Pasión hitana
Hiriari jarraitzeko, Asier. Nik be hika egitten jetsat semiari, eta Aprillian jaixoko dan bestiari be hala egitteko asmua jakat. Baiña neregaittik egitten juat batez be, ikastiarren. Etxuat iñundik iñora espero umiak nere modura egingo dabenik: Lekeittion bizi nok; andria oiartzuarra dok... Txikittan, umiak oiartzuarrez egingo juek (hala jabik oiñ Niko: “atikuk” = antijuk = antiajuak, “abiya” = ogiya = ogixa, “atxak” = galtzak = frakak...), eta eskolan hastiakin batera zuzenian pasauko dittuk lekittarrera.
Ez, nere asmua ez dok semiei nere euskera eredua irakastia. Anek eta nik aspaldi adostu genduan umieri bakotxak bere euskalkixan egingo gentsala, batuz edo lekittarrez ez behintzat (gaiñera hori akulu bat dok neretako, eibartarrez hobeto ikasteko). ¿Umiengan ze eragin izango daben honek? Esango najeukek, igual, euren burua errespetatzen ikastia.
Etxakixat zelan azaldu. Askotan ipintzen juat ondarrutarren ejemplua ETB-ra juaten dirazenian (lehen behintzat bai; ba dittuk 5 urte TB-rik ez dakagula etxian). Salbuespenak kenduta, normalian batu-erdi-bizkaiera tartartutako bat egittera jotzen juek, euren benetako berba bizixa ezkutauta. Ekittaldixa egin eta gero, konbentziduta najagok jente askok zera pentsatzen dabela ondarrutarretaz: gaixuak; klaro, han erdi erderaz egitten danez, hara zelako euskalgaiztua geratu jaken. Degradantia begittantzen jatak jarkeriori, noiz eta euskalkixak modan dagozenian, eta horren seiñalia dok gipuzkera serrau-serraua erabiltzia guztiz normalizauta dagola (Alkaiñena-eta).
Bueno, ba ni semiengaittik zera nahiko najeukek: nagusitzen dirazenian, goguan izatia zelan jarduten juan eibartarrez euren aittak, etxian eta kalian, konpleju barik, eta eurak gauza bera egitteko kapazak izatia (euren dana dalako euskalkixakin). Horrekin konforme nik.
Ados, Oier, hor goixan esaten duanakin (baina ez juat sinisten hire esaldi hau: "nere asmua ez dok semiei nere euskera eredua irakastia." Hik, nahitta, hizkuntza, hizkera eta erregistro bana aukeratu dittuk; eta horixe erakutsiko detsek semieri).
Dana dala, nere post horrek bi irakurketa jittuk. Batetik literala dok, reala. Beste batetik literarixua, metafora bat. Hizkuntza gutxituen egoeriaz, hizkuntza gutxituetako hiztunen kezka eta barne-miñetaz, euskeraz jardutiak sortzen dittuan buru-hauste eta nekietaz...
Zertan gabixaz? Zertarako? Balioko ete jok gure 24 orduko etenbako burrukiak?