Ojala, sorkixa ta mengalia
Ojalak gora eta ojalak behera, eta oiñ enterau naiz ojala eta oihala berba bera dirazela, “j lekitxarra”eta “j arabiarra” tarteko. Hamen, aipu polittakin gaiñera, umeologiaz kezkatzen garanondako: “Oiñ?! oin sei ume batera be hazi leikez... Lehen be hazten zian oin beste ipoin barik: gure auzuan, akordatzen naix ojalak horren bentaniorren kolorekuak ibiltzen zittuela, eta halan zialakuan! Zer?! eta sekula garbittu barik!. / (NA)”.
Sorkixa, Toribio Etxebarriak jasota ezagutzen neban bakarrik: pitxarrak etabar buruan erabiltzen ziraneko berba residual eta oso espezifiko lez. Baiña ¡hara! nun topatzen doten bizi-bizirik Nerbioi-Ibaizabal parteko euskeran, sukaldeko trapu korrientia izentatzeko. Nere dudia: merezi ete dau Eibarren be erabiltzen zan berbiau erreskatatzia bizitza modernorako (gaur egunian gai intelektualak “jorratzen” eta “hausnartzen” ibiltzen garan lez). Baietzian nago.
Azkenaldixan, feria mediebalak nunnahi (ferixa guztiak betidanik dirazen modura, gaur egunian be negozio purua). Antzerki horren barruan herriko jentia antxiñako erropekin jaztia tokatzen da, eta jakiña, erdi aroko emakumiak erabiltzen zittuezen buruko mengalak reproduzitzen saiatzen dira. Izperringietan-eta, propagandetan-eta, apaingarrixori izentau biharra dagonian edozer irakorri izan dot: txapelak, tokauak... Ba, hara, hona atxeki barik errekuperatzia merezi daben beste berba bat: mengalia. Ni neu Elorzan liburutik ezagutzen dot, antxiñako andren artian konpetiziñua egoten zalako, zeiñek metro gehixago ojal buruan erabilli, eta agintarixak arautu bihar izan zebelako (bestela andrak zekena ta ez zekena gastatzen ei zeben horretan).
