok. Gainera, Miguel Martinek esandako guztiarekin ados dagoela.
Cultura Musical elkartea gainditutako ereduan oinarritzen da eta erabilera berriei begira eraikitzeko material gisa hartu beharko litzateke kontutan. Irabazi asmorik gabeko elkartearentzat Victoria Eugenia ixtea trauma izan zen.
Kursaal-era joan zirenean garestitu zen beraien jarduna. Gaur egun, hobeto daude, Fundazioaren partaide direlako.
Eztabaida
Kepa Kortak hartu du hitza galdetzeko ea nolako lotura eta koordinazioa izango duen Kursaalarekin.
Miguel Martinek erantzun dio ona dela lehiakortasuna. Norkak esan du garrantzitsuena hiriak balizko ikuskizuna ez galtzea dela. Martinek bai esan duela data-koordinazioa beharrezkoa dela. Nolabaiteko agenda komuna sortu behar dela, baina ausart jokatzen dugula (adibidea, Depeche Mode/Jazzaldia, egun berean).
Eduardo Clauseni ez zaio gustatu lehiakortasun hitza, batez ere prezio publikoetaz ari garenean. Hau da, kontzeptu hori ekonomi pribatuari dagokiola. Koordinazio falta osasuntsua izan daiteke politika munduan, baina arriskutsua da kulturaz ari garenean.
Ezagutzen ez dudan emakume batek gauza asko nahasten ari direla esan du (teatroa, zinema, musika). Edadetua da eta gazteak hainbat aldiz aipatzea ez zaio gustatu. Nagusien apetak ere kontutan hartzeko.
Eduardo Clausenek barkamena eskatu du. Berak izan beharko luke publiko horren ahotsa. Elkarteak 600-700 abonatu ditu, gehienak edadetuak, askok 50 urteko bazkidetza dute. Cultura Musical elkarteak 60 urte ditu.
Filgi Claveriek erantzun dio ballet klasikoa ikustera gonbidatu nahi duela Miarritzera (emakumeak Donostian ez dagoela eskaintzarik esan baitu). Filgik esan dio oso talde gutxi ateratzen direla giran ballet klasikoa eskainiz. Bere ustez, garrantzitsuena da gaur egungo programazioa osatzea. Arazoa ez da bata klasikoa eta bestea garaikidea izatea.
Gizon ezezagun batek gogoratu nahi izan du Donostian 4 teatro itxi direla azken hamarkadetan. Antzerkizaletasuna sustatu eta sortu behar da. Garai bat amaitu dela-edo. Norkak erantzun dio Donostiak jarraitzen duela izaten teatro plaza. Hau da, konpainia asko daudela bertan. Besteak erantzun dio aukera handiak pasatzen utzi direla. Norkak, berriz, gaur egun beste kontsumo batzuk daudela, beste antzoki eta aretoak ireki direla.
Beste emakume batek kultur etxeetan dagoen antzerki eskaintza ona dela esan ondoren, puntako antzerki eskaintza faltan botatzen duela adierazi du. Hau da, inguruko hiriburuetan eskaintzen diren lanak ez direla hona ekartzen. Norkak Antzoki Zaharraren mugak gogoratu dizkio. Andreak, berriz, ez zituela berak tamaina handiko antzezlanak aipatu nahi.
Eta honela amaitu zen arratsaldeko eztabaida. Gero, koktela eta musika zuzenean.
