Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Anti-gona / Fular eta zapien xarma

Fular eta zapien xarma

Leire Narbaiza 2012/06/10 21:55
Sama, lepo eta paparrean ematen duten plazera!

Gaztetxoa nintzenetik maite izan ditut samako zapiak. Agian nire nerabezaroan moda-modako osagarria zelako atsegin ditut; edo, beharbada, benetan gustuko dudalako oihal leunaren ukitua lepoan. Ez dakit, baina ia egunero janzten dut, Pavarotti handiaren bidetik, (kalean eztarria babestearren erabiltzen zituen, itzelak)

pavarotti osokua

pavarotti

edo Maria Dolores Pradera dotorearen moduan, kontzertuetan kantu bakoitzarekin aldatu egiten du, eta dagokiona jantzi

mariadolores pradera xala

mariadolores pradera guztiekin

Atzean ikusten dira kontzertuan erabiltzen dituenak

Ez dut eurak bezala kantatuko, baina pasio bara dut ehun zati horienganako! Denak gustatzen zaizkit, eta askotarikoak erabiltzen ditut, neguan zein udan. Atsegina zait nik janztea, baita jantzita ikustea ere, gizon zein emakumeei. Nahiko nuke, gizon batzuek gorbata gutxiago eta zapi gehiago jantziko balituzte!

mutila-fular

Baliteke oihal, ehun eta bordatuengatik izatea, ikaragarri gustatzen baitzaizkit zeta, liho, kotoi, artile eta abarrez egindako janzkiak, magia puntu bat dutela iruditzen zait. Akaso, koloreengatik izango da, zapiek hamaikatxo kolore, estanpatu dituztelako, ez dakit.

fularrak

Kontua da guztiak ditudala gogoko: zapi hutsak, fularrak, pashminak, tapaukak, xalak, estolak, mantoiak, Manilako mantoiak, pareoak, rebozoak, mantelinak,… denak!

Baina ez-aditu batendako badakit izen hauek guztiak nahastea sortuko dutela. Ez kezkatu, bakoitzak bere ezaugarriak ditu; hala ere, dut deskripzio zehatzik egingo. Denei zapi deituta nahikoa izaten delako, eta, gainera fular (foulard) frantsesez hori delako, lepoko zapia

zapiak

Gainera, neguan zapiak baino gehiago tapaukak, pashminak eta xalak erabiltzen ditugu, normalean artilez eginda daudelako, eta hotzari aurre egiteko ezin hobeak direlako

bufandak xalak/tapaukak/pashminak

 

 

 

bufanda asko

 

 

 

pashmina pashmina

Udazken eta udaberrian, epelago egon arren, oso erabilgarriak ere badira, jaka barik irtenez gero, nahikoa da horrelako bat eramatea sorbaldetan jartzeko, edo paparrean ipintzeko. Zer esanik ez umeekin! Umetxoa lokartu zaizuela karroan eta ez duzuela tapakirik? Ez dago arazorik, atera izekoren xala, eta goxo-goxo egingo du lo aingerutxoak. Edo deabrutxoa? Izan ere, hurrengoan mukiak kentzeko, edo muturra garbitzeko erabiliko baitu xal berbera!

Oso erabilgarriak ere badira pareoak; izan ere, zapi luze, zabal eta arinak dira hondartzara joateko ez eze, udaberri/udazkenean sama-sorbalda inguruan eroateko aproposa. Bai, nik asko maite ditut hondartzatik kanpora.

pareoak

Turismo egitean ere oso praktikoak dira: toki gutxi okupatzen dute eta sasoi bateko motxileroek eskupainuak eroan beharrean, pareoak eramaten zituzten (egun, mikrofibrazko xukaderak daude). Baina edozein turistarendako dira erosoak. Venezian gaudela San Marko elizan ez digutela sartzen lagatzen tirantetan gaudelako? Jarri pareoa sorbaldan. Istanbulen Meskita Urdinean sartu nahi duzula burua estali behar dela? Pareoa buruan. Guatemalan komunitate indigenetan txarto ikusita dagoela hankak erakustea? Jantzi pareoa maxigona balitz legez!

pareoa

Gainera, eguzki asko hartu badugu eta erreta bagaude, oso-oso ona da, berorik ematen ez duelako eta babestu egiten gaituelako.A! Eta goiko aingerutxoa lokartu ezinda badabil, kotxe gainean jarri: gerizpea emateaz gain, eguzkia kenduko dio. Pentsatzen zenuten hainbeste gauzatarako balio zuenik?

Amaitzeko, falta zaizkidanak aitatu gura nituzke: estolak, xalak, tokillak, mantelinak, mantoiak, eta Manilako mantoiak. Zuetakoa askok andre zaharrekin lotuko dituzue janzki hauek. Egia da amama askok janzten dituztela tokillak etxean, baina orain urtetxo batzuk oso modan jarri ziren negurako, eta gozada bat dira.

tokilla

Gainera, estola eta xalak dotorezia eta gaueko soinekoekin ere asoziatzen ditugu; izan ere, soineko hauek ez dute bero handirik ematen eta askotan horrelakoak eramaten dira, emakumeak zeharo ez izozteko

estola

 

 

 

 

estola

xala

 

 

 

xala

 

 

Egia da batzuek zaharrunoak direla pentsatuko duzuela, batez ere mantoiak, Manilako mantoiak eta mantelinak. Bai, badute karga sinbolikoa baina hain ederrak iruditzen zaizkit, hainbesteko lana dute; zaharkituta ez daudela begitantzen zait. Bestela begiratu:

mantelina

Mantelina

mantoia

 

 

Mantoia

manila mantoia

 

 

 

 

 

Manila mantoia

 

 

 

Ederrak benetan! Euskal tradizioarekin lotzen direnak, bestalde. Ikusi bestela Lekeitioko andrazkoen soka-dantza:

Lekeitioko sokadantza

Askoz argazki ederragoak dauzka Jose Maria Pena Diazek Picassan, hemen eta hemen

Ordizian ere, santaneroek dantza egiten dute, emazte berriak Manilako mantoia dutela:

santaneroak

Arropa tradizionalen artean ere rebozoa dago. Erdiko Amerikan oso erabilia da, xal mota hau. Askotan motibo etnikoak izaten ditu, baina ia guztiok Frida Kahloren eskutik ezagutu genuen

Frida Kahlo ume rebozoduna

emakumeak rebozotan

Hariari tira eginez Indiako sari eta Saharako melfetara irits gaitezke, jantzi hauek biak oihal zabal eta luze hutsak baitira. Baina bakean utziko ditugu gaurkoan, ezta?

Abisatuta zaudete, ez badakizue zer oparitu niri goian adibide mordoa eman dizuet ;-). Asko ditut, baina sekula ere ez, nahiko! Horrelako denda bat nahi nuke niretako etxean!

zapi denda

Orain badakizue, jarri lepoko bat zuen bizitzetan! Eta jartzeko arazorik baduzue, ahor bideo bat 25 modurekin:

Jozulin
Jozulin dio:
2012/06/11 13:18
Joe, ba garai baten nik zenbat erabiltzen nituen!! Batzuetan amari "kendu" ere bai, beste batzuetan bion artean erabiltzen genituen batzuk. Haiek garaiak... :___)
oier g
oier g dio:
2012/06/14 15:34
Bai Jozulin, esan juan poetak: "Amaren fularra, haurraren janari...".

Leire, Jose Maria Penan erretratuan loturak ahaztu jazan.
Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Zenbat dira hiru ken lau (idatzi zenbakiz) ?
Erantzuna:
Aurkezpena

"Jantzi. Erantzi. Janzkiak, arropak, soin gainekoak. Moda, estiloa, bizitzaren zati bat. Umorez, eztenaz, xarmaz. Leire eta Elenari interesatzen zaigu. Baita zuri  ere, ala ez?"

@ElenaLaka

@txargain

Izan eta esan

Kalamuatik Txargainera